Kỳ cuối: Phá án bằng công nghệ so sáng ADN gia đình
Húng hắng ho dưới lớp bụi phủ đầy mặt trên thùng hồ sơ, Reiman nói: “Chúng tôi đã có những thứ mà tôi chưa từng nhìn thấy trong hồ sơ một vụ giết người”.
Thám tử Malcolm Reiman (trái) và thám tử Michael Lagiovane tìm bằng chứng trong thùng hồ sơ vụ án. Ảnh: CNN
Các thùng hồ sơ chất đầy âm bản các bức ảnh hiện trường vụ án, sách thơ của Minerliz, hàng trăm ghi chép, thẩm vấn của các thám tử với người có liên quan, danh sách người thuê nhà trong tòa nhà Minerliz sống, các áp phích truy nã… Reiman ghim một áp phích có mặt Minerliz đang mỉm cười trên bàn ông để nhìn cô bé, để nhớ rằng ông đang làm việc vì điều gì.
Có rất nhiều việc phải làm. Reiman bắt đầu tìm các ghi chép cũ của thám tử về tấm vi phim trong phòng hồ sơ. Ông tìm kiếm thông tin trong sổ ghi chép của Minerliz. Ông và đồng nghiệp là thám tử Matt McCrosson gọi điện cho các thành viên của sở đã về hưu để hỏi thông tin về lúc họ có mặt tại hiện trường để điều tra và tìm kiếm thủ phạm. Những người này đều ám ảnh với vụ án của Minerliz.
Reiman và McCrosson cũng đi tới các khu vực quanh nơi Minerliz tới trường, con hẻm nơi từng là bãi rác, tòa nhà mà Minerliz từng sống. Họ so sánh ảnh hiện trường cũ với khu vực hiện tại và ghi chép thông tin. Họ đặt bản thân vào vị trí của kẻ sát nhân để tìm hiểu xem hắn nghĩ gì.
Họ lại gặp người thân của Minerliz, bạn cùng lớp, cư dân trong tòa nhà để hỏi lại thông tin. Một người từng học cùng lớp Minerliz nói: “Chúng ta không thể mang cô ấy trở lại, nhưng tôi biết tôi và gia đình cô ấy đều muốn kết thúc vụ án. Chúng tôi đều muốn biết chuyện gì đã xảy ra với cô ấy”.
Sau khi rà soát hồ sơ, các thám tử lật lại giả thiết rằng Minerliz có thể bị ai đó mà cô bé biết hoặc quen thuộc sát hại. Minerliz từng bán kẹo nên cô bé gõ cửa từng nhà trong khu chung cư để mời mọi người mua. Có thể có người nào đó có ý nghĩ không lành mạnh với cô bé.
Các thám tử cũng nộp lại các bằng chứng để xét nghiệm ADN. Dần dần, công nghệ này đã trở nên tân tiến hơn và cơ sở dữ liệu đã nhiều hơn trước, dẫn tới khả năng tìm được người khớp về gien. Mẫu lấy từ áo của Minerliz và túi rác đựng thi thể không khớp trực tiếp với cơ sở dữ liệu gien trong vùng. Ông Reiman hy vọng có đột phá trong vụ án khi sử dụng công nghệ gây tranh cãi mà bang New York mới cho phép: kiểm tra ADN gia đình.
Kỹ thuật này đang được dùng khắp nước Mỹ để giải quyết các vụ án. Mặc dù các nhà lập pháp New York cho phép cơ quan thực thi pháp luật dùng công cụ này, nhưng các thám tử vẫn cần thuyết phục cấp trên và văn phòng công tố để nộp đơn xin sử dụng quy trình. Công nghệ này bị hạn chế nhiều do lo ngại về quyền của các cá nhân liên quan.
Reiman quyết tâm xin phép sử dụng công nghệ này bằng được. Ông không muốn mình về hưu mà vụ án của Minerliz vẫn còn dang dở.
Tháng 6/2020, các quan chức bang gọi điện thông báo một cái tên cho Sở Cảnh sát New York. Cái tên đó xuất hiện trong kiểm tra ADN gia đình. Cuối cùng, những tháng qua và hàng trăm nghìn giờ làm việc đã được đền đáp. Tuy nhiên, một cái tên chỉ là khởi đầu.
Sở cảnh sát lập một nhóm điều tra để thiết lập gia phả dựa trên kết quả ADN có cái tên của bố Martinez. Họ thu hẹp lại còn 5 người họ hàng của ông này – những người có thể liên quan vụ án Minerliz.
Reiman (trái) và Lagiovane nhìn Martinez bị hai cảnh sát giải đi. Ảnh: CNN
Tiếp đó, các thám tử xác định xem ai trong số này có thể phạm tội ác với Minerliz thông qua quy trình loại trừ. Họ xem xét nơi ở, kiểm tra xem những người này có ở Mỹ không vào thời điểm vụ án và kiểm tra đặc điểm hình thể. Cuối cùng chỉ còn 3 người trong diện khả nghi, một trong số đó chính là Martinez.
Các thám tử lại xem lại bằng chứng, phát hiện ra Martinez là một trong những người sống cùng tòa nhà của Minerliz năm 1999. Khi so sánh mẫu ADN từ Martinez với mẫu tinh dịch trên áo của Minerliz, kết quả là khớp hoàn toàn. Họ còn có bằng chứng cho rằng Minerliz có thể biết Martinez.
Trong sổ ghi chép của cô bé, có danh sách dài các trang web thiên văn mà cô bé thích vào xem. Cô bé nói với bạn bè là mình thích trở thành phi hành gia. Các ngôi sao và mọi thứ cô bé quan tâm là điều mà nghi phạm cũng quan tâm và hắn ta lên mạng để nói về sở thích này.
Reiman cho biết Martinez cũng từng nằm trong danh sách thẩm vấn rút gọn gồm những người sống cùng chung cư mà ông muốn thẩm vấn, đặc biệt là sau khi đọc thông tin thẩm vấn Martinez hồi tháng 3/1999. Ghi chép cũ cho biết Martinez đã nhìn thấy Minerliz ở sảnh lấy thư và nhớ rằng cô bé có bán kẹo. Kết quả ADN càng khiến Reiman tin mình đang đi đúng hướng.
Hồ sơ của tòa án cáo buộc Martinez hai tội liên quan giết người, cáo buộc hắn cố tình gây ra cái chết của Minerliz bằng cách bóp cổ cô bé và định lạm dụng tình dục, khiến cô bé chết trong quá trình đó.
Joseph Martinez. Ảnh: CNN
Joseph Martinez đã 49 tuổi. Hắn không nhận tội và đang bị giam giữ không bảo lãnh cho tới phiên tòa tiếp theo vào tháng 3/2022. Một trong những điều quan trọng nhất trong vụ bắt giữ Martinez là nó cho thấy công nghệ phá án trên hiệu quả. Cảnh sát New York có ba vụ án mà họ muốn dùng công nghệ này để giải quyết.
Reiman hi vọng Minerliz cuối cùng có thể mỉm cười. Cô bé đã để lại cho những người thân yêu bài thơ mang tên Cầu vồng trong sổ ghi chép. Những dòng thơ khiến người ta tiếc nuối, là lời nhắc nhở về một tương lai tươi sáng không bao giờ thành hiện thực khi Minerliz vĩnh viễn ra đi.
“Tôi vẩy sắc màu
cam, hồng và xanh
từ trên trời xuống
để ngắm mọi người”
Xem kỳ 1 tại đây