Cách nhận biết và xử trí các bệnh do nắng nóng gây ra

Sốc nhiệt, cảm nắng là những bệnh thường gặp khi thời tiết nắng nóng. Tình trạng này xảy ra nhiều hơn ở trẻ em, người già và những người có bệnh lý kèm theo.

Theo các chuyên gia y tế, tùy theo mức độ tiếp xúc với thời tiết nắng nóng ra sao, nhiệt độ môi trường xung quanh như thế nào, thời gian bao lâu, công việc nặng nhọc hay không… thì các bệnh lý do ảnh hưởng của nhiệt độ sẽ xuất hiện và được chia theo các mức độ từ nhẹ đến nặng. Sau đây là cách xử trí và nhận biết các loại bệnh thường gặp do thời tiết nắng nóng gây ra.

Sốc nhiệt

Chú thích ảnh
Trẻ dễ bị sốc nhiệt khi đi bộ dưới trời nắng nóng. Ảnh: Mạnh Linh.

BS.CK2. Trần Đắc Nguyên Anh, Phó khoa Nội 1, bệnh viện Nhi đồng 2 TP Hồ Chí Minh cho biết, sốc nhiệt là tình trạng đe dọa tính mạng khi nhiệt độ cơ thể tăng quá cao (> 40°C). Sốc nhiệt có thể gây tổn thương đến hệ thần kinh trung ương và các mô khác của cơ thể. Đây là một tình trạng cấp cứu. Tình trạng này thường gặp khi trẻ chơi dưới trời nắng nóng, đi bộ dưới trời nắng gắt, chơi thể thao trong phòng quá nóng và trẻ không được cung cấp đủ nước.

Hầu hết các trường hợp bị sốc nhiệt thường có các triệu chứng như cảm thấy mệt mỏi, nhức đầu, khát nước, kiệt sức. Nếu trẻ lớn hơn thì có thể bị chuột rút ở chân hoặc lưng. Để xử trí trẻ bị sốc nhiệt, phụ huynh cần nhanh chóng đưa trẻ ra khỏi môi trường có nhiệt độ cao đến nơi có bóng râm, cởi bỏ quần áo. Đắp khăn mát cho trẻ hoặc xối nước lên người trẻ. Cho trẻ uống nước (không có cồn, caffeine hoặc chất kích thích) nếu trẻ có thể uống được. Hồi sức tim phổi nếu trẻ không tỉnh và không thở. Cho trẻ đến cơ sở y tế nếu trẻ vẫn không khỏe.

Phù do nhiệt

Chú thích ảnh
Để phòng ngừa những bệnh do nắng nóng gây ra người dân nên hạn chế tiếp xúc với trời nắng và uống đủ nước. Ảnh: Mạnh Linh.

Triệu chứng xuất hiện khi thay đổi môi trường như đi du lịch đến nơi có thời tiết nắng nóng hơn nhiều so với nơi ở thường ngày, ở trong phòng máy lạnh lâu và đột ngột di chuyển ra môi trường nắng nóng. BS CKII Nguyễn Viết Hậu – Phó trưởng khoa Cấp cứu Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh cho hay, biểu hiện của bệnh là phù ở phần thấp cơ thể như ở mắt cá, bàn chân. Nguyên nhân là do mạch máu giãn ra để thải nhiệt, gây ra phù. Sau khi cơ thể thích nghi trong thời gian vài giờ hay một vài ngày thì triệu chứng sẽ mất đi. Nếu triệu chứng không mất đi, chúng ta có thể kê cao chân khi ngủ để mạch máu lưu thông bình thường. Ở mức độ này chúng ta không cần dùng thuốc.

Phát ban do nhiệt

Nguyên nhân là do những vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hay nhiệt độ cao bên ngoài dễ bị kích thích làm xuất hiện nổi mẩn ngứa, mề đay. Sau một thời gian sẽ phục hồi, không cần điều trị đặc hiệu. Nếu bị ngứa nhiều có thể dùng các loại thuốc kháng dị ứng thông thường, hạn chế tiếp xúc với ánh nắng; sau đó cơ thể sẽ tự điều chỉnh và các triệu chứng sẽ biến mất. Ở đây, chúng ta cần phân biệt với bỏng. Bỏng là do chúng ta tiếp xúc ánh nắng lâu hơn, các vùng da bị đỏ, sưng rộp.

Chuột rút do nhiệt

Bệnh chuột rút thường xuất hiện ở những người lao động nặng hay những vận động viên phải tập luyện với cường độ cao. Trong khi cơ thể đang vận động và sinh nhiệt, gặp nhiệt độ môi trường cao sẽ dễ gây ra chuột rút do nhiệt. Bệnh thường có biểu hiện đau ở các bắp thịt, đặc biệt ở các bắp đùi, cẳng chân. Các triệu chứng đau xuất hiện là do khi hoạt động nặng, các cơ phải làm việc liên tục, đi kèm cơ thể bị mất nước và muối qua mồ hôi quá nhiều, dẫn đến tình trạng co thắt cơ. Nếu gặp các triệu chứng trên, người dân có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau thông thường, nghỉ ngơi, di chuyển đến nơi thoáng mát, bù nước có muối khoáng.

Bác sĩ Hậu lưu ý, không sử dụng nước lọc vì không thể đáp ứng nhu cầu mất muối và nước của cơ thể. Nước có muối khoáng như các dung dịch nước điện giải trị tiêu chảy, nước chanh có pha muối, đường… Sau khi nghỉ ngơi, bù nước các triệu chứng sẽ tự giới hạn và sẽ biến mất.

Ngất xỉu do nhiệt

Thường gặp ở những người đi du lịch trong mùa hè, phải đi ngoài nắng, leo núi, di chuyển nhiều, tập quân sự… từ đó gây ra tình trạng mất muối và nước. Đến một giai đoạn nào đó việc mất muối và nước quá nhiều nếu không bổ sung kịp sẽ làm nước trong lòng mạch máu giảm đi, làm giảm huyết áp, đặc biệt ở tư thế đứng làm giảm lưu lượng máu lên não gây triệu chứng ngất xỉu.

Vai trò sơ cứu trong trường hợp này rất quan trọng. Theo đó, cho người bị ngất xỉu nằm đầu thấp, di chuyển đến vùng có không khí thoáng mát, nới rộng áo quần, bù nước có muối khoáng, theo dõi khoảng 30 phút, nếu ổn định thì không cần đến bệnh viện.

Kiệt sức do nhiệt

Nguyên nhân chủ yếu là do tình trạng mất muối và nước kéo dài hơn so với các tình huống trên. Biểu hiện không chỉ là ngất xỉu thông thường, mà kèm theo các dấu hiệu của triệu chứng thần kinh như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, nôn ói… Bác sĩ Nguyễn Viết Hậu cho hay, bệnh này nếu được sơ cứu kịp thời, ngưng các hoạt động hiện tại, đến được môi trường thoáng mát thì cơ thể sẽ phục hồi hoàn toàn. Nếu vẫn tiếp tục hoạt động hay không thể di chuyển qua môi trường khác thì sẽ gây ra hiện tượng sốc nhiệt. Sốc nhiệt là thể bệnh nặng nhất của các bệnh lý do tăng nhiệt độ gây ra.

Sơ cứu người bị kiệt sức do nhiệt giống như đã nói ở trên, nhưng phải theo dõi kĩ lưỡng hơn. Ngoài ra, có thể dùng các loại khăn lạnh chườm vào các vùng trên cơ thể có nhiều mạch máu như trán, lưng, nách, bẹn… để hấp thu nhiệt nhanh, giúp cơ thể thải nhiệt nhanh hơn, cố gắng cho người bị nạn uống càng nhiều nước càng tốt. Trong vòng từ 30 phút đến 1 giờ mà triệu chứng không được cải thiện (đau đầu, nôn ói, chóng mặt nhiều hơn…) thì nên đưa đến bệnh viện.

Các chuyên gia y tế khuyến cáo, để đề phòng các bệnh do thời tiết nắng nóng gây ra, người dân không hoạt động lâu trong thời tiết quá nóng; uống đủ nước (uống nhiều lần trong quá trình hoạt động, không uống một lúc); mặc quần áo thông thoáng và sáng màu….

Đan Phương/Báo Tin tức
Nắng nóng kéo dài, hàng triệu con tôm giống ở Trà Vinh đổ bệnh
Nắng nóng kéo dài, hàng triệu con tôm giống ở Trà Vinh đổ bệnh

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Trà Vinh, thời tiết nắng nóng kéo dài làm nhiệt độ nước tăng cao, ảnh hưởng môi trường nuôi tôm, gây bệnh trên tôm khiến tôm nuôi bị thiệt hại hàng trăm triệu con giống.

Chia sẻ:

doanh nghiệp - Sản phẩm - Dịch vụ Thông cáo báo chí Rao vặt

Các đơn vị thông tin của TTXVN