Phát hiện sớm và điều trị bệnh lao cho người dân vùng cao Lai Châu

Đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền

Lai Châu là tỉnh biên giới phía Tây Bắc của Tổ quốc, với hơn 84% đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Đời sống của nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh Lai Châu còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao. Do đó, người dân không thường xuyên được tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cơ bản, mức độ hiểu biết về các loại bệnh, đặc biệt là bệnh lao còn hạn chế. Nhiều trường hợp khi phát hiện mắc bệnh lao thì mang nặng tâm lý e ngại, sợ kỳ thị và không dám đến các cơ sở y tế để điều trị.

Bệnh lao là một trong những căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, tính mạng của con người. Nếu bệnh không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể dẫn tới tử vong. Lai Châu là địa phương xếp thứ 48/63 tỉnh, thành phố trong cả nước có tỷ lệ người mắc bệnh lao. Mỗi năm, Lai Châu phát hiện khoảng 100 bệnh nhân lao mới, tỷ lệ bệnh nhân lao của tỉnh là 35/100.000 người.

Bác sỹ chuyên khoa I, Nguyễn Tiến Hưng, Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi Lai Châu cho biết: Để góp phần đạt được mục tiêu năm 2030 Việt Nam không còn người bệnh lao, thời gian qua, Bệnh viện chủ động phối hợp với các địa phương tuyên truyền, phổ biến những chính sách của Nhà nước về bệnh lao, các biện pháp phòng, chống để người dân có thêm hiểu biết, không mặc cảm, kỳ thị với bệnh nhân lao và chủ động tiếp cận, sử dụng dịch vụ khám, phát hiện, chẩn đoán, điều trị và dự phòng bệnh.

Đồng thời, Bệnh viện tăng cường tuyên truyền phòng, chống lao trên các phương tiện thông tin đại chúng và tại cộng đồng, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc, khu vực biên giới. Ngoài ra, công tác tuyên truyền phòng, chống bệnh lao được kết hợp lồng ghép với phòng, chống Hen–COPD, phòng chống HIV/AIDS, các chương trình phòng, chống các bệnh không lây nhiễm khác tại cộng đồng.

Theo Bác sỹ chuyên khoa I, Nguyễn Văn Lương, Phó Trưởng khoa Lao phổi, Bệnh viện Phổi Lai Châu: Bệnh lao có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm trong vòng 3 tuần (sau khi có các triệu chứng đầu tiên như ho khản kéo dài hơn 2 tuần, sụt cân, gây khó thở…) và được điều trị đúng phương pháp, đủ thời gian. Bệnh lao là bệnh lây truyền chủ yếu qua đường hô hấp, việc xác định rõ nguồn lây tiềm ẩn trong cộng đồng là việc làm rất quan trọng trong việc quản lý và điều trị cho bệnh nhân.

Vì vậy, trong thời gian bệnh nhân điều trị tại khoa, đội ngũ y, bác sỹ trong khoa thường xuyên thăm hỏi tình hình sức khỏe, tận tình chăm sóc bệnh nhân, nhằm tạo niềm tin đối với đội ngũ y tế. Cùng đó, khoa đẩy mạnh tuyên truyền bệnh nhân, người nhà bệnh nhân khi có các biểu hiện, triệu chứng ho kéo dài ba tuần hoặc lâu hơn, sụt cân, sốt… thì đến ngay cơ sở y tế gần nhất để khám, điều trị kịp thời, tránh để bệnh nặng khó chữa gây ảnh hưởng đến kinh tế, tính mạng của người dân.

Bà Lù Thị L (53 tuổi, dân tộc Dao ở bản Tả Chải, xã Hồ Thầu, huyện Tam Đường, Lai Châu) nằm điều trị tại bệnh viện được hơn 2 tháng. Khi vào viện với triệu chứng ho, khó thở liên tục, không ăn uống và đi lại được, sau khi xét nghiệm kết quả cho thấy bệnh nhân mắc bệnh lao dương tính ở thể nặng. Sau nửa tháng điều trị, bà L đã ăn uống, đi lại bình thường và tự thở được.

Bà L tâm sự: Do chủ quan nghĩ là ho bình thường nên không đi khám sớm tại bệnh viện, dẫn tới bệnh ngày một nặng. Bà L mong rằng từ sự việc của bà, những người dân khác khi có biểu hiện giống bà nên đi khám bệnh để điều trị kịp thời.

Không ngừng nâng cao chất lượng

Bệnh viện Phổi Lai Châu hoạt động với quy mô 80 giường bệnh, với 13 khoa, phòng. Năm 2020, bệnh viện ước khám gần 3.200 lượt người, điều trị nội trú cho trên 1.400 bệnh nhân, công suất sử dụng giường bệnh đạt gần 50%. Sở dĩ năm nay lượt khám chữa bệnh và công suất sử dụng giường bệnh giảm là do ảnh hưởng dịch COVID-19, có 3 tháng bệnh viện không thu dung bệnh nhân, dành giường bệnh để cách ly y tế.

Bác sỹ chuyên khoa I, Nguyễn Tiến Hưng, Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi tỉnh Lai Châu cho hay: Xác định phòng chống lao góp phần vào sự phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo và nâng cao sức khỏe cho người dân trong tỉnh, hàng năm bệnh viện quan tâm đầu tư các thiết bị, máy móc kỹ thuật hiện đại như máy chụp X quang kỹ thuật số, sử dụng kỹ thuật mới xét nghiệm Gene Xpert cho kết quả khoảng 100 phút, máy siêu âm 4D, nuôi cấy ngoài lao… nhằm phục vụ công tác khám, chữa bệnh của người dân được thuận lợi.

Mặt khác, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong khám chữa bệnh như xây dựng hoàn thiện hệ thống mạng, máy tính… cho các khoa, phòng; thực hiện quản lý bệnh nhân lao tại các tuyến thông qua hệ thống phần mền VITIMES; ánh xạ đầy đủ, cập nhật liên tục các danh mục dược, dịch vụ và y cụ và triển khai ánh xạ danh sách nhân viên y tế có chứng chỉ hành nghề lên cổng giám định… 

Bên cạnh đó, bệnh viện duy trì thường xuyên công tác phòng chống lao tại 100% huyện, xã, thị trấn trên địa bàn tỉnh; tăng cường kiểm tra, tổ chức 2 đợt giám sát quản lý bệnh nhân ngoại trú tại cơ sở. Cùng với đó, triển khai thành công dịch vụ gửi tin nhắn SMS miễn phí để thông báo cho bệnh nhân lao về thời gian uống thuốc, lấy thuốc nhằm phòng chống lao tại cộng đồng. Dịch vụ này đã góp phần nâng cao hiệu quả công tác điều trị bệnh nhân lao trên địa bàn tỉnh Lai Châu.

Nhờ vậy, năm 2020, các cơ sở y tế tỉnh Lai Châu đã tổ chức khám cho hơn 3.660 bệnh nhân nghi lao, tiến hành lấy gần 7.450 lam đờm để xét nghiệm tìm vi khuẩn lao. Qua đó, phát hiện 99 bệnh nhân mắc bệnh lao AFB (+) và 42 bệnh nhân lao các thể khác; tỷ lệ bệnh nhân lao mới của tỉnh 24/100.000 người (năm 2018 là 26/100.000 người). Năm 2019, số bệnh nhân được điều trị khỏi là 100/112 bệnh nhân, chiếm 89,2%, cao hơn chương trình phòng chống lao Quốc gia đề ra.