Bức hình chụp một con cá mập ngoài khơi Massachusetts (Mỹ). Ảnh: AP
Tờ Daily Mail (Anh) ngày 16/12 dẫn lời giáo sư Aaron LeBeau tại Đại học Wisconsin-Madison (Mỹ) cho biết những protein trong hệ miễn dịch cá mập này có tên VNAR với kích thước bằng 1/10 kháng thể trong con người. Kích thước này tạo điều kiện để chúng “đi vào những góc, khe nứt mà kháng thể của con người khó tiếp cận”.
Ông LeBeau cùng đội ngũ của mình đã nhận diện được 3 loại VNAR có hiệu quả trong ngăn chặn virus SARS-CoV-2 tấn công tế bào con người. Ngoài ra, 3 loại VNAR này cũng hiệu quả trong ngăn chặn SARS-CoV-1 vốn gây ra dịch SARS năm 2003.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu nhấn mạnh những VNAR này sẽ không có sẵn trong đợt dịch COVID-19 nhưng đội ngũ đang chuẩn bị sử dụng loại protein này để chiến đấu với các dịch bệnh trong tương lai. Giáo sư LeBeau cùng đội ngũ của mình đã làm việc gấp đôi thời gian để có thể tận dụng VNAR là phương pháp phòng ngừa cho các dịch bệnh của tương lai.
Ông LeBeau chia sẻ: “Vấn đề lớn là có nhiều virus Corona mang khả rủi ro lây lan ở con người. Điều chúng tôi đang thực hiện là chuẩn bị cho việc điều trị bằng VNAR cá mập cho các dịch bệnh hội chứng suy hô hấp cấp nghiêm trọng trong tương lai”.
Các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm VNAR cá mập trước virus SARS-CoV-2 và phiên bản của virus không thể nhân bản trong tế bào. Do vậy, các nghiên cứu đã giới hạn được 3 ứng viên VNAR có thể sử dụng để điều trị. Giáo sư LeBeau cũng đang nghiên cứu khả năng sử dụng VNAR cá mập trong điều trị và chẩn đoán ung thư.
Các nhà khoa học trên thế giới đã nghiên cứu cá mập trong điều trị COVID-19 từ hơn một năm trước. Dầu tự nhiên trong gan cá mập có tên squalene được đánh giá là thành phần hiệu quả trong vaccine phòng COVID-19 và từng được sử dụng trong một số loại vaccine tiềm năng khác.
Squalene được sử dụng như tác nhân để tăng tính hiệu quả của vaccine bằng cơ chế tạo phản ứng miễn dịch mạnh mẽ hơn. Tuy nhiên, việc chiết xuất squalene từ cá mập đã trở thành đề tài gây tranh cãi đối với các nhà hoạt động vì động vật bởi để thu được squalene loài cá săn mồi này sẽ buộc bị sát hại.