Cuộc chiến ở Yemen đã tạo ra một thảm họa nhân đạo, đang tàn phá quốc gia vốn là nước nghèo nhất trong thế giới Arab. Với việc hàng triệu người hiện nay đang nguy cơ bị nạn đói hoành hành, một lệnh ngừng bắn toàn diện và giải pháp chính trị cho cuộc xung đột này là cần thiết và ngày càng trở nên cấp bách.
Yemen đã phải trải qua những tổn thất lớn từ các cuộc không kích, tấn công bằng tên lửa và phong tỏa về kinh tế. Theo LHQ, khoảng 4.000 dân thường đã thiệt mạng, phần lớn trong các cuộc không kích của liên quân do Saudi Arabia dẫn đầu. Tất cả các bên liên quan trong cuộc xung đột bị cáo buộc phạm tội ác chiến tranh, trong đó có các cuộc tấn công bừa bãi vào những khu vực dân sự.
Sau ba năm nội chiến, quốc gia non trẻ nhất thế giới này vẫn chìm trong hỗn loạn bởi các cuộc xung đột, khiến 1,8 triệu người mất nhà cửa và khoảng 1,2 triệu người chạy trốn khỏi đất nước. Trong tháng 12/2016i, Tổng thống Salva Kiir kêu gọi khôi phục lệnh ngừng bắn và đối thoại quốc gia để thúc đẩy hòa bình và hòa giải. Nhưng nỗ lực này có thành công hay không còn phụ thuộc vào sự quyết tâm của chính phủ chuyển tiếp trong việc đàm phán với những nhóm vũ trang đơn lẻ và với các cộng đồng bất mãn cấp cơ sở.
5. Afghanistan
Chiến tranh và bất ổn chính trị ở Afghanistan gây ra một mối đe dọa nghiêm trọng đối với hòa bình và an ninh quốc tế, hơn 15 năm sau khi lực lượng liên quân do Mỹ dẫn đầu lật đổ Taliban như là một phần của một chiến dịch rộng lớn hơn nhằm đánh bại al-Qaeda. Hiện nay, Taliban đang giành được một số lợi thế trên thực địa; mạng lưới Haqqani đang tiến hành các vụ tấn công ở những thành phố lớn; trong khi IS tuyên bố sẽ tiến hành một loạt các cuộc tấn công nhằm vào người Hồi giáo Shiite để làm bùng lên cuộc xung đột bạo lực giáo phái. Số lượng các cuộc đụng độ vũ trang tại quốc gia này trong năm ngoái đạt mức cao kỷ lục kể từ năm 2007, gây thương vong lớn cho dân thường. Việc các lực lượng an ninh Afghanistan ngày càng suy yếu khiến nguy cơ để lại nhiều khu vực không được kiểm soát vốn có thể bị khai thác bởi các nhóm chiến binh trong khu vực và xuyên quốc gia.
Trong khi đó, mối quan hệ của Afghanistan với Pakistan từ lâu đã trở nên căng thẳng do cáo buộc Islamabad hỗ trợ cho Taliban và các nhóm chiến binh khác. Căng thẳng gia tăng vào mùa Thu năm ngoái khi hàng nghìn người tị nạn Afghanistan ở Pakistan đã buộc phải chạy trốn trong bối cảnh bạo lực gia tăng, bị giam giữ và sách nhiễu. Cuộc khủng hoảng người tị nạn Afghanistan đã trở nên tồi tệ hơn bởi kế hoạch của EU trục xuất 80.000 người tị nạn trở về Afghanistan.
Tất cả điều trên làm tăng nguy cơ về một cuộc khủng hoảng kinh tế và bất ổn chính trị đối với quốc gia này năm 2017.
6. Myanmar
Chính phủ mới của bà Aung San Suu Kyi đã cam kết hòa bình và hòa giải dân tộc là những ưu tiên hàng đầu của mình; tuy nhiên, sự bùng phát bạo lực gần đây đã hủy hoại nỗ lực nhằm chấm dứt gần 70 năm xung đột vũ trang. Tháng 11 vừa qua, "Liên minh phương Bắc" gồm 4 nhóm vũ trang sắc tộc đã thực hiện các cuộc tấn công chung chưa từng có tiền lệ nhằm vào các mục tiêu đô thị ở một khu vực thương mại trọng điểm trên biên giới với Trung Quốc, gây ra sự leo thang quân sự ở phía Đông Bắc quốc gia Đông Nam Á này. Đây không phải là điềm tốt cho tiến trình tại Hội nghị Hòa bình Palong thế kỷ 21, dự kiến diễn ra trong tháng 2 tới, phần của tiến trình hòa bình mới để thống nhất các nhóm vũ trang sắc tộc chính của nước này.
7. Ukraine
Tình hình Ukraine vẫn có nguy cơ bất ổn năm 2017. Ảnh: AFP |
Ukraine đã trải qua gần ba năm xung đột, khiến khoảng 10.000 người thiệt mạng. Việc thực thi thỏa thuận Minsk được ký vào 2/2015 cũng đang bị đình trệ. Bị chia rẽ bởi cuộc xung đột và vấn đề tham nhũng, tương lai phía trước của nước này thực sự không mấy sáng sủa.
8. Mexico
Căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Mexico có vẻ không thể tránh khỏi sau khi Tổng thống đắc cử Mỹ Trump cam kết xây dựng một bức tường biên giới, trục xuất hàng triệu người nhập cư không có giấy tờ hợp lệ và chấm dứt Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ. Ông chỉ trích người nhập cư Mexico với các tội như buôn bán ma túy, tội phạm và hãm hiếp... Trong một nỗ lực nhằm tránh đối đầu trong tương lai, Tổng thống Mexico Enrique Peña Nieto đã mời ông Trump đến thăm nước này trong tháng 9 tới - một động thái ban đầu đã phản tác dụng trong bối cảnh công chúng Mexico đang giận dữ về tình trạng tội phạm, tham nhũng và một nền kinh tế yếu kém.
Nếu Mỹ theo đuổi chính sách trục xuất hàng loạt, điều này sẽ có nguy cơ gây ra một cuộc khủng hoảng an ninh và nhân đạo tồi tệ. Trong khi đó, người tị nạn và người di cư từ Mexico và Trung Mỹ đang tìm cách chạy trốn khỏi bạo lực và nghèo đói. Một cuộc khảo sát năm 2016 cho thấy bạo lực vũ trang tại Mexico và Bắc Triangle đã khiến khoảng 34.000 người thiệt mạng, cao hơn số người chết tại Afghanistan trong cùng giai đoạn. Tăng cường trục xuất và kiểm soát biên giới sẽ có nguy cơ đẩy người di cư không có giấy tờ vào kênh nguy hiểm hơn - trong khi các băng nhóm tội phạm và các quan chức tham nhũng hưởng lợi.