Thiết bị Internet Starlink tại Kharkiv, Ukraine ngày 25/9/2022. Ảnh (tư liệu): AFP/TTXVN
Ý tưởng thành lập một “Airbus vệ tinh”, vốn được nhắc tới từ hơn 20 năm qua, đang có cơ hội trở thành hiện thực. Theo Reuters, thương vụ hợp nhất có mật danh “Bromo” - tên một ngọn núi lửa tại Indonesia - có thể được ký kết trước cuối năm nay, tạo ra một tập đoàn vệ tinh có doanh thu hơn 6 tỷ euro và được định giá khoảng 10 tỷ euro.
Trả lời phỏng vấn nhật báo Corriere della Sera (Italia) ngày 14/9, ông Michael Schoellhorn, Tổng giám đốc Airbus Quốc phòng và Không gian, cho biết việc ký kết thỏa thuận có thể diễn ra trong năm 2025. Trước đó, tờ La Tribune (Pháp) tiết lộ lãnh đạo ba tập đoàn sẽ nhóm họp trong tuần này để bàn về phương án định giá và chia sẻ vốn góp. Đại diện Thales khẳng định các cuộc thương thảo đang tiếp diễn, trong khi Leonardo chưa đưa ra bình luận.
Trên thực tế, Thales và Leonardo đã hợp tác từ năm 2007 trong hai liên doanh Thales Alenia Space và Telespazio. Tuy nhiên, việc bổ sung Airbus sẽ tạo ra bước ngoặt quan trọng, đưa ngành công nghiệp vệ tinh châu Âu vào giai đoạn tái cấu trúc sâu rộng.
Theo các nhà quản lý, mục tiêu của việc hợp nhất là “tăng quy mô và tốc độ” để ứng phó với sự cạnh tranh từ Mỹ, đặc biệt là SpaceX và Starlink – những tên tuổi đã làm thay đổi toàn bộ mô hình sản xuất vệ tinh từ cuối thập niên 2010. Thay vì chế tạo các vệ tinh lớn cho quỹ đạo địa tĩnh, Starlink đã phát triển và sản xuất hàng loạt vệ tinh cỡ nhỏ cho quỹ đạo thấp, giúp chi phí giảm mạnh.
Sức ép này đã khiến Airbus và Thales Alenia Space lâm vào khó khăn tài chính, buộc phải tái cơ cấu và cắt giảm hàng nghìn việc làm tại Pháp. Một báo cáo của Quốc hội Pháp hồi tháng 5 dẫn đánh giá của hãng tư vấn Syndex cho rằng, việc lập công ty chung sẽ giúp chia sẻ rủi ro, củng cố đơn hàng và tăng đầu tư cho nghiên cứu phát triển, thay vì cạnh tranh nội bộ gây hao tổn nguồn lực.
Tuy vậy, tiến trình hợp nhất vẫn còn nhiều trở ngại. Vấn đề chia sẻ vốn, mô hình quản trị và sự nhạy cảm về chính trị – vấn đề từng gây tranh cãi tại Airbus – là những điểm cần giải quyết. Ngoài ra, thỏa thuận sẽ phải vượt qua rào cản từ cơ quan chống độc quyền của Liên minh châu Âu (EU).
Giới phân tích nhận định rằng, nếu thành công, thương vụ Airbus–Thales–Leonardo sẽ mở đường cho việc hình thành một “người khổng lồ” vệ tinh châu Âu, đồng thời phù hợp với tham vọng triển khai dự án chùm vệ tinh Internet IRIS² của EU, nhằm bảo đảm chủ quyền công nghệ và giảm phụ thuộc vào các tập đoàn ngoài khối.