Cùng với đó, Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị Quốc hội xem xét, phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước với: Tổng số thu cân đối ngân sách nhà nước là 1.291.342 tỷ đồng (bao gồm cả chuyển nguồn từ năm 2014 sang năm 2015, thu kết dư ngân sách địa phương năm 2014, thu huy động đầu tư của ngân sách địa phương và thu từ quỹ dự trữ tài chính theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước); Tổng số chi cân đối ngân sách nhà nước là 1.502.189 tỷ đồng (bao gồm cả chuyển nguồn từ năm 2015 sang năm 2016).
Nợ đọng xây dựng cơ bản lớn
Trình bày Báo cáo thẩm tra quyết toán ngân sách nhà nước năm 2015, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết: Theo báo cáo của Chính phủ, tổng thu cân đối ngân sách nhà nước năm 2015 là 1.291.342 tỷ đồng, trong đó các khoản thu theo dự toán được Quốc hội quyết định là 998.217 tỷ đồng, tăng 9,6% (87.117 tỷ đồng) so với dự toán.
Ủy ban Tài chính, Ngân sách nhận thấy, hầu hết các khoản thu ngân sách nhà nước năm 2015 đều đạt và vượt dự toán, một số khoản thu thuế, phí vượt cao so với dự toán đầu năm. Có 2 khoản thu không đạt dự toán là thu từ dầu thô (đạt 72,6% dự toán), thu từ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (đạt 99% dự toán), song đây là 2 khoản thu có ảnh hưởng đáng kể đến kết quả thực hiện dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2015.
Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải trình bày Báo cáo thẩm tra quyết toán ngân sách nhà nước năm 2015. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN |
Số vượt thu trong năm 2015 chủ yếu là do tăng thu từ tiền sử dụng đất; thu từ cổ tức, lợi nhuận còn lại từ các doanh nghiệp nhà nước và thu từ đất đai, tài nguyên còn chiếm tỷ trọng lớn, thể hiện tính thiếu bền vững và chưa xuất phát từ nội lực phát triển của nền kinh tế.
Về chi ngân sách nhà nước, quyết toán chi cân đối ngân sách nhà nước năm 2015 là 1.502.189 tỷ đồng, trong đó chi theo dự toán được Quốc hội quyết định là 1.265.625 tỷ đồng, tăng 7,5% so với dự toán. Công tác quản lý, chấp hành dự toán chi ngân sách nhà nước có tiến bộ, bám sát chủ trương thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.
Tuy nhiên, chi thường xuyên vẫn còn tình trạng lãng phí, chi sai chế độ quy định, không đúng mục đích; một số khoản chi quan trọng không đạt dự toán. Tình trạng sai phạm, thất thoát, lãng phí trong quản lý đầu tư xây dựng cơ bản vẫn diễn ra khá phổ biến và chưa được khắc phục hữu hiệu, sai phạm vẫn xảy ra ở hầu hết các dự án được kiểm toán và hầu hết các khâu của quá trình đầu tư.
Nợ đọng xây dựng cơ bản vốn ngân sách Trung ương và trái phiếu Chính phủ đến hết kế hoạch 2015 chưa bố trí nguồn thanh toán là 14.043,798 tỷ đồng; 30/48 địa phương được kiểm toán phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản mới 7.227,3 tỷ đồng.
Riêng thực hiện chương trình nông thôn mới, đến ngày 31/01/2016, có 53 tỉnh, thành phố phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản xây dựng cơ bản 15.218,9 tỷ đồng. Hiện nay, việc giải ngân để thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản trong thực hiện nông thôn mới đang vướng mắc do không được phép thanh toán các khoản nợ đọng phát sinh sau khi Luật đầu tư công có hiệu lực thi hành.
Vì vậy, ”Đề nghị Chính phủ nghiên cứu chính sách để tháo gỡ, bảo đảm đẩy nhanh thực hiện chương trình nhưng không làm phát sinh nợ đọng mới”, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Đức Hải cho biết.
Đề nghị tăng cường quản lý chặt chẽ nợ công
Theo báo cáo của Chính phủ, báo cáo của Kiểm toán Nhà nước, Ủy ban Tài chính, Ngân sách thống nhất số bội chi ngân sách nhà nước năm 2015 là 263.135 tỷ đồng, bằng 6,28% GDP thực hiện (bội chi ngân sách nhà nước năm 2015 được Quốc hội thông qua là 256.000 tỷ đồng, bằng 5,71% GDP kế hoạch và bằng 6,10% GDP thực hiện).
Theo Ủy ban Ngân sách, Tài chính, các chỉ số dư nợ công, dư nợ nước ngoài của quốc gia vẫn trong giới hạn cho phép nhưng dư nợ Chính phủ đã chạm trần là 50% GDP, nợ công là 61,8% GDP.
Nhưng công tác quản lý nợ công còn những hạn chế như: không lập báo cáo giám sát nợ công và bản tin nợ công năm 2015; theo dõi thống kê, tổng hợp số liệu nợ công chưa kịp thời, đầy đủ. Có 14/46 địa phương được kiểm toán có mức dư nợ vượt 30% vốn đầu tư xây dựng ngân sách cấp tỉnh.
Cũng theo Ủy ban Tài chính, Ngân sách, mặc dù đã lập chứng từ ghi thu - ghi chi nhưng chưa thực hiện ghi thu - ghi chi và phản ánh vào quyết toán NSNN số tiền 18.123 tỷ đồng khoản vay nước ngoài về cho vay lại của 5 dự án đường bộ cao tốc do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư. Nếu thực hiện ghi thu - ghi chi, thì khoản vay về cho vay lại sẽ chuyển thành khoản cấp phát từ ngân sách nhà nước.
Vì vậy, đề nghị Chính phủ tăng cường quản lý chặt chẽ nợ công, bảo đảm minh bạch, hiệu quả, an toàn tài chính quốc gia và sớm có phương án xử lý đối với 18.123 tỷ đồng nêu trên theo đúng quy định.
”Bên cạnh đó, việc ứng trước dự toán, vay tồn ngân kho bạc còn lớn, chưa xử lý kịp thời, Bộ Tài chính, Kho bạc Nhà nước cần rút kinh nghiệm và có giải pháp khắc phục; đồng thời việc vay tồn ngân kho bạc Nhà nước để bù đắp bội chi ngân sách nhà nước đã thực hiện từ nhiều năm nhưng chưa được thể chế hóa, cần sớm nghiên cứu, hoàn thiện bảo đảm quản lý, sử dụng tồn ngân kho bạc hiệu quả, an toàn”, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh.
Trước đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình đề nghị Quốc hội phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2015. Tổng kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc trình bày Báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách nhà nước năm 2015.