Mỹ đã hủy bỏ lời hứa bán máy bay chiến đấu tàng hình F-35 cho Ai Cập, khiến Cairo phải tìm kiếm các lựa chọn thay thế từ Trung Quốc. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo Business Insider ngày 26/8, Ai Cập, một quốc gia nhận viện trợ quân sự hàng đầu từ Mỹ, đang phải đối mặt với thách thức lớn trong việc tiếp cận công nghệ máy bay chiến đấu tiên tiến. Sự từ chối của Chính phủ Mỹ đối với việc cung cấp máy bay chiến đấu tàng hình F-35, vốn đã được hứa hẹn dưới thời Tổng thống Donald Trump, đã khiến Cairo tìm kiếm các lựa chọn thay thế từ Trung Quốc.
Sự từ chối của Mỹ đối với việc bán máy bay chiến đấu F-35 cho Ai Cập không phải là quyết định đột ngột. Dưới thời Tổng thống Trump, đã có cam kết bán 20 máy bay F-35A cho Cairo vào năm 2018, nhưng sự phản đối từ Bộ Quốc phòng Mỹ và Israel đã làm thất bại thỏa thuận này. Sự từ chối này chủ yếu xuất phát từ hai lý do chính: Muốn duy trì lợi thế quân sự của Israel và Đạo luật chống lại các đối thủ của Mỹ thông qua lệnh trừng phạt (CAATSA). Đạo luật CAATSA yêu cầu trừng phạt các quốc gia nhập khẩu thiết bị quân sự từ các đối thủ của Mỹ, điều này đã hạn chế khả năng Ai Cập tiếp cận máy bay chiến đấu tàng hình F-35.
Tìm kiếm lựa chọn từ Trung Quốc
Đối mặt với việc thỏa thuận F-35 bị đóng băng, Ai Cập đã chuyển sự chú ý sang Trung Quốc. Các quan chức Ai Cập được cho là đang đàm phán với Bắc Kinh để mua các máy bay chiến đấu tiên tiến của Trung Quốc, như J-10C Vigorous Dragon và FC-31 Gyrfalcon. J-10C là một máy bay chiến đấu thế hệ thứ tư, hiện đang phục vụ trong lực lượng không quân Trung Quốc và Pakistan, trong khi FC-31 là máy bay thế hệ thứ năm đang ở giai đoạn nguyên mẫu.
Mặc dù Ai Cập còn đang mong muốn có được J-20 Mighty Dragon, một trong những máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm tiên tiến nhất của Trung Quốc, khả năng này gần như không thực tế vì Bắc Kinh không có kế hoạch xuất khẩu loại máy bay này. Tuy nhiên, việc đàm phán mua máy bay chiến đấu từ Trung Quốc có thể là một cách để Ai Cập gây sức ép lên Mỹ, yêu cầu nước này phải xem xét lại quyết định của mình và cung cấp F-35.
Theo Nicholas Heras từ Viện New Lines, Trung Quốc rất muốn bán máy bay chiến đấu tiên tiến cho Ai Cập vì Cairo có xu hướng mua nhiều thiết bị quân sự và có thể trở thành một khách hàng đáng tin cậy. Tuy nhiên, Ai Cập cũng cần phải cân nhắc các yếu tố chính trị và quân sự, đặc biệt là không làm phật lòng Mỹ và đáp ứng mối lo ngại của Israel về việc việc mua máy bay từ Trung Quốc có thể gợi ý ý định quân sự trong tương lai của Cairo đối với Tel Aviv.
Việc mua máy bay chiến đấu của Trung Quốc có thể dẫn đến một số lo ngại an ninh. Ryan Bohl, về Trung Đông và Bắc Phi tại công ty tình báo rủi ro RANE, cho rằng Trung Quốc có thể không muốn bán công nghệ tiên tiến cho một quốc gia như Ai Cập, nơi có mối liên kết sâu rộng với Mỹ. Điều này có thể ảnh hưởng đến các mối quan hệ và giao dịch quân sự trong tương lai, vì Bắc Kinh cần giải quyết các vấn đề an ninh trước khi có thể xem xét việc bán máy bay thế hệ thứ năm cho Cairo.
Ngoài Trung Quốc, Ai Cập còn có thể xem xét các lựa chọn từ các quốc gia khác như Hàn Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ và Ấn Độ, những nước đang phát triển máy bay chiến đấu tàng hình của riêng mình. Ví dụ, Thổ Nhĩ Kỳ đã phát triển máy bay chiến đấu TF Kaan, và nếu Cairo muốn chuyển sang máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm, đây có thể là một lựa chọn khả thi. Tuy nhiên, tất cả các hệ thống này đều cần nhiều năm nữa để triển khai và xuất khẩu.
Tóm lại, Ai Cập hiện đang đứng trước những lựa chọn quan trọng trong việc nâng cấp năng lực quân sự của mình. Sự từ chối của Mỹ đối với việc bán F-35 đã khiến Cairo tìm kiếm các giải pháp thay thế từ Trung Quốc và các quốc gia khác. Dù việc đàm phán với Trung Quốc có thể giúp Ai Cập đa dạng hóa nguồn cung cấp quân sự, nó cũng đồng nghĩa với việc đối mặt với các thách thức chính trị và an ninh.