Đã có hơn 80% mặt bằng
Rà soát của Cục Quản lý đầu tư xây dựng (Bộ GTVT) cho biết, công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) dự án cao tốc Bắc Nam phía Đông giai đoạn II 2021 - 2025 đến tháng trung tuần tháng 10/2022 đã hoàn thành trích đo, kiểm đếm, kiểm kê tài sản thực địa trên đất, đảm bảo được khoảng 80% mặt bằng phục vụ thi công. Công tác triển khai các hạng mục phục vụ khởi công đang được các BQLDA (đại diện chủ đầu tư) phối hợp với các địa phương giám sát, kiểm đếm hàng tuần, đáp ứng tiến độ bàn giao mặt bằng theo chỉ đạo tại Nghị quyết 18/CP của Chính phủ.
Công tác GPMB có vai trò quyết định tiến độ thi công cao tốc Bắc Nam.
Đến thời điểm này, dự án cao tốc Bắc Nam giai đoạn II đã được Bộ GTVT giao khoảng 8.592 tỷ đồng để GPMB tổng diện tích đất chiếm dụng khoảng hơn 5.400 ha. Nghị quyết 18/CP yêu cầu các địa phương có tuyến cao tốc đi qua phải đảm bảo bàn giao 70% diện tích mặt bằng các gói thầu xây lắp khởi công trước ngày 20/11/2022 và bàn giao toàn bộ diện tích còn lại trong quý II/2023.
Còn theo báo cáo Bộ GTVT trình Chính phủ về mốc tiến độ, Bộ GTVT đảm bảo phê duyệt thiết kế, dự toán gói thầu đầu tiên cho toàn bộ 12 dự án thành phần (để gửi Kiểm toán Nhà nước) trước ngày 31/10/2022; lập, thẩm định, phê duyệt hồ sơ yêu cầu trước ngày 20/11/2022; lựa chọn nhà thầu xây lắp, tư vấn giám sát hoàn thành trước ngày 16/12/2022; ký hợp đồng xây lắp trước ngày 20/12/2022 và chuẩn bị công tác khởi công các gói thầu đầu tiên từ ngày 21/12/2022 - 24/12/2022.
Tại cuộc họp về tiến độ GPMB dự án mới đây, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành nhấn mạnh, cao tốc Bắc Nam phía Đông giai đoạn II là dự án quan trọng mà Nghị quyết của Quốc hội yêu cầu phải hoàn thành vào năm 2025. Khối lượng công việc lớn, trong khi thời gian còn lại không nhiều, khoảng 3 năm, nếu chậm 1 nhịp, công trình sẽ không hoàn thành đúng tiến độ. Vì vậy, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ GTVT khẩn trương phối hợp chặt chẽ với các địa phương, tháo gỡ các vướng mắc về GPMB còn tồn tại để phục vụ khởi công.
Đặc biệt, các địa phương chịu trách nhiệm trước Chính phủ về tiến độ GPMB theo Nghị quyết Chính phủ đã đề ra trước ngày 20/11/2022, các địa phương chưa phê duyệt phương án GPMB phải hoàn thành trong tháng 10/2022. Các BQLDA cũng chịu trách nhiệm trước Bộ GTVT, Chính phủ về GPMB, từ nay tới thời điểm khởi công, dự án thành phần nào chậm GPMB, ảnh hưởng tới tiến độ sẽ xem xét trách nhiệm của BQLDA. Ngoài ra, Bộ GTVT tổ chức họp giao ban hàng tuần với các địa phương để kiểm điểm tiến độ, phối hợp chặt chẽ với Kiểm toán Nhà nước kiểm toán các gói thầu khởi công.
Chốt tiến độ chỉ định thầu xây lắp
Theo Bộ GTVT, sau khi phê duyệt xong 12 dự án thành phần cao tốc Bắc Nam phía Đông giai đoạn II, các BQLDA đã trình hồ sơ thiết kế kỹ thuật được 208/721,2 km, đạt 29%. Dự kiến, đến ngày 5/11/2022, Bộ GTVT sẽ phê duyệt thiết kế kỹ thuật và dự toán toàn bộ 12 dự án thành phần. Liên quan tới công tác lựa chọn nhà thầu xây lắp, Bộ GTVT đã chỉ đạo các BQLDA rà soát phạm vi, quy mô gói thầu và trình Bộ phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu.
Công tác kiểm đếm tiến độ GPMB đang được các địa phương giám sát từng tuần.
Bộ GTVT đang tập trung thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu, làm cơ sở triển khai các bước tiếp theo với các mốc tiến độ: Các BQLDA sẽ tiến hành ký hợp đồng xây lắp trước ngày 20/12/2022, chuẩn bị công tác khởi công các gói thầu đầu tiên từ ngày 21/12 - 24/12/2022, các gói thầu còn lại hoàn thành công tác lựa chọn nhà thầu và tổ chức thi công trong quý I/2023 theo đúng yêu cầu Nghị quyết số 18/CP.
Dự kiến, dự toán các gói thầu xây lắp được chuyển sang Kiểm toán Nhà nước soát xét trong đợt đầu gồm: Gói thầu số 1 đoạn Bãi Vọt - Hàm Nghi, gói thầu số 2 đoạn Hàm Nghi - Vũng Áng, gói thầu số 3 đoạn Vũng Áng – Bùng, gói thầu số 2 đoạn Bùng - Vạn Ninh, gói thầu số 2 đoạn Vạn Ninh - Cam Lộ, gói thầu số 1 đoạn Quảng Ngãi - Hoài Nhơn, gói thầu số 1 đoạn Hoài Nhơn - Quy Nhơn, gói thầu số 2 đoạn Quy Nhơn - Chí Thạnh, gói thầu số 2 đoạn Chí Thạnh - Vân Phong, gói thầu số 3 đoạn Vân Phong - Nha Trang, gói thầu số 2 đoạn Cần Thơ - Hậu Giang và gói thầu số 3 đoạn Hậu Giang - Cà Mau.
Bộ GTVT cũng đã phối hợp với Kiểm toán Nhà nước xây dựng kế hoạch và chuẩn bị thực hiện kiểm toán các gói thầu trước khi chỉ định thầu; đồng thời tại báo cáo gửi Quốc hội về tình hình thực hiện Nghị quyết số 44/2022/QH15, Chính phủ đã kiến nghị Quốc hội giao Kiểm toán Nhà nước kiểm toán các gói thầu của dự án trước khi chỉ định thầu. Hiện nay, Kiểm toán Nhà nước đang đợi ý kiến chấp thuận của Quốc hội để triển khai.
Theo quyết định được phê duyệt, 12 dự án thành phần cao tốc Bắc Nam dài 723,7 km tuyến chính, sơ bộ tổng mức đầu tư hơn 146.985 tỷ đồng. Tổng số hộ bị ảnh hưởng bởi dự án là 40.100 hộ và phải tái định cư 6.637 hộ. Có 3/12 tỉnh là Cần Thơ, Bạc Liêu, Cà Mau đã có sẵn khu tái định cư, 9/12 tỉnh cần xây dựng 166 khu tái định cư, với diện tích khoảng 481 ha.