Ông Lê Thành Đô - Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên trả lời phỏng vấn phóng viên báo Tin tức.
Bài cuối: Phát huy lợi thế, tập trung nguồn lực để đưa Điện Biên phát triển
Để hiểu rõ hơn về những chính sách dân tộc, tôn giáo, phóng viên báo Tin tức đã có cuộc trao đổi với ông Lê Thành Đô - Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên về vấn đề này.
Thưa ông, ngoài những chương trình chính sách đang áp dụng, thời gian qua Nhà nước đã dành nhiều nguồn lực để Điện Biên phát triển, ông có thể khái quát cụ thể hơn về vấn đề này?
Điện Biên là tỉnh miền núi biên giới phía Tây Bắc của Tổ quốc, dân số hiện nay khoảng 61 vạn người gồm 19 dân tộc anh em cùng sinh sống, trong đó đông nhất là dân tộc Mông với tỷ lệ trên 38%, tiếp đó là dân tộc Thái khoảng 35%, dân tộc Kinh chỉ có hơn 17%, còn lại là các dân tộc khác.
Địa bàn sinh sống của đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) tỉnh Điện Biên chủ yếu ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới. Trong những năm qua, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước thông qua các chương trình, chính sách về phát triển kinh tế xã hội (KTXH) vùng đồng bào DTTS như: Chương trình giảm nghèo, chương trình xây dựng nông thôn mới, chương trình sắp xếp ổn định dân cư đối từng khu vực; đặc biệt là thực hiện Nghị quyết 37 của Bộ Chính trị… đã từng bước tạo điều kiện cho Điện Biên đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần, xóa đói giảm nghèo cho đồng bào các dân tộc.
Tuy nhiên, tính đến thời điểm này, Điện Biên vẫn là tỉnh nghèo, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo giai đoạn 2016 - 2020 vẫn còn khoảng 29,9%, trong đó trên 90% số hộ nghèo trên địa bàn lại là đồng bào DTTS. Chính vì vậy, mục tiêu trong giai đoạn 2021-2025, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV cũng đã xác định, phải tập trung huy động các nguồn lực để thực hiện phát triển KTXH, xóa đói giảm nghèo và đảm bảo quốc phòng, an ninh trong khu vực, đặc biệt là khu vực đồng bào DTTS, miền núi.
Để thực hiện được chủ trương này, tỉnh Điện Biên đã và đang triển khai thực hiện có hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) được áp dụng cho giai đoạn 2021-2025 như: Chương trình phát triển KTXH vùng đồng bào DTTS và miền núi theo Nghị quyết 88 của Quốc hội; Chương trình MTQG về xây dựng nông thôn mới; chương trình MTQG về giảm nghèo bền vững.
Cùng với việc triển khai các chương trình đó, tỉnh Điện Biên đang tập trung khai thác tiềm năng, lợi thế của từng vùng để đẩy mạnh việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế, phát triển ở các lĩnh vực, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc để thúc đẩy phát triển KTXH, giảm nghèo một cách bền vững nhất khu vực này. Cụ thể, về chính sách của tỉnh trong giai đoạn tới, Điện Biên đang tập trung vào những chương trình lớn.
Thứ nhất là tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng tập trung phát triển mạnh diện tích cây mắc ca ở những vùng đồng bào DTTS. Chính sách chung của tỉnh là gắn kết giữa nhà đầu tư, doanh nghiệp liên kết với người dân thông qua đại diện của người dân là mô hình hợp tác xã.
Thứ hai là đưa du lịch của Điện Biên trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, trong đó trụ cột quan trọng nhất là bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc để phục vụ phát triển du lịch.
Thứ ba là phát triển về kết cấu hạ tầng đồng bộ gắn với việc phát triển đô thị.
Đối với vùng đồng bào DTTS miền núi, kết cấu hạ tầng được gắn với chương trình xây dựng nông thôn mới. Toàn bộ phần kết cấu hạ tầng về nông thôn như đường, điện, trường, trạm y tế, công trình cấp nước sinh hoạt đảm bảo cho người dân được tiếp cận sớm với những dịch vụ thiết yếu. Đây là một mục tiêu nhằm thực hiện giảm nghèo đa chiều gắn với phát triển KTXH.
Bên cạnh đó, Điện Biên cũng chăm lo về văn hóa, đặc biệt là phát triển giáo dục đào tạo, thực hiện đổi mới căn bản giáo dục đào tạo các khu vực. Theo chương trình, tỉnh Điện Biên đang xây dựng tài liệu học của địa phương với 20% chương trình học được giáo dục truyền thống, bản sắc văn hóa của các dân tộc để góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa của đồng bào các dân tộc.
Một chương trình nữa mà Điện Biên phải thực hiện, đó là phát triển nguồn nhân lực, coi trọng việc phát triển nguồn nhân lực tại chỗ là người địa phương, người đồng bào DTTS. Đặc biệt tỉnh tiếp tục quan tâm đến công tác đảm bảo an ninh trật tự ở khu vực nông thôn, miền núi, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới.
Thưa ông, là địa phương có nhiều dân tộc theo các tôn giáo khác nhau, trong đó Mường Nhé từng là điểm nóng về các hoạt động lợi dụng tôn giáo để chống phá Nhà nước. Vậy trong những năm qua việc thực hiện chính sách về dân tộc, tôn giáo được Điện Biên triển khai như nào để đáp ứng nguyện vọng của bà con sinh hoạt tôn giáo tín ngưỡng nhưng phải đúng theo quy định của pháp luật?
Lĩnh vực về dân tộc và tôn giáo luôn luôn được Điện Biên quan tâm từ tỉnh đến cơ sở. Về công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tỉnh đã thành lập Ban chỉ đạo từ cấp tỉnh đến cấp huyện và cấp xã để thực hiện tốt các chính sách này.
Trước hết, về công tác dân tộc, Điện Biên quán triệt và triển khai một cách đầy đủ tất cả các chính sách của Nhà nước đối với vùng đồng bào dân tộc. Trong lĩnh vực tôn giáo, sau khi có Luật về tín ngưỡng, tôn giáo, các hướng dẫn của Ban Tôn giáo Chính phủ, tỉnh Điện Biên đã tạo điều kiện thuận lợi nhất về mặt thủ tục để công nhận các tổ chức tôn giáo hoạt động theo đúng quy định của pháp luật.
Hiện nay, tất cả các điểm nhóm tôn giáo trên địa bàn tỉnh Điện Biên đã được cấp phép, đăng ký hoạt động. Cùng với đó, tỉnh Điện Biên tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân chống các loại tà đạo phát sinh trên địa bàn. Nổi bật là thời gian qua, các cấp, các ngành và nhân dân đã tuyên truyền, đấu tranh với kẻ xấu lợi dụng tôn giáo để truyền bá tà đạo Giê Sùa, tà đạo Bà Cô Dợ. Qua đó tăng cường hơn vai trò quản lý nhà nước đối với hoạt động về tôn giáo.
Cùng với việc thực hiện các chính sách, các quy định của pháp luật liên quan đến quản lý nhà nước về hoạt động tôn giáo, tỉnh Điện Biên cũng chăm lo phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào có đạo, bà con được hưởng các chính sách tương đồng như với đồng bào các dân tộc khác đảm bảo bình đẳng, công khai trong phát triển kinh tế - xã hội.
Phát triển kết cấu hạ tầng, trong đó có giao thông sẽ góp phần đưa huyện miền núi Mường Nhé ngày càng phát triển.
Theo ông đâu là những rào cản trong sự phát triển của Mường Nhé và trong thời gian tới Điện Biên đã có những chính sách gì để vùng này phát triển?
Mường Nhé là huyện xa nhất của tỉnh Điện Biên, các điều kiện về hạ tầng, đặc biệt là kết nối giao thông còn rất nhiều khó khăn.
Một nguyên nhân dẫn đến khó khăn của Mường Nhé đó là dân di cư tự do vào trong địa bàn huyện rất lớn. Hiện nay, nếu tính tổng dân số của Mường Nhé thì có tới 2/3 số dân từ nơi khác di cư tự do đến. Đồng bào di cư tự do vào đây kéo theo nhiều hệ lụy, đó là nghèo đói và các vấn đề về xã hội, từ đó gây áp lực về đầu tư, về kết cấu hạ tầng… Đây là những rào cản làm cho Mường Nhé đã khó khăn, lại càng khó khăn hơn.
Những hệ lụy trong việc dân di cư tự phải kể đến là: Thứ nhất về kết cấu hạ tầng, do huyện xa trung tâm tỉnh, xã xa trung tâm huyện nên hạ tầng ở đây đi lại rất vất vả, khó khăn. Thứ hai là trình độ dân trí cũng còn nhiều hạn chế, bởi vì người dân ở đây chủ yếu là dân di cư tự do. Thứ ba là các thế lực thù địch đang lợi dụng sự kém hiểu biết của người dân để tuyên truyền chống phá nhà nước. Đây là ba điểm nghẽn của Mường Nhé.
Để đưa Mường Nhé phát triển, ngoài việc phải đầu tư kết cấu hạ tầng, đảm bảo được giao thông thông suốt giữa tỉnh và huyện, rất cần có những dự án, chương trình đầu tư đủ mạnh từ huyện đến xã; đặc biệt là đầu tư các công trình trường học, trạm y tế...
Tỉnh Điện Biên đặc biệt quan tâm đến việc nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân thông qua việc thực hiện các chương trình về giảm nghèo bền vững, về nông thôn mới để nâng cao dân trí, đời sống người dân.
Tiếp đó là tập trung xây dựng, củng cố hệ thống chính trị cơ sở để hệ thống chính trị đủ mạnh có thể ngăn ngừa, phòng chống có hiệu quả việc tuyên truyền của các thế lực thù địch chống phá nhà nước.
Như vậy, nhìn lại tổng thể thì Điện Biên đã thực hiện được bao nhiêu mục tiêu, thưa ông?
Tỉnh Điện Biên rất phấn khởi bởi từ năm 2019 đến nay, dưới sự phát động của Đảng ủy Công an Trung ương và Bộ công an, đặc biệt là cá nhân đồng chí Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cũng như sự giúp đỡ, tài trợ của hệ thống các ngân hàng hỗ trợ làm nhà ở cho những hộ nghèo ở Mường Nhé nên đến thời điểm này, cơ bản các hộ nghèo ở đây đã có nhà ở ổn định. Bây giờ người dân đang cần tập trung vào phát triển kinh tế xã hội.
Để kinh tế xã hội Mường Nhé phát triển, tỉnh Điện Biên đã có chủ trương tập trung đầu tư dự án trồng cây mắc ca với tổng diện tích khoảng 20.000 ha trên địa bàn huyện.
Tôi đánh giá cây mắc ca là cây có tác động tích cực đến chuyển đổi cơ cấu kinh tế và tạo ra thu nhập, việc làm cho người dân góp phần giảm nghèo một cách bền vững.
Tiếp đến là kết cấu hạ tầng, cơ bản các tuyến đường từ tỉnh vào huyện đã được đầu tư nâng cấp và các tuyến đường từ huyện đến xã cũng đã được đầu tư. Hệ thống giáo dục, các trường học và trạm y tế đã được quan tâm, đầu tư đáp ứng được yêu cầu về khám, chữa bệnh cũng như học tập của con em đồng bào các dân tộc.
Clip đổi thay ở huyện biên giới Mường Nhé (Điện Biên):
Như vậy chúng tôi thấy rằng đến thời điểm hiện nay, các "điều kiện cần" để Mường Nhé có thể phát triển đã được thực hiện. Bây giờ chỉ có "điều kiện đủ" là sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong việc tuyên truyền, vận động, hỗ trợ người dân để thực hiện các chính sách liên quan góp phần giảm nghèo cũng như phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, đặc biệt là địa bàn huyện Mường Nhé.
Muốn bảo vệ vững chắc chủ quyền an ninh biên giới, muốn bảo vệ, giữ vững được an ninh trật tự trên địa bàn thì một trong những vấn đề quan trọng nhất là phải phát triển được kinh tế xã hội, phát huy giá trị bản sắc văn hóa dân tộc. Cái này mới là lâu dài và ổn định để giữ vững chủ quyền biên giới, an ninh quốc gia.
Chính vì vậy trong thời gian qua, đặc biệt là sau khi xảy ra vụ việc ở Mường Nhé 10 năm về trước, tỉnh Điện Biên đặc biệt quan tâm đến vấn đề phát triển kinh tế xã hội đối với vùng này. Đây là nhiệm vụ song song, vừa phát triển kinh tế xã hội nhưng phải gắn với việc bảo vệ an ninh biên giới, giữ vững quốc phòng an ninh, từ đó tạo điều kiện cho kinh tế xã hội phát triển.
Xin trân trọng cảm ơn ông!