Tổng thống Ukraine Vladimir Zelensky. Ảnh: Reuters
Trong phát biểu được đưa ra nhân dịp Ngày Độc lập của Ukraine (ngày 24/8), Tổng thống Zelensky khẳng định nước này sẽ giành lại vùng lãnh thổ Crimea, được Nga sáp nhập năm 2014, bằng vũ lực nếu cần thiết và không phải tham vấn bất kỳ quốc gia nào khác, kể cả những nước phương Tây ủng hộ chính quyền Kiev.
Theo trang mạng strana.ua, phát biểu tại sự kiện gọi là “Diễn đàn Crimea”, một hội nghị do Chính phủ Ukraine tổ chức qui tụ 60 quốc gia và tổ chức quốc tế ủng hộ tuyên bố chủ quyền của Kiev đối với bán đảo Crimea, Tổng thống Zelensky nói rằng: “Ukraine có đủ sức mạnh và uy thế để biến ý tưởng ‘Crimea của người Ukraine’ thành hiện thực… Chúng tôi sẽ thu hồi Crimea bằng mọi biện pháp mà chúng tôi coi là đúng đắn, không cần tham vấn bất kỳ quốc gia nào. Tôi biết rằng Crimea là của Ukraine và đang chờ để chúng tôi thu hồi. Chúng tôi cần phải chiến thắng trong cuộc chiến với Nga. Vì thế, chúng tôi cần giải phóng Crimea”.
Hãng tin RT cho biết, khi xung đột Nga – Ukraine bước sang tháng thứ 7, trong mấy tuần gần đây, lực lượng vũ trang Ukraine đã tiến hành một số vụ tấn công, bao gồm cả không kích bằng máy bay không người lái nhằm vào tổng hành dinh của Hạm đội Biển Đen Hải quân Nga tại thành phố cảng Sevastopol ở Crimea.
Moskva qui trách nhiệm cho Ukraine gây ra hàng loạt vụ nổ “phá hoại” nhằm vào các cơ sở quân sự trên bán đảo này. Kiev không chính thức thừa nhận, song cũng không bác bỏ hoàn toàn cáo buộc trên.
Trong bối cảnh lực lượng của hai bên đang ghìm chân nhau ở Donbass, Ukraine đã dựa vào máy bay không người lái để thực hiện các cuộc tấn công đơn lẻ vào Crimea. Theo ông Oleg Kryuchkov, một quan chức tại Crimea, mục đích của các cuộc tấn công này "không phải là quân sự, mà là tâm lý" vì máy bay không người lái chỉ mang được khối lượng nhỏ thuốc nổ nên chúng không thể gây ra thiệt hại lớn.
Hôm 22/8, Tổng thống Zelensky cũng bác bỏ triển vọng đạt được một lệnh ngừng bắn, tuyên bố rằng Ukraine sẽ không đình chiến tại tiền tuyến để "xoa dịu Nga". Moscow đã nhiều lần đổ lỗi cho Kiev làm đổ vỡ của các cuộc đàm phán hòa bình trong năm nay. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cáo buộc các chính phủ phương Tây "ngăn cản Ukraine triển khai những bước đi mang tính xây dựng" hướng tới một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột.
Được coi là vùng đất thuộc Nga từ thời đế quốc, Crimea trở thành một nước cộng hòa tự trị bên trong Liên bang Xô-viết cho đến khi nó được nhà lãnh đạo Liên Xô Nikita Kruschev trao qui chế thành Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô-viết Ukraine vào năm 1954. Bán đảo này vẫn thuộc Ukraine sau khi Liên Xô tan rã, cho đến khi người dân Crimea bỏ phiếu ủng hộ việc sáp nhập vào Nga hồi năm 2014.
Xe tăng Ukraine tiến về tiền tuyến ở vùng Luhansk. Ảnh: AFP/Getty Images
Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) do Mỹ đứng đầu coi Crimea là vùng lãnh thổ Ukraine đang bị “sáp nhập trái phép”, đồng thời yêu cầu Moskva trao trả khu vực này cho Kiev. Tuần trước, một quan chức Mỹ nói với tờ Politico rằng Washington ủng hộ Ukraine tấn công các mục tiêu có lựa chọn ở Crimea.
Ngày 24/5, quan chức tình báo cấp cao của Ukraine tuyên bố bước ngoặt trong cuộc xung đột với Nga sẽ diễn ra vào tháng 8 tới. Người đứng đầu cơ quan tình báo quân đội Ukraine, ông Kirill Budanov, nói rằng quân đội Ukraine sẽ xoay chuyển tình thế trong cuộc xung đột với Nga và tiến vào Crimea trước cuối năm nay.
Báo Pravda Ukrainskaya dẫn lời ông Budanov cho hay tình hình trên chiến trường sẽ thay đổi theo hướng có lợi cho Kiev từ tháng 8, khi nguồn vũ khí do phương Tây cung cấp đến được các đơn vị Ukraine. Ông Budanov nói: "Chúng tôi đang vô cùng thiếu vũ khí hạng nặng… Nga có 12 tháng chuẩn bị nguồn lực để tiến hành một cuộc chiến toàn diện". Theo quan chức này, cuộc xung đột giữa Kiev và Moscow sẽ kết thúc với "sự trở về của các vùng lãnh thổ của chúng tôi". Khi được hỏi liệu những vùng lãnh thổ đó có bao gồm Crimea hay không, ông Budanov nhấn mạnh "trước cuối năm nay, ít nhất chúng tôi phải tiến vào vùng lãnh thổ Crimea".
Về phần mình, Moskva nhiều lần cảnh báo tấn công Crimea là hành động vượt lằn ranh đỏ. Theo RT, phát biểu với các cựu chiến binh Thế chiến thứ hai ngày 17/7, ông Dmitry Medvedev, cựu Tổng thống Nga nhiệm kỳ 2008 – 2012 và hiện giữ chức Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh của nước này, đã đưa ra lời cảnh báo cứng rắn tới giới chức Kiev sau lời đe dọa tấn công Crimea. “Trong trường hợp cuộc tấn công nổ ra, Ngày Phán quyết sẽ đến với họ, một cách nhanh chóng và khắc nghiệt”, ông Medvedev tuyên bố.