Quân đội miền Đông Libya mở rộng vùng cấm bay tại thủ đô Tripoli

Thông báo của lực lượng tự xưng Quân đội quốc gia Libya (LNA) nêu rõ lệnh mới bắt đầu có hiệu lực từ 17h ngày 8/1 theo giờ địa phương (tức 22h cùng ngày giờ Việt Nam). Theo đó, các công ty hàng không "phải tuân thủ hoàn toàn và ngay lập tức thông báo này để tránh nguy cơ máy bay bị bắn rơi". Theo thông báo, quyết định này được đưa ra là do những diễn biến trong các chiến dịch quân sự thời gian qua và lực lượng quân đội miền Đông tiến vào thủ đô Tripoli.

Cuối tháng 11/2019, LNA đã tuyên bố áp đặt vùng cấm bay tại các khu vực trong và xung quanh thủ đô Tripoli, nơi diễn ra các cuộc giao tranh giữa LNA và các lực lượng của Chính phủ Đoàn kết dân tộc Libya (GNA) được Liên hợp quốc ủng hộ.

Libya vẫn đang trong tình trạng chia rẽ chính trị và bạo lực leo thang kể từ sau cuộc chính biến năm 2011 lật đổ nhà lãnh đạo Moamer Gadhafi. Hiện nước này tồn tại hai chính quyền với các lực lượng vũ trang riêng. GNA do Thủ tướng Fayed al-Sarraj đứng đầu được quốc tế công nhận, hoạt động ở thủ đô Tripoli và được các nhóm dân quân hậu thuẫn. Trong khi đó, lực lượng của Tướng Khalifa Hafta ủng hộ chính quyền ở miền Đông. GNA được Thổ Nhĩ Kỳ và Qatar ủng hộ, trong khi Tướng Haftar được Ai Cập và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) hỗ trợ và nhận được sự ủng hộ chính trị từ Mỹ, Nga và Pháp.

Từ đầu tháng 4/2019, LNA đã phát động chiến dịch quân sự nhằm giành quyền kiểm soát thủ đô Tripoli từ GNA. Giao tranh ác liệt giữa các bên đã khiến hàng nghìn người thương vong, buộc hơn 300.000 người phải rời bỏ nhà cửa và khoảng 800.000 người phải trông chờ vào viện trợ nhân đạo. Dư luận đang lo ngại về một cuộc nội chiến mới và thảm hoạ nhân đạo tại quốc gia Bắc Phi này.         

Trong khi đó, các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đang tăng cường các nỗ lực ngoại giao để kiềm chế khủng hoảng leo thang tại Libya.

Thủ tướng Italy Giuseppe Conte đã cuộc gặp với Tướng Haftar tại thủ đô Rome ngày 8/1. Trong tuyên bố đưa ra sau cuộc gặp, Thủ tướng Conte hối thúc Tướng Haftar ngừng chiến dịch tấn công tại Libya. Thủ tướng Italy cảnh báo nguy cơ xung đột tại Libya ảnh hưởng đến toàn khu vực, theo đó ông kêu gọi chấm dứt biện pháp quân sự, đồng thời nhấn mạnh rằng chính trị mới là giải pháp bền vững cho tình hình tại Libya.

Trong ngày 8/1, Thủ tướng GNA Fayez al-Serraj đã gặp quan chức phụ trách ngoại giao của EU Josep Borrell, Chủ tịch Hội đồng EU Charles Michel và ngoại trưởng Đức Heiko Maas. Ông cũng dự định gặp Thủ tướng Italy Conte nhằm tìm kiếm sự đồng thuận trong việc thiết lập một lệnh ngừng bắn ở quốc gia Bắc Phi này. 

Ngoại trưởng Đức Maas ngày 7/1 đã có các cuộc hội đàm khẩn cấp về tình hình Libya với những người đồng cấp Pháp, Anh và Italy.

Trước đó, EU đã cam kết đẩy mạnh các nỗ lực hướng tới giải pháp hòa bình và chính trị, hy vọng rằng các cuộc đàm phán sắp tới do LHQ bảo trợ tại thủ đô Berlin của Đức sẽ giúp khai thông bế tắc hiện nay.