Cộng hòa Crimea (Crưm) và thành phố Sevastopol đã trở về với đất mẹ Nga. Khu vực này cũng đã nhận được thông báo rằng các nhân viên thuộc chính quyền địa phương sẽ được trả lương giống như các đồng nghiệp của họ ở các khu vực khác của Nga, trong đó lương hưu của các cựu chiến binh sẽ tăng gấp đôi, các trường học địa phương cũng như các trường đại học ở đây sẽ chuyển sang chương trình giảng dạy bằng tiếng Nga. Nhiều tín hiệu tích cực đã xuất hiện tại Crimea, tuy nhiên vẫn còn một số vấn đề nghiêm trọng đang tồn tại.Một trong số những vấn đề đó là số phận của cán bộ, nhân viên lực lượng vũ trang Ukraine từng phục vụ tại Crimea. Một mặt, Kiev đã ra lệnh cho họ không được rời bỏ doanh trại; thậm chí nếu có mối đe dọa đối với cuộc sống của họ, những người này được phép nổ súng.
Mặt khác, một số chính trị gia ở Kiev đã kêu gọi rút quân nhân Ukraine ra khỏi Crimea và đề xuất Liên hợp quốc tuyên bố Crimea là khu vực phi quân sự và các lực lượng của cả Nga lẫn Ukraine đều phải rút khỏi nước cộng hòa tự trị này.
Trong khi đó, các nhà chức trách Crimea tuyên bố rằng các quân nhân Ukraine trên bán đảo, khoảng 20.000 người, có hai lựa chọn. Đầu tiên là rời khỏi lực lượng vũ trang Ukraine và tham gia các lực lượng tự vệ Crimea, để sau này trở thành quân nhân phục vụ trong quân đội Nga và Hạm đội Biển Đen. Lựa chọn này cho phép họ vẫn tiếp tục được phục vụ quân đội và nhận được lương cao hơn nhiều so với số tiền mà Kiev chi trả trước đây.
Sự lựa chọn thứ hai là, đối với những người không muốn ở lại Crimea và phục vụ quân đội Nga, họ có thể rời đi. Chính phủ Crimea sẵn sàng trả chi phí bằng 3 tháng tiền lương và chịu vé xe lửa đến bất cứ nơi nào họ muốn đến ở Ukraine.
Tương lai nào cho các nhân viên quân sự Ukraine ở Crimea sau khi khu vực này sáp nhập vào Nga? Ảnh: AP |
Tuy nhiên, có một trở ngại nghiêm trọng đối với sự lựa chọn này, vì trong thực tế không có sĩ quan và nhân viên quân sự Ukraine có thể rời khỏi đơn vị của họ khi chưa nhận được bất kỳ mệnh lệnh nào có hiệu lực từ Kiev. Nếu rời đi, họ sẽ bị coi là đào ngũ. Có cách nào ra khỏi tình trạng này? Các nhà chức trách Crimea sẽ thông báo trục xuất khi đại diện quân đội của nước khác hiện diện trên bán đảo là bất hợp pháp.
Trong thực tế, binh sĩ Ukraine (trừ lính nghĩa vụ) cũng có một lựa chọn khác. Những người không muốn phục vụ cho quân đội Nga hoặc quân đội Ukraine có thể viết đơn từ chức và bỏ nghĩa vụ quân sự hoàn toàn. Lựa chọn này có thể áp dụng cho trường hợp những người đã có nhà ở tại Crimea và những người đã phục vụ số đủ năm để nhận lương hưu.
Ngoài các quân nhân, còn một số lượng khá lớn các loại vũ khí trang thiết bị quân sự của Ukraine ở Crimea. Theo ước tính, chúng bao gồm ít nhất 30 tàu chiến và tàu hỗ trợ, khoảng 150 xe bọc thép và 50 xe tăng, 60 máy bay chiến đấu MiG-29 và máy bay huấn luyện L-39, khoảng 20 máy bay trực thăng, khoảng 60 hệ thống tên lửa đất đối không S-300 và khoảng 40 hệ thống tên lửa đất đối không tầm trung, tầm ngắn Buk- M1 và Tor cùng một số hệ thống phòng thủ bờ biển... Thật khó để nói liệu tất cả các vũ khí trang thiết bị này có được lực lượng vũ trang Nga tiếp quản.
Vũ khí và thiết bị quân sự của Ukraine, kể cả những loại được triển khai ở Crimea, đã không được nâng cấp hoặc thay thế trong suốt 20 năm qua. Theo lời một phi công quân sự Ukraine tại đây, trong số 40 máy bay chiến đấu MiG-29 ở căn cứ không quân Belbek, ngoại ô Sevastopol, chỉ có 5 chiếc còn giá trị chiến đấu.
Tình trạng của tàu chiến và tàu phụ trợ hải quân Ukraine lại là một câu chuyện khác. Tại thời điểm này, hầu hết các tàu trên đang bị mắc kẹt trong các vịnh ở Sevastopol. Ví dụ, lối ra của vịnh Strelets đang bị chắn bởi phao và xích nhằm ngăn chặn các tàu hộ tống Ternopol và Lutsk, tàu chỉ huy và kiểm soát Slavutich cùng với chiếc tàu ngầm duy nhất Zaporozhye của Ukraine.
Trong khi đó, một số tàu đang neo đậu tại căn cứ hải quân Yuzhnaya ở hồ Donuzlav gần Yevpatoria. Chúng bao gồm các tàu đổ bộ cỡ lớn Konstantin Olshansky, tàu đổ bộ cỡ trung bình Kirovograd, tàu hộ tống Vinnitsa, tàu vận tải Gorlovka, tàu quét mìn Chernigov và Cherkassy… Đội tàu này không thể thoát ra Biển Đen kể từ khi hai con tàu cũ bị Nga đánh chìm để cản lối đi.
Cần lưu ý rằng một số những tàu trên là khá cũ, đang có nhu cầu đại tu và hiện đại hóa. Nhưng những vấn đề này chỉ có thể được giải quyết chỉ sau khi số phận của chúng đã được quyết định.
Vũ Thanh (R.B.H)