Tổng thống Mỹ Donald Trump, phải, và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại cuộc gặp ngày 23/9/2025. Ảnh: AA/TTXVN
Theo báo Kyiv Independent (Ukraine), chuyến thăm Washington D.C. ngày 17/10 của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky để gặp người đồng cấp Mỹ Donald Trump đang thu hút sự chú ý đặc biệt khi Kiev tìm cách đảm bảo sự ủng hộ mạnh mẽ hơn cho cuộc chiến với Nga. Đây là cuộc gặp thứ 6 giữa hai nhà lãnh đạo kể từ khi ông Trump nhậm chức.
Hỗ trợ quân sự đứng đầu chương trình nghị sự
Hỗ trợ quân sự được cả hai nhà lãnh đạo Ukraine và Mỹ ngầm khẳng định là ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự. Tổng thống Zelensky cho biết ông đã có cuộc điện đàm mà ông gọi là "hiệu quả" với ông Trump vào ngày 11 và 12/10, thảo luận về khả năng phòng không và tầm xa của Ukraine. Nhà lãnh đạo Ukraine sau đó cho biết ông hy vọng sẽ thảo luận chi tiết hơn và trực tiếp về những chủ đề "nhạy cảm" này.
Kiev đặc biệt mong muốn tăng cường khả năng tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Nga, qua đó làm gia tăng chi phí kinh tế của Moskva. Trong khi đó, hệ thống phòng không cũng là yếu tố then chốt để đẩy lùi các cuộc tấn công đường không ngày càng tăng của Nga vào lưới điện Ukraine.
Ban đầu, Tổng thống Trump không mặn mà với việc tăng cường cung cấp vũ khí cho Ukraine, nhưng gần đây, ông đã tỏ ra cởi mở hơn trong việc sử dụng hoạt động này như một chiến thuật gây sức ép với Tổng thống Putin. Vào tháng 9 năm nay, chính quyền Trump đã phê duyệt đợt chuyển giao vũ khí đầu tiên cho Ukraine được tài trợ bởi các đồng minh NATO theo Danh sách yêu cầu ưu tiên dành cho Ukraine (PURL).
Sau cuộc gặp với ông Zelensky tại New York vào ngày 23/9, ông Trump đã bất ngờ tuyên bố rằng, với sự hỗ trợ của châu Âu, Ukraine có khả năng "giành lại toàn bộ lãnh thổ của mình".
Kỳ vọng về tên lửa Tomahawk
Tâm điểm của sự chú ý là khả năng cung cấp tên lửa Tomahawk. Khi Tổng thống Trump đang làm ấm mối quan hệ của Mỹ với Ukraine, có hy vọng rằng cuộc gặp có thể dẫn đến việc chuyển giao tên lửa Tomahawk mà Ukraine rất mong muốn. Tomahawk là tên lửa tầm xa có khả năng tấn công mục tiêu từ 1.600 đến 2.500 km.
Trước cuộc gặp với ông Zelensky, Tổng thống Trump đã có cuộc điện đàm với người đồng cấp Nga Vladimir Putin và thông báo về một hội nghị thượng đỉnh mới với nhà lãnh đạo Nga tại Budapest. Ông Trump trước đó cho biết sẽ thảo luận với ông Putin về việc triển khai tên lửa Tomahawk tới Ukraine trước khi đưa ra quyết định cuối cùng. Tuy nhiên, Tổng thống Putin đã cảnh báo rằng việc cung cấp vũ khí này sẽ tạo nên "một giai đoạn leo thang mới".
Ông Zelensky từng gợi ý rằng Tomahawk có thể được tài trợ thông qua "thỏa thuận lớn" đã được lên kế hoạch, một thỏa thuận quan trọng về việc mua vũ khí của Mỹ. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth cũng làm tăng thêm sự suy đoán vào ngày 15/10 với nhận xét khó hiểu rằng Washington sẵn sàng "áp đặt chi phí lên Nga" theo cách "chỉ Mỹ mới có thể làm được".
Tuy nhiên, các nhà quan sát vẫn tỏ ra thận trọng. Volodymyr Dubovyk, chuyên gia về quan hệ Mỹ-Ukraine tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế thuộc Đại học Quốc gia Odesa, cho rằng vẫn chưa chắc chắn liệu có thông báo nào được đưa ra hay không. Ông nhấn mạnh: "Điều quan trọng là phải hiểu rõ các điều khoản của quyết định như vậy nếu nó được đưa ra. Ví dụ, số lượng tên lửa sẽ được cung cấp hoặc thời điểm cung cấp".
Ukraine đề nghị nhận hàng trăm tên lửa Tomahawk, nhưng nếu được chấp thuận, chỉ khoảng 50 quả và sẽ do nhà thầu Mỹ điều khiển. Kế hoạch này nhằm tránh leo thang với Nga và bảo vệ công nghệ quân sự nhạy cảm của Washington.
Những yếu tố chưa chắc chắn
Mặc dù có những tín hiệu tích cực, các nhà phân tích vẫn cảnh giác, viện dẫn bản tính "thất thường" của ông Trump.
Nhà lập pháp Ukraine Volodymyr Ariev nhận xét rằng các quyết định của Tổng thống Mỹ thường không liên quan đến những nỗ lực thuyết phục của ông Zelensky. Ông Ariev nói với Kyiv Independent: "Ông Trump không có niềm tin vững chắc. Lập trường thất thường của ông ấy cho thấy bất kỳ tuyên bố nào ông ấy đưa ra cũng không nên được coi là quyết định cuối cùng".
Daniel Hamilton, chuyên gia chính sách đối ngoại tại Viện Brookings, cũng nhận định ông Trump là người thất thường. Dù đang dần hướng đến sự ủng hộ mạnh mẽ hơn cho Ukraine, ông Trump "vẫn chưa thực sự gây áp lực cá nhân lên Tổng thống Putin".
Những tháng gần đây, thái độ của ông Trump với Nga có phần gay gắt hơn, thể hiện sự thất vọng trước các cuộc tấn công liên tục của Moskva. "Dường như mối quan hệ giữa [ông Trump và ông Zelensky] tốt hơn nhiều so với trước đây", chuyên gia Dubovyk nhận định. Tuy nhiên, ông nói thêm, điều này không có nghĩa là ông Trump "hoàn toàn nghiêng về phía Ukraine".
Ngoài việc cung cấp vũ khí, một phái đoàn Ukraine do Thủ tướng Yuliia Svyrydenko dẫn đầu cũng đã có mặt tại Mỹ để thảo luận về an ninh năng lượng và các cuộc đàm phán hòa bình. Việc làm trung gian hòa bình ở Ukraine vẫn là một trong những mục tiêu chính sách đối ngoại được ông Trump tuyên bố, điều mà Kiev tin rằng chỉ có thể thực hiện được thông qua việc gia tăng áp lực lên Moskva.
Trong bối cảnh bất ổn này, ông Ariev cho rằng Ukraine chỉ có một chiến lược khả thi: "hiểu tính cách của ông Trump và kiên định với lập trường đã tuyên bố của mình".