Ông Antonio Guterres phát biểu tại phiên thảo luận mở của Hội đồng Bảo an về tình hình Israel, Gaza. Ảnh: TTXVN phát
Theo tờ Times of Israel ngày 24/10, phát biểu tại cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về cuộc chiến Israel - Hamas, ông Guterres nói cần phải thừa nhận rằng không tự nhiên mà Hamas lại tấn công Israel. Ông nói: “Người dân Palestine đã phải chịu 56 năm ngột ngạt vì bị chiếm đóng. Họ đã chứng kiến đất đai của mình dần bị tàn phá vì các khu định cư và bạo lực; nền kinh tế bị bóp nghẹt; người dân phải di dời và nhà cửa bị phá hủy. Hy vọng về giải pháp chính trị cho hoàn cảnh khó khăn của họ đã tan biến”.
Dù vậy, ông Guterres cho rằng sự bất bình của người dân Palestine cũng không thể biện minh cho các cuộc tấn công của Hamas và người dân Palestine cũng không nên bị trừng phạt tập thể vì các cuộc tấn công của Hamas.
Do đó, theo ông Guterres, tất cả các bên trong cuộc xung đột nên tôn trọng và bảo vệ các bệnh viện ở Gaza cũng như tôn trọng quyền bất khả xâm phạm của các cơ sở Liên hợp quốc đang là nơi trú ẩn cho trên 600.000 người Palestine.
Israel đã sơ tán tất cả các khu định cư và lực lượng quân sự khỏi Dải Gaza theo chính sách năm 2005. Nước này cũng như Ai Cập đã duy trì phong tỏa chặt chẽ Gaza từ khi Hamas nắm quyền kiểm soát vào năm 2007 với lý do để hạn chế Hamas trang bị vũ khí. Ở Bờ Tây, các khu định cư đã được mở rộng dưới thời các chính phủ Israel. Thủ tướng Benjamin Netanyahu liên tục cho rằng chính quyền Palestine được quốc tế công nhận không phải là đối tác vì hòa bình và đã từ chối một số lời đề nghị trước đây.
Các bình luận của ông Guterres đã khiến giới chức Israel phẫn nộ. Đặc phái viên Israel tại Liên hợp quốc Gilad Erdan gọi đây là hành động “gây sốc” và yêu cầu Tổng thư ký từ chức. Theo ông Erdan, những nhận xét của ông Guterres hoàn toàn không liên quan đến thực tế trong khu vực.
Ngoại trưởng Israel Eli Cohen, người đã tới New York để tham gia các cuộc họp về cuộc chiến với Hamas, đã đăng trên mạng xã hội X rằng ông sẽ hủy cuộc gặp đã lên kế hoạch với ông Guterres. Bộ trưởng Quốc phòng Benny Gantz cũng chỉ trích ông Guterres.
Trong khi đó, về chiến sự ở Gaza, Tổng thư ký Guterres bày tỏ lo ngại khi các bên vi phạm luật pháp quốc tế tại đây, đồng thời hối thúc các bên ngừng bắn lập tức để tạo điều kiện cho hoạt động viện trợ. Theo ông, không bên nào trong cuộc xung đột vũ trang được phép phớt lờ luật nhân đạo quốc tế.
Ông Guterres hoan nghênh một số đoàn xe cứu trợ đã đến Gaza qua cửa khẩu Rafah từ phía Ai Cập. Tuy nhiên, số xe viện trợ này quá ít so với nhu cầu rất lớn hiện nay tại Gaza. Ông cảnh báo một thảm họa khác có nguy cơ xảy ra khi các nguồn viện trợ nhiên liệu của Liên hợp quốc tại Gaza sắp cạn kiệt trong những ngày tới. Ông kêu gọi các bên tạo điều kiện vận chuyển và phân phát hàng viện trợ dễ dàng và an toàn hơn, cũng như thúc đẩy thả các con tin. Một lần nữa, ông Guterres kêu gọi Israel và phong trào Hamas thực hiện lệnh ngừng bắn ngay lập tức.
Các cơ quan viện trợ liên tục cảnh báo cuộc khủng hoảng y tế có nguy cơ xảy ra tại Gaza trong khi nguồn điện, nước và nhiên liệu bị cắt đứt và chỉ một số đoàn xe chở thực phẩm và thuốc men của Liên hợp quốc có thể tiếp cận.
Theo cơ quan y tế Dải Gaza, các cuộc không kích của Israel đã khiến ít nhất 5.791 người thiệt mạng tại khu vực này kể từ khi xung đột bùng phát vào ngày 7/10 vừa qua. Trong khi đó, phía Israel ghi nhận ít nhất 1.400 người thiệt mạng và trên 220 người đã bị bắt cóc.