Tại biên giới Mexico-Mỹ, số vụ vượt biên bất hợp pháp từ Mexico đã tăng lên. Ảnh: Associated Press
Ngày 19/9, đơn vị công ty khai thác mỏ và vận tải Tập đoàn Mexico cho biết, đã dừng 60 chuyến tàu chở hàng trên các tuyến đường đi về phía Bắc, tại các khu vực chủ yếu được người di cư Trung Mỹ và Venezuela sử dụng để đến biên giới.
Ferromex cho biết: “Ferromex sẽ tạm thời đình chỉ hoạt động trên các tuyến đường bị ảnh hưởng để bảo vệ an toàn tính mạng của người di cư”.
Công ty này cũng thông báo cho khách hàng về tác động của dòng người di cư đối với dịch vụ ảnh hưởng đến chuỗi sản xuất, vật tư và thương mại. Sức chứa của các đoàn tàu chở hàng bị đình chỉ tương đương với 1.800 xe tải chở hàng.
Ferromex cho biết trong những ngày gần đây đã có nhiều vụ việc người di cư bị thương hoặc thiệt mạng sau khi nhảy lên tàu. Người di cư chủ yếu leo lên các chuyến tàu chở ngũ cốc và khoáng sản. Nhóm người di cư leo lên tàu có cả gia đình và trẻ em.
Chính quyền Mexico đã báo cáo nhiều sự cố trên nóc các chuyến tàu chở hàng, bao gồm cả thương tật do té ngã, sinh con khẩn cấp và hàng chục trẻ vị thành niên bị mất tích hoặc bị thất lạc gia đình.
Một quan chức chính phủ cấp cao cho biết đã thảo luận tình hình trên với đại diện ngành đường sắt vào cuối ngày 19/9. Trước đó, vào tháng 3/2023, cơ quan di cư Mexico bắt đầu phối hợp với Ferromex và Ferrosur, một tuyến đường sắt Grupo Mexico ở miền Nam Mexico, để ngăn chặn người di cư đi trên tàu.
Viện Di cư Quốc gia hôm 20/9 cho biết họ đã đề xuất lắp đặt các trạm kiểm soát ở một số bang miền Trung và miền Bắc. Bên cạnh đó, sẽ triển khai thêm đại lý dọc các tuyến đường sắt, đồng thời kêu gọi công ty tăng cường an ninh tư nhân trên các chuyến tàu. Viện cho biết các cơ quan di trú và quan chức của công ty sẽ gặp nhau vào ngày 22/9 để thảo luận về tình hình với các quan chức của Bộ Ngoại giao Mexico và các tổ chức an ninh chính phủ, cũng như đại diện của Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ.
Quan chức chính phủ Mexico cho biết một số công nhân đường sắt đã dừng các chuyến tàu trước các điểm được chỉ định trong bãi tàu, tạo điều kiện cho người di cư trốn tránh chính quyền.
Tuy nhiên, một người ở Ferromex phủ nhận không hề có sự thông đồng nào giữa công nhân đường sắt và người di cư trong việc dừng tàu. Người này cho biết thêm, đôi khi tàu không thể dừng đúng ở nơi chỉ định. Trong một số trường hợp khác, người di cư đã dừng tàu bằng cách điều khiển tín hiệu. Vấn đề trở nên phức tạp do sự tham gia của các nhóm tội phạm có tổ chức vào hoạt động buôn người di cư.
Hàng nghìn người di cư đã nhảy lên các chuyến tàu chở hàng để đến các cộng đồng biên giới, bao gồm cả Piedras Negras, đối diện với Eagle Pass, Texas.
Bà Martina Miranda, đến từ Honduras đã rơi khỏi tàu hỏa khi chạy trốn cơ quan nhập cư Mexico. Ảnh: The Wall Street Journal
Một trong đó là Martina Miranda, một người nội trợ 50 tuổi đến từ Honduras, đến Piedras Negras. Vài tuần trước, bà đã rơi khỏi chuyến tàu chở hàng khi đang chạy trốn khỏi cuộc đột kích của các cơ quan nhập cư Mexico. Hiện, mặt bà vẫn còn bầm tím.
Ferromex cho biết có 1.500 người di cư trên các chuyến tàu và trong các bãi tàu ở Torreón, phía Bắc bang Coahuila, 800 người ở Querétaro ở miền Trung Mexico, 1.000 người ở Aguascalientes và hơn 1.000 người trên tuyến đường chạy từ Chihuahua đến Ciudad Juárez, gần El Paso, Texas.
Gần đây, Mexico chứng kiến làn sóng người di cư đến từ Nam và Trung Mỹ cố gắng đến Mỹ. Nhiều người trong số họ băng qua Darién Gap, dải rừng rậm giữa Colombia và Panama.
Ngoại trưởng Mexico Alicia Bárcena cho biết: “Khoảng 3.000 người đang băng qua Darién Gap hàng ngày. Tới khu vực Trung Mỹ, con số này tăng gấp đôi, trở thành gần 6.000 người đến biên giới phía Nam của Mexico. Tiếp tục tiến tới phía Bắc, con số này khoảng 8.000 người”.
Theo ước tính của chính phủ Panama, gần 128.000 người di cư đến Mỹ đã vượt rừng trong tháng 7 và tháng 8. Tính đến tháng 8/2023, có tới 324.000 người di cư đến Mỹ đã đi qua Panama, vượt kỷ lục so với 248.000 người trong cả năm 2022.
Tại biên giới Mỹ, số lượng người vượt biên bất hợp pháp từ Mexico đã tăng lên sau khi giảm vào tháng 5 và tháng 6, khi chính quyền chấm dứt các chính sách ngăn chặn Covid-19 và thay thế bằng một bộ chính sách mới nhằm vào ngăn chặn việc di cư bất hợp pháp.
Dòng người đổ xô đi về phía Bắc đã khiến Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ trong tuần này phải tạm thời đóng cửa xe tải Bridge of Americas qua El Paso để các nhân viên hiện trường có thể được cử đến giúp xử lý người di cư. Các tài xế xe tải đã được chuyển hướng đến các cửa khẩu biên giới gần đó.
Mike Burkhart, phó chủ tịch công ty môi giới vận tải hàng hóa Mỹ, CH Robinson toàn cầu, cho biết việc đóng cửa cho đến nay không gây ra sự chậm trễ đáng kể trong giao thông xe tải xuyên biên giới.