Nhà lãnh đạo CH Séc ngày 3/5 phát biểu với kênh truyền hình Barrandov: “Phải thừa nhận rằng đất nước chúng ta đã sản xuất và thử nghiệm chất Novichok, mặc dù đó chỉ là lượng nhỏ và đã bị tiêu hủy”. Tổng thống CH Séc bổ sung rằng “không cần phải nói dối”.
Tổng thống CH Séc Milos Zeman. Ảnh: Reuters |
Tổng thống Zeman khẳng định ông đưa ra kết luận dựa trên báo cáo của cơ quan tình báo quân đội Séc. Theo báo cáo này, loại thuốc độc thần kinh A230 do Viện Nghiên cứu Quân sự CH Séc tại thành phố Brno sản xuất trên thực tế là Novichok.
Kênh RT (Nga) trong khi đó cho biết Cơ quan Anh ninh CH Séc (BIS) lại báo cáo rằng chất độc thần kinh được sản xuất và thử nghiệm tại Brno không phải là Novichok mà là chất khác. Sau khi xem xét kỹ lưỡng cả hai báo cáo, Tổng thống Zeman đi đến kết luận rằng báo cáo của tình báo quân đội Séc chính xác hơn.
Cựu điệp viên Skripal và con gái đã được phát hiện bất tỉnh trên ghế ở một trung tâm mua sắm thuộc thành phố miền Nam nước Anh Salisbury ngày 4/3. Anh cáo buộc Nga đầu độc ông Skripal và con gái. Trong khi đó, Điện Kremlin đã mạnh mẽ bác bỏ cáo cuộc này.
Nga đã phủ nhận cáo buộc rằng Moskva sử dụng thuốc độc thần kinh Novichok, vốn có từ thời Liên Xô trước đây, để tấn công ông Skripal. Nga trong khi đó nhận định nhiều khả năng chất Novichok có xuất xứ từ Séc, Slovakia, Thụy Điển hoặc chính nước Anh.
Khi đó, Chính phủ CH Séc, bao gồm cả Thủ tướng Andrej Babis cùng Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc phòng đã bác bỏ nghi vấn này. Trong tháng 3, Tổng thống Zeman đã yêu cầu điều tra về nghi vấn chất độc thân kinh Novichok từng được sản xuất tại CH Séc.
Novichok trong tiếng Nga có nghĩa là “người mới đến”. Một nhóm các chuyên gia Liên Xô đã phát triển Novichok trong thập niên 70 và 80 của thế kỷ trước. Đài BBC (Anh) cho biết Novichok là loại vũ khí hóa học thế hệ thứ tư.
Mãi đến thập niên 90, thông tin về Novichok mới được tiết lộ rộng rãi trước công chúng. Nhà hóa học Vil Mirzayanov đã nhắc đến Novichok trên truyền thông Nga, sau đó ông này đào tẩu đến Mỹ. Trong thời gian ở Mỹ, ông Mirzayanov đã tiết lộ về công thức hóa học của Novichok trong một cuốn sách do ông viết.
Giáo sư Gary Stephens tại Đại học Reading (Anh) khẳng định: "Novichok nguy hiểm, phức tạp và khó xác định hơn các chất độc thần kinh sarin hoặc VX".
Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov ngày 3/5 một lần nữa khẳng định rằng Nga sẵn sàng hợp tác với Anh về trường hợp của ông Skripal. Ngoại trưởng Lavrov đồng thời đề nghị London nên “thành thật” hợp tác với Nga về điều tra vụ tai nạn này.