Tổng thống Ukraine Zelensky. Ảnh: Pravda
Theo tờ Pravda của Ukraine (pravda.com.ua) ngày 11/7, Tổng thống nước này Volodymyr Zelensky, trên đường tới dự hội nghị thượng đỉnh NATO, đã phản ứng trước các cuộc thảo luận hậu trường của các đối tác rằng tại hội nghị thượng đỉnh, thay vì tư cách thành viên của liên minh, sẽ chỉ thảo luận một số điều kiện để mời Ukraine gia nhập NATO.
Cùng ngày tờ Politico (Mỹ) cũng đưa tin, Tổng thống Zelensky đã chỉ trích NATO vì đãđ "do dự" trong việc cung cấp cho Kiev một con đường cụ thể để gia nhập NATO trong một thông cáo dự thảo được đưa ra tại hội nghị thượng đỉnh của liên minh.
Các nhà lãnh đạo của NATO đang tập trung tại thủ đô Litva trong hội nghị thượng đỉnh kéo dài 2 ngày và nỗ lực gia nhập NATO của Ukraine là vấn đề nhạy cảm nhất trong chương trình nghị sự.
Theo một nhà ngoại giao cấp cao của NATO, trong thông cáo dự thảo mới nhất của hội nghị thượng đỉnh, các lãnh đạo NATO hiện đang xem xét tuyên bố rằng “chúng tôi có thể gửi lời mời tới Ukraine khi các thành viên đồng ý và các điều kiện được đáp ứng”.
Mặc dù vấn đề từ ngữ vẫn chưa được thống nhất, nhưng bản dự thảo mà Kiev biết được đã khiến nhà lãnh đạo Ukraine nổi giận.
“Chúng tôi đánh giá cao các đồng minh của mình. Nhưng Ukraine cũng xứng đáng được tôn trọng”, ông Zelensky cho biết.
Theo ông Zelensky, từ ngữ trong văn bản dự thảo của NATO chỉ nói về lời mời chứ không phải tư cách thành viên của Ukraine.
“Thật là chưa từng có và vô lý khi không có khung thời gian cho lời mời cũng như tư cách thành viên của Ukraine. Đồng thời, từ ngữ mơ hồ về 'điều kiện' cũng được thêm vào ngay cả khi có mời Ukraine gia nhập NATO", Tổng thống Ukraine nói thêm.
Các đồng minh NATO đang tìm kiếm một thỏa hiệp nhằm vừa gửi cho Ukraine một tín hiệu công khai rằng họ đang tiến gần hơn đến việc trở thành thành viên của liên minh vừa xoa dịu các nước đồng minh - đặc biệt là Mỹ và Đức - những nước đang do dự về việc đưa ra những cam kết vào thời điểm này, điều sẽ khiến tư cách thành viên của Ukraine sau xung đột sẽ được tự động kích hoạt.
Nhưng Tổng thống Zelensky, người dự kiến sẽ tham dự hội nghị thượng đỉnh ở Vilnius, đang thúc đẩy nhiều hơn nữa. Ông Zelensky nhấn mạnh: “Có vẻ như không có sự sẵn sàng nào trong việc mời Ukraine gia nhập NATO cũng như biến nước này trở thành thành viên của miên minh. Điều này có nghĩa là vẫn còn một cơ hội để mặc cả tư cách thành viên của Ukraine trong NATO trong các cuộc đàm phán với Nga".
Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden nói với Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg rằng ông đồng ý “với từ ngữ đề xuất liên quan đến tương lai Ukraine gia nhập NATO”. Một nguồn tin trong NATO cũng cho biết các thành viên đang gửi một tín hiệu mạnh mẽ tới Kiev rằng "từ ngữ này gần như là cuối cùng và Ukraine nên chấp nhận nó".
Trong khi các nước NATO ở sườn phía Đông muốn gửi tín hiệu rõ ràng tới Kiev về con đường trở thành thành viên trong hội nghị thượng đỉnh, Washington và Berlin tỏ ra thận trọng hơn, muốn tập trung vào việc giúp Ukraine trong cuộc xung đột đang diễn ra với Nga lúc này.
John Kirby, người phát ngôn của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, cho biết: “Hãy nhìn xem, chúng tôi đã nói rằng vị trí của Ukraine trong tương lai sẽ nằm trong liên minh vào một thời điểm nào đó. Họ có những cải cách mà họ phải thực hiện. Luật pháp, quản trị tốt, cải cách chính trị cần phải được tiến hành và họ đang có xung đột lúc này… Cuối cùng, NATO sẽ kết nạp họ, nhưng bây giờ không phải là lúc cho điều đó”.
Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius cũng tỏ ra thận trọng về các điều khoản được đưa ra cho Ukraine. Ông Pistorius phát biểu tại cuộc họp của hội nghị thượng đỉnh NATO: “Mọi người đã nhấn mạnh trong một năm rưỡi qua rằng tương lai của Ukraine là trong NATO. Không có nghi ngờ gì về điều đó. Nó chỉ là vấn đề về con đường để đi đến đó. Có một số điều kiện tiên quyết phải được hoàn thành. Có một số trường hợp nhất định chúng ta cần phải thực hiện bước đó”.