Ukraine đối mặt nguy cơ tái diễn xung đột ở Donbass

Quân đội Ukraine ngày 2/4 cho biết, trong 24 giờ qua đã xảy ra 13 đợt vi phạm lệnh ngừng bắn, khiến hai binh sĩ Ukraine bị thương. 

Tổng thống Ukraine cùng ngày cũng chỉ trích Nga, cho rằng căng thẳng ở miền Đông Ukraine leo thang là do Moskva cố tình tạo “không khí đe dọa” trước các cuộc đàm phán về lệnh ngừng bắn, cũng như ý định của Nga muốn thăm dò phản ứng chính quyền Tổng thống Joe Biden. 

Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba hôm ¼ cũng lên tiếng cáo buộc Nga có hành động hủy hoại an ninh tại vùng Donetsk và Luhansk, không thực hiện cam kết lệnh ngừng bắn. Ông gọi leo thang can dự của Nga là có hệ thống và ở quy mô “lớn nhất” trong vài năm trở lại đây. Moskva bác bỏ luận điệu này.

Trước đó, phái đoàn của Nga trong Nhóm Tiếp xúc ba bên về giải quyết xung đột ở miền Đông Ukraine (gồm Nga, Ukraine và Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu - OSCE), được cho là đã từ chối đề xuất của Ukraine và OSCE về tiếp tục gia hạn, thực thi lệnh ngừng bắn từ ngày 1/4. 

Truyền thông mạng xã hội Ukraine trong vài ngày qua đăng tải nhiều hình ảnh, video về hoạt động di chuyển vũ khí trang bị hạng nặng của Nga về Crimea và vùng biên giới giáp Ukraine. 

Về phần mình, Nga lên tiếng trấn an, đồng thời cảnh báo Ukraine. Phát ngôn viên Điện Kremlin Dimitry Peskov ngày 1/4 cho biết, hoạt động điều chuyển lực lượng của Nga trong phạm vi biên giới lãnh thổ không gây đe dọa cho bất kỳ nước nào. Hành động này của Nga là để bảo đảm an ninh ở khu vực biên giới. Theo ông, NATO cùng một số nước gần đây gia tăng hoạt động tại vùng biên giới giáp Nga. 

Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho rằng đa phần giới quân sự Ukraine đều hiểu rõ mối nguy hiểm của một cuộc “xung đột nóng” ở Donbass. Ông cảnh báo lãnh đạo Ukraine không nên để bị kích động bởi phương Tây và có hành động sai lầm, bởi một cuộc chiến mới ở Donbass sẽ hủy diệt Ukraine.

Tổng thống Nga Vladimir Putin trong trao đổi với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Angela Merkel hôm 30/3 cũng bày tỏ quan ngại về diễn biến tại Donbass, cáo buộc Ukraine khiêu khích lực lượng dân quân ở vùng Donbass và không tuân thủ các thỏa thuận đã ký kết liên quan đến khu vực này. 

Mỹ cũng đã chính thức lên tiếng về tình hình Ukraine. Từ 31/3-1/4, bốn quan chức cao cấp trong chính quyền Mỹ, gồm cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin, Ngoại trưởng Antony Blinken và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mark Milley liên tục có các cuộc điện đàm với đồng cấp Ukraine. 

Trong trao đổi, phía Mỹ khẳng định sự ủng hộ của Washington đối với chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine cũng như “khát vọng” của Kiev về gia nhập liên minh châu Âu-Đại Tây Dương, đồng thời phản đối can thiệp của Nga ở Donbass.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price ngày 1/4 ra tuyên bố bày tỏ quan ngại về diễn biến gần đây ở Ukraine, chỉ trích hành vi khiêu khích, gây hấn của Nga đối với miền Đông Ukraine. 

Dự kiến, các đại diện trong Nhóm Tiếp xúc ba bên (TSC) sẽ có cuộc gặp vào ngày 14/4 tới. Ông Leonid Kravchuk, trưởng phái đoàn Ukraine tại TSC, cho biết Kiev dự định tại vòng đàm phán này sẽ đưa ra đề xuất thảo luận về một lệnh ngừng bắn có hiệu lực trong dịp nghỉ Lễ Tạ ơn ở Ukraine, bắt đầu tư ngày 2/5.