Ngày 1/3, nhà lãnh đạo lâm thời Ukraine Oleksanr Turchynov cho biết đã đặt quân đội nước này trong tình trạng báo động sau khi Quốc hội Nga thông qua việc triển khai quân tới Ukraine, đồng thời cảnh báo Moskva rằng bất kỳ sự can thiệp quân sự nào sẽ dẫn đến chiến tranh.Sau cuộc gặp kéo dài hơn 3 giờ với những người đứng đầu lực lượng an ninh và quốc phòng, ông Turchynov cho biết giới chức nước này đã tăng cường an ninh xung quanh các cơ sở hạt nhân, sân bay và các “cơ sở chiến lược” khác, đồng thời nói rằng một “kế hoạch hành động” đã được triển khai “trong trường hợp có xâm lăng”.
Một cuộc tuần hành ở Sevastopol. Ảnh: BNN |
Thông cáo của ông Turchynov được phát trên truyền hình quốc gia cùng với sự xuất hiện của Thủ tướng tạm quyền Arseniy Yatsenyuk. Ông Yatseniuk chỉ rõ trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Nga Dmitry Medvedev, ông đã hối thúc Nga rút quân đội trở về căn cứ tại khu vực tự trị Crimea (Crưm) và kêu gọi đàm phán. Phát biểu với các phóng viên, ông Yatseniuk nhấn mạnh: “Can thiệp quân sự sẽ là sự khởi đầu của một cuộc chiến tranh và chấm dứt mọi mối quan hệ giữa Ukraine và Nga”.
Cùng ngày, Hãng thông tấn Interfax dẫn nguồn tin quân sự Ukraine cho biết 2 tàu chiến chống ngầm của Nga đã xuất hiện ở ngoài khơi bờ biển bán đảo Crimea và cho rằng điều này vi phạm thỏa thuận cho thuê căn cứ hải quân mà Nga đã ký kết. Nguồn tin cho biết 2 tàu chiến thuộc Hạm đội Baltic của Nga đã được nhìn thấy tại vịnh Sevastopol, nơi Moskva đặt căn cứ của Hạm đội Biển Đen.
Xem video dưới:
Bạn cài Flash Player để xem được Clip này.
Trong một diễn biến khác, quyền Ngoại trưởng Ukraine Andrei Deshchytsa đã kêu gọi Liên minh châu Âu (EU), Mỹ và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) xem xét mọi cơ chế có thể để bảo vệ sự toàn vẹn của nước này. Trong cuộc họp báo tại Kiev, ông Deshchytsa thông báo: “Tôi vừa gặp các đối tác Mỹ và EU, chúng tôi đã trao cho họ lời kêu gọi và thư. Chúng tôi cũng kêu gọi NATO, đề nghị xem xét sử dụng mọi khả năng để bảo vệ toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ, nhân dân và các cơ sở hạt nhân trên lãnh thổ Ukraine”.
Ông Deshchytsa cũng cho biết chưa thể tiếp xúc với Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và nói: “Cho đến nay, tôi chưa thể đối thoại với người đồng cấp Nga. Dù đã đề nghị trao đổi qua điện thoại, chúng tôi vẫn chưa gọi được cho Ngài Lavrov, dù tôi hy vọng và mời Ngài Lavrov gặp gỡ, thảo luận mọi vấn đề giữa Ukraine và Nga”. Ông khẳng định Kiev sẽ không triệu hồi Đại sứ tại Nga về nước để đáp lại hành động tương tự của Moskva.
Cùng lúc, Đảng Svoboda theo đường lối dân tộc chủ nghĩa và nhóm cực hữu Pravy Sektor, những lực lượng đóng vai trò then chốt trong các cuộc biểu tình gần đây làm rung chuyển Ukraine, đã kêu gọi “tổng động viên” sau khi Moskva có động thái chuẩn bị điều quân tới quốc gia này.
Trong khi đó, phát biểu trên truyền hình ngày 1/3, Phó Chủ tịch Hội đồng Liên bang (Thượng viện) Nga Yevgeny Bushmin cho biết: “Theo các cơ quan quản lý biên giới, kể từ khi nổ ra các biến cố tại Ukraine đã có khoảng 143.000 người rời Ukraine sang Nga”
* Phản ứng của Nga và Mỹ: Trong cuộc điện đàm kéo dài 90 phút với người đồng cấp Mỹ Barack Obama hôm 1/3, Tổng thống Nga Vladimir Putin khẳng định Moskva có quyền “bảo vệ những lợi ích của nước này và các cộng đồng người dân nói tiếng Nga” tại Ukraine.
Thông cáo của Điện Kremlin cho hay Tổng thống Putin nhấn mạnh với Obama rằng có “một mối đe dọa hiện hữu đối với sinh mạng và sức khỏe của những công dân Nga” tại Ukraine. Về phần mình, ông Obama cho hay Nga đã vi phạm luật pháp quốc tế khi xâm nhập vào Ukraine và cảnh báo Mỹ, cùng đồng minh sẽ trả đũa.
Nhà Trắng cho biết ông Obama đã kêu gọi Tổng thống Putin rút quân đội về căn cứ của họ tại Crimea và cảnh báo rằng việc Moskva tiếp tục vi phạm luật pháp quốc tế sẽ kéo theo “sự cô lập về chính trị và kinh tế” hơn nữa.
Lời kêu gọi trên được đưa ra trong bối cảnh nhóm an ninh quốc gia của Tổng thống Mỹ đã có cuộc họp nhằm đề ra các biện pháp đáp trả của Mỹ trước tình trạng leo thang khủng hoảng ở Ukraine sau khi Quốc hội Nga trao cho ông Putin quyền điều quân tới Ukraine và các quan chức tại Kiev cho hay đã có 6.000 quân Nga được điều đến Crimea.
T.N