Các chuyên gia đề xuất chuyển đổi xe công từ sử dụng xăng dầu sang xe điện.
PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường (NN&MT) cho rằng đây là việc Thành phố có thể làm ngay để hướng tới mục tiêu giao thông xanh. Theo PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, với số lượng xe công khá lớn, việc chuyển đổi nên được thực hiện đồng bộ theo ba bước: giảm số lượng, thay thế bằng xe điện và áp dụng mô hình dùng chung.
Thực tế hiện nay cho thấy, nhiều xe công đang được sử dụng kém hiệu quả, phần lớn thời gian chỉ chạy từ nhà đến cơ quan hoặc nằm không chờ lịch công tác, gây lãng phí từ 6 - 8 giờ mỗi ngày. “Chúng ta nên tính đến việc dùng chung xe công giữa các cơ quan, đơn vị và thậm chí giữa các cấp lãnh đạo”, ông Thọ nhấn mạnh.
PGS.TS Nguyễn Đình Thọ còn đề xuất xây dựng một ứng dụng “chia sẻ xe công xanh” hoạt động tương tự các hãng xe công nghệ. Khi có nhu cầu công tác cán bộ, công chức có thể đặt xe qua ứng dụng, hệ thống sẽ điều phối phương tiện gần nhất đến phục vụ. Ứng dụng này không chỉ tối ưu hóa quãng đường di chuyển mà còn có thể tính toán chi phí sử dụng, phân tích nhu cầu đi lại của từng cá nhân, đơn vị để có kế hoạch điều chỉnh phù hợp.
PGS.TS Nguyễn Đình Thọ còn cho biết, qua tính toán sơ bộ mô hình này có thể giúp giảm số lượng xe công của Thành phố từ 1.000 xe xuống chỉ còn khoảng 300 xe. Điều này đồng nghĩa với việc tiết kiệm một khoản ngân sách khổng lồ cho chi phí đầu tư, vận hành và bảo dưỡng.
PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường đề xuất chuyển đổi xe công sang xe điện.
Đặc biệt, giải pháp này còn mang lại hiệu quả kép khi kết hợp với một chủ trương khác của Thành phố là lắp đặt điện mặt trời áp mái tại các trụ sở công quyền. Nguồn năng lượng sạch này có thể được sử dụng trực tiếp để sạc cho đội xe điện, vừa giảm chi phí năng lượng, vừa tạo ra hiệu ứng truyền thông tích cực, khuyến khích người dân cùng tham gia vào quá trình chuyển đổi xanh.
Đề xuất trên hoàn toàn phù hợp với định hướng và các giải pháp mà TP Hồ Chí Minh đang triển khai. Theo ông Bùi Hòa An, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh, Thành phố đang thực hiện quyết liệt các giải pháp chuyển đổi giao thông xanh, kiểm soát khí thải nhằm giảm ô nhiễm không khí.
Cụ thể, trong giai đoạn một, Thành phố đã xây dựng lộ trình và chính sách hỗ trợ chuyển đổi xe buýt chạy nhiên liệu hoá thạch sang sử dụng điện hoặc năng lượng xanh từ năm 2025, với mục tiêu đến năm 2030, toàn bộ xe buýt sẽ chạy bằng điện hoặc năng lượng sạch. Hiện nay, khoảng 50% trong tổng số 2.500 xe buýt của Thành phố đã được chuyển đổi.
Trong giai đoạn hai, Sở sẽ tiếp tục tham mưu Ủy ban nhân dân trình Hội đồng nhân dân ban hành các chính sách giảm khí thải cho các loại phương tiện còn lại, đồng thời khuyến khích cá nhân, hộ gia đình và doanh nghiệp chuyển đổi sang xe năng lượng xanh. Thành phố cũng đang hoàn thiện các đề án về khu vực phát thải thấp tại khu vực trung tâm và huyện Cần Giờ, cùng với kế hoạch chuyển đổi 400.000 xe máy xăng của các tài xế công nghệ, giao hàng sang xe điện với chính sách hỗ trợ cụ thể.
Hiện tại, Cần Giờ đang là địa phương đi đầu trong việc thí điểm chuyển đổi xe công sang xe điện. Theo chương trình hành động “Vì một Cần Giờ xanh” đến cuối năm 2025, 50% xe công trên địa bàn sẽ sử dụng nhiên liệu sạch và mục tiêu trong 5 năm tới sẽ đạt 80%.
Theo bà Ngô Nguyễn Ngọc Thanh, Phó Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường, Sở NN&MT TP Hồ Chí Minh, kết quả quan trắc trong nhiều năm cho thấy ô nhiễm không khí trên địa bàn thành phố chủ yếu là do bụi. Tại một số thời điểm, nồng độ bụi tổng (TSP) và bụi mịn (PM10, PM2.5) tại các trục giao thông trọng điểm có thể vượt quy chuẩn cho phép từ 1,5 đến 2 lần. Chất lượng không khí thường diễn biến xấu hơn vào mùa khô, đặc biệt nồng độ PM2.5 có xu hướng tăng mạnh vào các tháng cuối năm và đầu năm.
Nghiên cứu của Dự án ADB TA 9608 do Ngân hàng Phát triển châu Á thực hiện năm 2023 chỉ ra, nguồn phát thải chính gây ô nhiễm không khí đến từ giao thông vận tải, công nghiệp, xây dựng và các hoạt động dân sinh. Trong đó, giao thông đường bộ là nguyên nhân lớn nhất, chiếm tới khoảng 63% tổng lượng phát thải bụi mịn PM2.5. Con số này một lần nữa khẳng định tính cấp thiết của việc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi các phương tiện giao thông từ xăng dầu sang các loại năng lượng sạch hơn, mà bắt đầu từ đội ngũ xe công là một bước đi chiến lược và hợp lý.