Một chốt bảo vệ của Liên hợp quốc tại hàng rào phân chia Síp, nơi bị chia cắt vào năm 1974. Ảnh: AP
Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ ngày 18/9 cho biết, nước này lên án mạnh mẽ động thái của Mỹ nhằm dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí đối với đảo Síp (Cyprus) vốn đang bị chia cắt bắt đầu từ năm 2023, đồng thời cảnh báo nước này có thể bắt đầu một cuộc chạy đua vũ trang.
Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ nêu rõ quyết định trên của Mỹ sẽ “tăng cường hơn nữa sự quyết đoán của phía Síp (Hy Lạp) và ảnh hưởng tiêu cực đến các nỗ lực giải quyết vấn đề Síp, đồng thời sẽ dẫn đến một cuộc chạy đua vũ trang trên đảo, làm tổn hại đến hòa bình và ổn định ở Đông Địa Trung Hải”.
Bộ trên cũng kêu gọi Mỹ xem xét lại quyết định và theo đuổi chính sách cân bằng đối với hai bên.
Về phần mình, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết lý do đằng sau quyết định này là để "giảm ảnh hưởng của Nga đối với khu vực".
“Síp đã đáp ứng các điều kiện cần thiết theo luật liên quan để cho phép phê duyệt xuất khẩu, tái xuất khẩu và chuyển giao các mặt hàng quốc phòng”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho biết hôm 17/9, nói thêm rằng các hạn chế thương mại quốc phòng sẽ chấm dứt vào năm 2023.
Vào tháng 12/2019, Quốc hội Mỹ đã bỏ phiếu dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí để cho phép xuất khẩu khí tài quân sự “phi sát thương”. Washington từng lo ngại lệnh cấm vận của họ khiến Síp xích lại gần Nga khi vào năm 2015 Moskva đã kí kết thỏa thuận cho phép tiếp cận các cảng của Síp.
Mỹ đã áp đặt lệnh cấm vận vũ khí đối với toàn bộ đảo Síp vào năm 1987 với hy vọng có thể khuyến khích sự thống nhất giữa hai bên trên hòn đảo Địa Trung Hải Hải này. Bị cấm tiếp cận với vũ khí của Mỹ, Síp đã quay sang Nga để mua trực thăng tấn công, xe tăng T-80 và hệ thống tên lửa phòng không Tor-M1.
Sau động thái mới trên của Mỹ, Tổng thống Síp Nicos Anastasiades đã hoan nghênh quyết định "mang tính bước ngoặt" của Washington về việc dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận kéo dài hàng thập kỷ, với điều kiện Síp tiếp tục chặn các tàu chiến Nga tiếp cận các cảng của họ.
Ông Anastasiades bày tỏ "rất hài lòng" trước thông báo "về việc dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí của Mỹ", nhấn mạnh: “Đây là một quyết định mang tính bước ngoặt phản ánh mối quan hệ chiến lược đang phát triển giữa hai nước, bao gồm cả lĩnh vực an ninh".
Hòn đảo Địa Trung Hải này đã bị chia cắt thành Cộng hòa Síp được quốc tế công nhận và một khu vực ly khai ở phía Bắc được thành lập sau cuộc tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ vào năm 1974 để phản ứng với một cuộc đảo chính do chính phủ quân sự khi đó đang cai trị Hy Lạp tài trợ.