Đây là bằng chứng cho thấy khu vực bất ổn này đang nhanh chóng trở thành một trung tâm của các nhóm cực đoan tại châu Á.
Người dân Philippines sơ tán do giao tranh ở thành phố Marawi ngày 26/5. Ảnh: AFP/TTXVN |
Theo nguồn tin tình báo Philippines, trong số khoảng 400-500 tay súng chiếm thành phố Marawi trên đảo Mindanao từ hôm 23/5, có 40 phần tử đến từ nước ngoài, trong đó có các nước Indonesia, Malaysia, Pakistan, Saudi Arabia, Yemen, Ấn Độ, Maroc… Trong 4 ngày đầu giao tranh tại Marawi, 8 trong số 33 phiến quân bị tiêu diệt là người nước ngoài. Trong khi đó, nhà chức trách Jakarta tin rằng trong số 38 công dân Indonesia đến miền Nam Philippine để gia nhập các nhóm có quan hệ với IS, có khoảng 22 tay súng chiến đấu tại Marawi.
Người đứng đầu đơn vị chống khủng bố thuộc lực lượng cảnh sát Malaysia, Ayob Khan Mydin Pitchay cho biết 4 công dân nước này được cho là đã đến Midanao để gia nhập các nhóm phiến quân. Trong số đó, một đối tượng là giảng viên đại học tên là Mahmud Ahmad đã sẵn sàng đảm nhận vị trí thủ lĩnh của IS ở miền Nam Philippines nếu thủ lĩnh hiện nay Isnilon Hapilon bị tiêu diệt. Ahmad đóng vai trò quan trọng trong việc thiết lập căn cứ của IS trong khu vực.
Chuyên gia an ninh tại Viện nghiên cứu quốc tế S. Rajaratnam của Singapore Rohan Gunaratna nhận định IS đang dần thất thủ tại Iraq và Syria và phân quyền tại các khu vực của châu Á và Trung Đông. Một trong những khu vực mà chúng đang mở rộng là Đông Nam Á, trong đó Philippines là trọng tâm của ý đồ này.
Trong hàng thập kỷ qua, Mindanao là địa bàn hoạt động của một số nhóm phiến quân Hồi giáo đang tìm kiếm quyền tự trị lớn hơn. Các quan chức Philippines từ lâu đã cảnh báo tình trạng nghèo đói, vô pháp luật cũng như an ninh biên giới lỏng lẻo ở các khu vực có đa số người Hồi giáo sinh sống tại Mindanao sẽ khiến nơi đây trở thành một căn cứ của những phần tử cực đoan đến từ Đông Nam Á và những nơi khác, đặc biệt là các tay súng IS bị đánh bật khỏi Iraq và Syria. Mặc dù nhóm IS và các “chân rết” của chúng từng tuyên bố là thủ phạm của một số vụ tấn công ở Đông Nam Á trong 2 năm qua, song cuộc chiến tại Marawi là vụ đụng độ kéo dài đầu tiên giữa IS với lực lượng an ninh Philippines.
Giao tranh tại Marawi bùng phát vào chiều 23/5 sau khi lực lượng an ninh đột kích một ngôi nhà nghi là nơi ẩn náu của Hapilon, thủ lĩnh của nhóm phiến quân Abu Sayyaf, đồng thời là phần tử đứng đầu chi nhánh của tổ chức IS tại Philippines. Tên này cũng bị Mỹ liệt vào danh sách những phần tử khủng bố nguy hiểm nhất thế giới và treo thưởng 5 triệu USD để bắt giữ. Một tuần sau khi nổ ra cuộc đụng độ tại Marawi, Chính phủ Philippines ngày 30/5 tuyên bố đang tiến tới giành lại kiểm soát thành phố này, đồng thời hối thúc các tay súng đang chiếm giữ thành phố này ra đầu hàng.