Trung Quốc dẫn đầu số lượng sinh viên theo học tại Mỹ. Ảnh Getty Imgages
Trong bức thư được gửi tới Bộ trưởng Giáo dục Betsy DeVos ngày 4/5, một nhóm nghị sĩ đảng Cộng hòa cho rằng cùng với việc đổ tiền để gây dựng ảnh hưởng đối với những thiết chế giáo dục đại học, Trung Quốc còn tìm cách ngăn cản mọi nghiên cứu liên quan đến nguồn gốc của COVID-19 mà không phù hợp với tuyên truyền của nước này. Họ cho rằng âm mưu của Trung Quốc cản trở biện pháp đối phó toàn cầu đối với đại dịch.
Bức thư được soạn bởi Hạ nghị sĩ Jim Jordan – thành viên cao cấp thứ hai tại Ủy ban Tư pháp Hạ viện. Những hạ nghị sĩ đồng ký thư gồm có Devin Nunes thuộc Ủy ban Tình báo, Michael McCaul đến từ Ủy ban Đối ngoại, Mac Thornberry – thành viên Ủy ban Quân lực và Mike Rogers thuộc Ủy ban An ninh Nội địa.
Nhóm nghị sĩ Cộng hòa nhìn nhận thông qua đầu tư, Trung Quốc tìm cách biến các trường đại học Mỹ thành “công cụ để thúc đẩy tuyên truyền” cho Bắc Kinh.
Cục Điều tra Liên bang (FBI) đã cảnh báo về việc một số nước, điển hình là Trung Quốc, đầu tư vào bậc đại học của Mỹ để đánh cắp thông tin nhạy cảm, chủ yếu là thông qua những người được phân quyền truy cập liên bang.
Tháng 1/2020, Bộ Tư pháp Mỹ bắt giữ một giáo sư tại Đại học Havard cùng hai người mang quốc tịch Trung Quốc với cáo buộc hoạt động gián điệp cho Trung Quốc.
Chỉ trích của phe Cộng hòa nhằm vào Trung Quốc gia tăng tại thời điểm đại dịch bùng phát. Ngoài việc Tổng thống Donald Trump lên tiếng về trách nhiệm của Trung Quốc với đại dịch hiện nay, Hạ nghị sĩ Dan Crenshaw và Thượng nghị sĩ Tom Cotton hồi tháng trước từng đề xuất ý tưởng cho phép công dân Mỹ được khởi kiện Trung Quốc vì “những thiệt hại” mà COVID-19 gây ra. Ông Cotton nêu quan điểm Mỹ nên ngừng cấp visa cho sinh viên Trung quốc nếu số này theo học những ngành khoa học tại Mỹ.
Ngày 22/4 vừa qua, Missouri đã trở thành tiểu bang đầu tiên tại Mỹ kiện Trung Quốc về công tác xử lý dịch COVID-19 vốn bắt nguồn từ thành phố Vũ Hán từ cuối năm 2019 và nay khiến trên 3,6 triệu người mắc bệnh trên toàn thế giới.
Tờ The Hill, báo chính thức của Quốc hội Mỹ, cho biết Tổng chưởng lý bang Missouri Eric Schmitt đã đệ đơn kiện lên tòa án liên bang, yêu cầu Trung Quốc bồi thường cho “tổn thất về sinh mạng, kinh tế” vì dịch COVID-19.
Ông Eric Schmitt nói: “COVID-19 đã gây ra tổn thất lớn tới các quốc gia trên toàn cầu, gây đau đớn, bệnh tật, gián đoạn kinh tế và khiến nhân loại phải khổ đau. Chính phủ Trung Quốc đã giấu thế giới về mức độ nguy hiểm và tính chất lây nhiễm của COVID-19, bịt miệng những người muốn lên tiếng và thiếu động thái ngăn chặn dịch lây lan. Họ phải chịu trách nhiệm cho hành động này”.
“Tại Missouri, ảnh hưởng của virus Corona chủng mới đáng lo ngại, hàng nghìn người nhiễm và nhiều người tử vong, nhiều gia đình phải ly tán với người thân, các ngành kinh doanh nhỏ phải đóng cửa trong khi những người không dư giả lại chật vật để có được thực phẩm trên bàn ăn”, ông Schmitt cho hay.
Nhiều chính khách Mỹ chỉ trích Trung Quốc với cáo buộc nước này cố tình giảm nhẹ mức độ dịch COVID-19 trong giai đoạn đầu. Họ cho rằng nếu có cảnh báo sớm thì các quốc gia khác đã có thể chuẩn bị đề phòng tốt hơn.