Khi các công ty Trung Quốc phải chật vật đối phó với số lượng các cuộc tấn công mạng ngày càng tăng, rất nhiều tin tặc (hacker) tại đây đã nhìn thấy cơ hội gia nhập ngành công nghiệp an ninh mạng để kiếm tiền một cách chính đáng. Zhang Tianqi, một thanh niên 23 tuổi người Bắc Kinh, thường xuyên trốn giờ học trên giảng đường để lần mò vào các trang web nước ngoài, tìm tòi những lỗ hổng trong các mạng trò chơi trực tuyến. Sau khi ra trường và làm việc một thời gian ngắn cho Alibaba, tập đoàn thương mại điện tử khổng lồ của Trung Quốc, Zhang Tianqi chuyển sang phụ trách mảng công nghệ cho một công ty an ninh mạng. Chia sẻ từ văn phòng phát triển công nghệ cao ở Thượng Hải, Zhang cho biết: “Tôi đã lang bạt nhiều năm đầu sự nghiệp trong ngành công nghệ, và nay đã tìm thấy hướng đi mới cho mình bởi xu hướng ngày càng coi trọng vấn đề an toàn thông tin”.
Tháng 5 vừa qua, Đội Kỹ thuật Ứng cứu Khẩn cấp Mạng máy tính Quốc gia Trung Quốc công bố báo cáo cho biết năm 2014, nước này đã ghi nhận 9.068 trường hợp rò rỉ dữ liệu, cao gấp ba lần so với năm 2013. Điều này, theo như nhận định của Tân Hoa xã, phản ánh “những thách thức đáng ngại” đối với an ninh mạng Trung Quốc.
Để đối phó với thách thức này, hàng chục công ty an ninh mạng đã ra đời, đội ngũ nòng cốt là những kỹ thuật viên trẻ với các kỹ năng tin học thành thục và kinh nghiệm làm việc tại các tập đoàn công nghệ lớn như Alibaba, Tencent Holdings và Baidu. Trung Quốc hy vọng rằng các nhóm an ninh mạng nội địa này của họ sẽ cung cấp cho các công ty Trung Quốc khả năng phòng thủ trước các hacker, thay vì phải phụ thuộc vào các tập đoàn của nước ngoài như Symantec, Kaspersky hay EMC Corp…
Các harker Trung Quốc ngày càng trở nên chuyên nghiệp trong bối cảnh Bắc Kinh đang góp phần làm nóng cuộc chạy đua vũ trang trong không gian mạng. Thực lực tác chiến mạng của Trung Quốc vẫn còn là dấu hỏi với nhiều quốc gia. Sự tăng trưởng của ngành công nghiệp an ninh mạng tại Trung Quốc một phần được thúc đẩy bởi một chính sách trấn áp hacker của Bắc Kinh 5 năm về trước. Đó là lúc mà Trung Quốc thông qua một loạt các đạo luật cấm tấn công tin tặc và sử dụng các công cụ gửi thư rác và yêu cầu các hãng viễn thông trợ giúp trấn áp các vụ tấn công mạng.
Để thâm nhập và hiểu được các mánh lới của hacker, chính phủ Trung Quốc âm thầm thành lập và vận hành những diễn đàn như kanxue.com, nơi các hacker trao đổi, mua bán các mánh và khoe khoang về thành tích của mình. Rất nhiều hacker sau đó đã lựa chọn chuyển từ “mũ đen” sang “mũ trắng” để giúp phát hiện những lỗ hổng của mạng máy tính, rồi sau đó vá lỗi. Hacker mũ trắng là từ chỉ những người mà hành động thâm nhập và thay đổi hệ thống của họ được xem là tốt, chẳng hạn như những nhà bảo mật, lập trình viên, chuyên viên mạng máy tính.
Theo chia sẻ của một số hacker kỳ cựu, phần lớn những đồng nghiệp của họ gia nhập ngành công nghiệp an ninh mạng là nhằm giúp chính phủ nâng cao khả năng đối phó với các cuộc tấn công mạng ngày càng nhiều. Một hacker giấu tên chia sẻ: “Rất nhiều người hiện nay thấy rằng việc chuyển sang đội ‘mũ trắng’ có nhiều không gian để hoạt động và kiếm tiền hơn. Qua đó, các hacker cũng không còn động lực và môi trường để làm điều xấu”.
Bên cạnh các công ty như Alibaba, Tencent và Baidu đã tìm cách nâng cao năng lực phòng thủ mạng, chính phủ Trung Quốc cũng đang khởi động dự án bảo vệ an ninh dữ liệu trên quy mô quốc gia. Các cơ quan chức năng của nước này, trong đó có Cục Không gian mạng là đơn vị dẫn đầu các nỗ lực nâng cao nhận thức về bảo vệ an toàn dữ liệu. Dẫu vậy, tới nay, nhiều hacker “mũ trắng” cho rằng các công ty Trung Quốc vẫn chưa thực sự coi trọng vấn đề bảo mật thông tin, chưa có đủ đội ngũ chuyên gia tin học để tự bảo vệ mình.