Bayraktar TB2 trong chuyến bay thử nghiệm tại căn cứ quân sự ở Hmelnitski, Ukraine. Ảnh: Anadolu
Theo tờ Business Insider, câu chuyện về những thành công khi dùng máy bay không người lái của Ukraine xuất hiện nhiều trên truyền thông và mạng xã hội.
Từ những máy bay không người lái nhỏ thường được sử dụng để giám sát đến máy bay không người lái Bayraktar TB2 nổi tiếng do Thổ Nhĩ Kỳ thiết kế, lực lượng máy bay không người lái đặc biệt của Ukraine đã có thể đối phó hiệu quả với xe tăng và thiết giáp của Nga.
Tuy nhiên, lực lượng Nga đã nhanh chóng rút kinh nghiệm sau những tháng đầu tiên của cuộc chiến. Các chuyên gia nói rằng máy bay không người lái ngày càng trở nên kém hiệu quả vì Nga đã cải tiến hệ thống phòng thủ, bắn rơi và gây nhiễu nhiều máy bay không người lái của Ukraine.
Ông Samuel Bendett, một nhà phân tích và chuyên gia về các hệ thống quân sự không người lái và robot tại Trung tâm Phân tích Hải quân, cho biết: “Điều đang xảy ra hiện nay là tác chiến điện tử và hệ thống phòng không của Nga đã được tổ chức và thực chiến tốt hơn so với những tháng trước đó của cuộc chiến”.
Cụ thể, các lực lượng Nga đang sử dụng các radar cảnh báo sớm để xác định các máy bay không người lái và sử dụng hệ thống tác chiến điện tử để gây nhiễu và gián đoạn liên lạc. Nga cũng sử dụng nhiều loại vũ khí khác nhau như súng máy và hệ thống phòng không, như hệ thống tên lửa Tor, để bắn hạ máy bay không người lái.
Đoạn video gần đây do Bộ Quốc phòng Nga công bố cho thấy hệ thống tác chiến điện tử Krasukha-S4 đang hoạt động, hạ gục một máy bay không người lái của Ukraine.
Theo ông Mark Cancian, nhà phân tích tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, sở dĩ Ukraine sử dụng máy bay không người lái hiệu quả như vậy thời gian đầu là do Nga chưa tổ chức hệ thống phòng thủ của mình.
Ông nói: “Máy bay không người lái của Ukraine từng có vai trò lớn như vậy vì người Nga chậm thiết lập hệ thống phòng không. Họ chậm thiết lập hệ thống vũ khí hiệp đồng (thiết giáp, bộ binh, pháo binh, trinh sát, công binh, phòng không) theo học thuyết”.
Hiện nay, Nga đã tổ chức tốt hơn và bố trí hệ thống phòng không trên bộ của mình ở khu vực Donbass.
Các lực lượng Ukraine đang hạn chế sử dụng máy bay không người lái vì quân đội Nga dễ cản trở chúng hơn và để mất máy bay không người lái có thể rất tốn kém với Ukraine. Trong khi máy bay không người lái sử dụng một lần như Switchblade và Phoenix Ghost có giá vài nghìn USD mỗi chiếc, thì máy bay không người lái TB2 có thể có giá từ 1-2 triệu USD mỗi chiếc.
Ukraine đã nhận được khoảng 50 máy bay không người lái TB2 từ công ty vũ khí Thổ Nhĩ Kỳ Baykar kể từ khi cuộc chiến bắt đầu.
Sau khi chứng tỏ hiệu quả trong những ngày đầu tiên của cuộc chiến, những chiếc TB2 đã bắt đầu bị Nga bắn hạ và quân đội Ukraine đang giảm sử dụng TB2.
Theo các thông tin gần đây, Mỹ đang có kế hoạch bán cho Ukraine máy bay không người lái vũ trang General Atomics MQ-1C Gray Eagle do Mỹ sản xuất, có khả năng lớn hơn TB2.
Tuy nhiên, hai phi công giấu tên của Lực lượng Không quân Ukraine nói với tờ The War Zone rằng họ không ủng hộ dùng máy bay không người lái này do mức giá quá đắt: 10 triệu USD mỗi chiếc, và vì chúng có khả năng bị bắn hạ ngay khi thực hiện nhiệm vụ đầu tiên.
Theo ông Cancian, các tên lửa và máy bay không người lái tầm trung đặc biệt dễ bị tổn thương vì chúng bay thấp và chậm. Ông nói: “Các phi công Ukraine nói rằng vai trò của máy bay không người lái giờ đây đã giảm đi”.
Thay vào đó, các lực lượng Ukraine đã ủng hộ sử dụng các máy bay chiến đấu hiện đại do các đồng minh phương Tây gửi.
Trong khi các máy bay không người lái của Ukraine đang trở nên kém hiệu quả hơn trong giai đoạn mới của cuộc chiến, Nga cũng đang sử dụng nhiều máy bay không người lái hơn, đặc biệt là cho các nhiệm vụ tình báo, giám sát và trinh sát.
Người Ukraine thiếu vũ khí để bắn hạ các máy bay không người lái này. Một binh sĩ nói với tờ The Sunday Times: “Chúng tôi không thể nhìn thấy máy bay không người lái của Nga, nhưng họ có thể nhìn thấy chúng tôi. Điều duy nhất chúng tôi có thể làm là ẩn nấp”.
Trong vài tuần tới, quân đội Nga có thể sẽ tìm cách tổ chức tốt hơn và tiếp tục đẩy mạnh cuộc tấn công.
Máy bay không người lái đang đóng một vai trò quan trọng trong cung cấp khả năng tình báo, giám sát, trinh sát cho người Nga để họ có thể tiến hành các cuộc tấn công từ mặt đất và trên không.