Trên mạng xã hội công khai dịch vụ làm giả hóa đơn chuyển tiền.
Việc Ủy ban Trung ương MTTQ đang đăng tải hàng chục nghìn trang sao kê tiền ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng bởi cơn bão 3 được dư luận đặc biệt hoan nghênh vì tính minh bạch, giúp ai cũng có thể theo dõi được toàn bộ số tiền ủng hộ trong thời gian qua. Tuy nhiên, đây cũng là lúc nhiều người phát hiện trò sửa hình ảnh giá trị bill của một số cá nhân để "làm mầu", muốn “đánh bóng” tên tuổi của mình trên mạng xã hội.
Đặc biệt, còn có hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, ví dụ trường hợp “tiền đấu giá 10 triệu đồng ủng hộ lũ lụt, thực tế chỉ chuyển 100.000 đồng”. Sau khi kiểm tra danh sách ủng hộ đến MTTQ Việt Nam, chị Ngọc Bích và Thanh Châu (Thành phố - TP Hồ Chí Minh) rất tức giận trước hành động của một người phụ nữ ăn chặn tiền từ thiện cho đồng bào chịu cảnh lũ lụt phía Bắc.
Một người phụ nữ nhận chuyển khoản cho nhóm là 10 triệu đồng nhưng thực tế chỉ chuyển có 100.000 đồng tới Ủy ban MTTQ việt Nam.
“Sau khi MTTQ Việt Nam công khai bản sao kê với danh sách ủng hộ lên tới 12.000 trang, chúng tôi vào mạng kiểm tra việc chuyển tiền của bạn N..K.L Tôi vào kiểm tra sao kê nội dung trùng khớp với phần chụp màn hình chuyển khoản bạn đã gửi, khớp thời gian chuyển lúc 20 giờ 25' 05'' ngày 10/9 thấy có 100.000 đồng, chứ không phải tổng là 10 triệu đồng như ban đầu", chị Ngọc Bích chia sẻ.
Chị Thanh Châu đã trao đổi với chị N.K.L. Sau đó, chị L. đã có bài đăng trên nhóm với nội dung xin lỗi trước hành vi sai trái của mình và xin sửa sai bằng cách chuyển lại 10 triệu đồng đến MTTQ Việt Nam. Rất nhiều người cho rằng: Đây là hành vi đáng lên án.
Một ví dụ là P.N.P (còn được biết đến là L.P) - một cựu vận động viên thể thao đã chuyển khoản món tiền (bị che) kèm nội dung "đóng góp và khắc phục hậu quả bão số 3 - Yagi". Người này sau đó chụp màn hình giao dịch chuyển tiền, dùng các ký tự che đi các con số cụ thể, chỉ để lộ ra một phần rất nhỏ trên đỉnh đầu. Những người theo dõi tài khoản Facebook của P.N.P đếm có tới 8 vị trí bị che, tương ứng với 8 con số (do mỗi biểu tượng đều để lộ một phần chi tiết thể hiện có ký tự số tại vị trí bị che); đồng nghĩa số tiền đã chuyển được hiểu là hàng chục triệu đồng.
Số tiền chuyển khoản thực tế bị "khui" khi Ủy ban MTTQ công khai sao kê số tiền của từng cá nhân, tổ chức ủng hộ thời gian qua.
Sau khi có sao kê từ MTTQ Việt Nam, cộng đồng nhanh chóng truy ra giao dịch với thông tin trùng khớp, tuy nhiên số tiền thực tế là 500.000 đồng. Cộng đồng mạng bức xúc, tố cô gái này đã cố tình "làm màu, phông bạt", có hành vi lợi dụng việc ủng hộ đồng bào để "đánh bóng tên tuổi".
Theo luật sư Trần Viết Hà, Công ty Luật TNHH MTV Nam Sơn, Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh, nếu việc chỉnh sửa hóa đơn tiền ủng hộ, đăng lên mạng để “làm mầu” cho bản thân tên tuổi, cá nhân, không làm tổn hại ai, không bị xử phạt tuy nhiên sẽ bị nhiều người lên án và bản thân người làm sai đó sẽ vô cùng xấu hổ.
“Cũng cần lưu ý, ví dụ kế toán của một công ty nào đó thực hiện yêu cầu của Giám đốc công ty là chuyển tiền để thực hiện cứu trợ. Nếu kế toán viên đó giả mạo hóa đơn chuyển khoản là 20.000.000 đồng, thực tế chỉ chuyển có 2.000 đồng, trục lợi tiền của công ty thì đó là hành vi tham ô sẽ bị xử lý hình sự theo Điều 353 của Bộ Luật hình sự (BLHS). Theo đó mức án tù có thể từ 2 – 7 năm khi chiếm đoạt từ 2 triệu đến 100 triệu”, luật sư Trần Viết Hà cho biết.
Luật sư Hà cho biết thêm: Hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản có thể bị khung hình cải tạo không giam giữ là 3 năm; phạt tù từ 6 tháng tới 3 năm, ví dụ ở trường hợp 2 người bạn nhờ nhau chuyển khoản làm từ thiện. Người A đưa cho người B 10 triệu để góp cùng người B chuyển tiền từ thiện nhưng người B chỉ chuyển vài trăm nghìn, thực tế vẫn nhận tiền người A thì người B đó bị xếp vào hành vi là lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Trao đổi với phóng viên báo Tin tức, TS LS Đặng Văn Cường (Văn phòng Luật sư Chính Pháp - Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng: Tấm lòng với bà con vùng lũ ít hay nhiều phụ thuộc vào hoàn cảnh, điều kiện của mỗi người, không ai chê trách từ thiện nhiều hay ít miễn là từ tâm. Nếu sửa biên lai chuyển tiền, photoshop biên lai để tăng số tiền từ thiện thì không chỉ là hành vi vi phạm đạo đức xã hội mà còn là hành vi vi phạm pháp luật.
TS LS Đặng Văn Cường nhấn mạnh: Hành vi sửa bill chuyển tiền của người đóng góp từ thiện không chỉ là hành vi vi phạm nghiêm trọng đại đức xã hội mà còn là hành vi vi phạm pháp luật, đó là hành vi làm giả tài liệu và đưa tin sai sự thật.
“Hành vi sửa bill chuyển tiền của người đóng góp từ thiện không chỉ là hành vi vi phạm nghiêm trọng đại đức xã hội mà còn là hành vi vi phạm pháp luật, đó là hành vi làm giả tài liệu và đưa tin sai sự thật. Tuỳ thuộc vào tính chất mức độ của hành vi vi phạm, tuỳ thuộc vào hậu quả xảy ra mà người sửa bill chuyển tiền sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự", luật sư Cường nhấn mạnh.
Nếu kết quả xác minh của cơ quan chức năng cho thấy hành vi sửa bill chuyển tiền từ thiện đăng lên mạng xã hội gây khó khăn cho đơn vị tiếp nhận, ảnh hưởng đến hoạt đống thống kê, phân phát tiền từ thiện, gây ra dư luận xấu thì người thực hiện hành vi làm bill giả, đưa tin sai sự thật lên không gian mạng sẽ bị xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lợi dụng quyền tự do dân chủ theo quy định tại Điều 331 BLHS.
Còn trường hợp hành vi làm giả bill chuyển tiền rồi đăng công khai lên mạng xã hội mà chưa gây hậu quả xấu, chưa ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự, an toàn xã hội thì người đưa thông tin sai sự thật về việc chuyển tiền từ thiện này sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Điều 101, Nghị định số 15/2020/NĐ-CP với mức phạt từ 10 - 20 triệu đồng với tổ chức và phạt từ 5 - 10 triệu đồng với cá nhân.
Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng mạng xã hội để thực hiện một trong các hành vi sau: Cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân...
"Việc MTTQ Việt Nam công khai sao kê, thông tin tài khoản chuyển tiền và chi tiết số tiền từ thiện của các tổ chức cá nhân là cần thiết, thể hiện công khai minh bạch và phù hợp với quy định tại Nghị định số 93/2021/NĐ-CP của Chính Phủ về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng đóng góp các khoản đóng góp tự nguyện… Ngoài việc kêu gọi tiếp nhận từ thiện thì cơ quan chức năng cũng cần tuyên truyền phổ biến các quy định của pháp luật về hoạt động thiện nguyện mà trực tiếp là Nghị định số 93/2021/NĐ-CP. Các tổ chức, cá nhân đứng ra tổ chức hoạt động từ thiện và tham gia đóng góp thiện nguyện đều phải tuân thủ pháp luật và đạo đức xã hội", luật sư Đặng Văn Cường cho biết.