Tỷ phú người Nga Roman Abramovich tại London, Anh, ngày 2/11/2011. Ảnh: AFP/TTXVN
Khoản tiền này đã bị phong tỏa tại Anh kể từ năm 2022, khi ông Abramovich buộc phải bán Chelsea dưới sức ép từ chính phủ Anh sau khi Nga mở chiến dịch quân sự toàn diện tại Ukraine. Thủ tướng Starmer cho biết toàn bộ số tiền phải được sử dụng cho các mục đích nhân đạo tại Ukraine và trong tương lai có thể được phân bổ cho các nạn nhân xung đột trên toàn cầu, với điều kiện không được mang lại lợi ích cho ông Abramovich hay bất kỳ cá nhân nào đang chịu lệnh trừng phạt.
Phát biểu trước Quốc hội, Thủ tướng Keir Starmer cho biết thời gian không còn nhiều để ông Abramovich thực hiện cam kết đã đưa ra khi bán Chelsea. Ông nhấn mạnh chính phủ sẵn sàng sử dụng biện pháp pháp lý nếu cần thiết để bảo đảm toàn bộ số tiền được chuyển tới những người bị ảnh hưởng trực tiếp bởi xung đột ở Ukraine.
Chính phủ Anh đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với ông Abramovich trong chiến dịch nhằm vào giới tài phiệt Nga sau khi xung đột bùng phát. Các biện pháp này khiến thương vụ bán Chelsea diễn ra trong thời gian gấp rút, với điều kiện số tiền thu được không được phép sử dụng cho mục đích cá nhân.
Tuy nhiên, kể từ đó, tiến trình giải ngân đã rơi vào bế tắc do bất đồng giữa phía Anh và ông Abramovich về phạm vi sử dụng nguồn tiền. Trong khi chính phủ Anh khẳng định tiền phải được dùng riêng cho Ukraine, phía tỷ phú Nga muốn mở rộng đối tượng thụ hưởng ra toàn thế giới.
Bộ trưởng Tài chính Anh Rachel Reeves cho rằng việc để hơn 2,5 tỷ bảng Anh tiếp tục bị đóng băng trong tài khoản ngân hàng tại Anh trong bối cảnh Ukraine đang cần nguồn lực lớn cho các hoạt động cứu trợ nhân đạo là điều không thể chấp nhận được. Bà nhấn mạnh số tiền này thuộc về người dân Ukraine và cần được giải ngân càng sớm càng tốt.
Theo kế hoạch, chính phủ Anh sẽ thành lập một quỹ độc lập để quản lý và phân bổ nguồn tiền, do ông Mike Penrose, cựu giám đốc UNICEF UK, đứng đầu. Quỹ này sẽ chịu trách nhiệm bảo đảm việc sử dụng tiền phù hợp với các điều kiện trong giấy phép và tuân thủ đầy đủ chế độ trừng phạt hiện hành.
Động thái của Anh diễn ra trong bối cảnh các nhà lãnh đạo châu Âu đang tiếp tục thảo luận về các phương án sử dụng tài sản Nga bị phong tỏa để tài trợ dài hạn cho Ukraine. Một cuộc họp cấp cao về vấn đề này dự kiến bắt đầu vào ngày 18/12, phản ánh áp lực ngày càng lớn nhằm chuyển các cam kết chính trị thành nguồn tài chính cụ thể cho Kiev.
Kể từ khi xung đột nổ ra, ông Abramovich gần như không xuất hiện trước truyền thông. Ông bị chính phủ Anh đưa vào danh sách trừng phạt. Các nguồn tin quốc tế cho biết từ sau năm 2022, ông Abramovich chủ yếu di chuyển giữa Moskva, Istanbul và Tel Aviv, những nơi ông không chịu lệnh trừng phạt.
Ông Abramovich từng tham gia vào một số nỗ lực trung gian, bao gồm các cuộc trao đổi tù binh giữa Ukraine và Nga, dù vai trò cụ thể của ông không được các bên chính thức xác nhận.
Việc Anh quyết định cho phép sử dụng nguồn tiền của ông Abramovich lần này được xem là bước đi cứng rắn nhằm tháo gỡ thế bế tắc kéo dài hơn hai năm, đồng thời phát đi tín hiệu rằng Anh sẵn sàng sử dụng công cụ pháp lý để bảo đảm các nguồn tài chính liên quan đến Nga phục vụ cho nỗ lực hỗ trợ Ukraine.