Theo trang The Guardian (Anh), đảo Guam từng là một trong những khu vực có chiến dịch tiêm chủng thành công nhất nước Mỹ, với gần 90% dân số đã tiêm đủ 2 mũi vaccine. Thậm chí, hòn đảo còn bắt đầu triển khai tiêm chủng cho khách du lịch theo chương trình nghỉ dưỡng vaccine “Air VnV”.
Tuy nhiên, khi làn sóng COVID-19 thứ ba ập đến, số lượng bệnh nhân nhập viện tăng mạnh với tỷ lệ tử vong hàng ngày cao nhất kể từ tháng 3/2020, các bệnh viện đã rơi vào tình trạng quá tải. Bên ngoài bệnh viện Guam Memorial, giới chức y tế đã phải dựng tạm lều bên ngoài khuôn viên để hỗ trợ điều trị cho một lượng lớn bệnh nhân. Cảnh tượng này khiến nhiều người dân trên đảo Guam vô cùng hoang mang.
Trong một đoạn video do chính phủ phát hành nhằm kêu gọi người dân tiêm chủng, Pauline Perez, một y tá tại bệnh viện cho biết: “Chúng tôi không còn chỗ, rất nhiều bệnh nhân COVID-19 đang phải chờ ở bên ngoài. Chúng tôi sử dụng lều y tế màu xanh cho bệnh nhân COVID-19 đã ổn định. Họ cần được bác sĩ kiểm tra nhưng không phải điều trị nữa”.
Ngay cả trước khi đại dịch bùng phát, hệ thống chăm sóc sức khỏe của Guam đã rất mong manh. Các ca nhiễm biến thể Delta gia tăng đã đẩy hệ thống y tế đến bờ vực sụp đổ. Tuần trước, bệnh viện công đã phải tạm dừng các dịch vụ phẫu thuật tự nguyện để tập trung nguồn lực hạn chế của mình điều trị bệnh nhân COVID-19.
Mai Habib, người phát ngôn của bệnh viện cho biết: “Nhân sự là một vấn đề lớn. Đó là lý do tại sao chúng tôi phải tạm dừng các ca phẫu thuật tự nguyện để điều động thêm nhân viên hỗ trợ điều trị nhiều bệnh nhân hơn.”
Bệnh viện tư nhân Guam Regional Medical City cũng rơi vào tình trạng khó khăn tương tự. Bác sĩ Alexander Wielaard, Giám đốc y tế của bệnh viện nói: “Chúng tôi đang gặp khủng hoảng. Chúng tôi đã chứng kiến số lượng bệnh nhân tăng bất thường”.
Sau nhiều tháng ca mắc giảm đều, Guam bất ngờ chứng kiến gần 300 ca mắc chỉ trong vài ngày vào những tuần gần đây. Hòn đảo đã ghi nhận 14.705 trường hợp mắc COVID-19, chiếm 9% trong tổng số 160.000 dân, với 195 ca tử vong.
Bên cạnh đó, kết quả xét nghiệm COVID-19 trong 2 tháng qua đã cho thấy tỷ lệ đáng báo động về các ca nhiễm ở những người đã tiêm chủng (ca nhiễm vượt rào), với 554 trong tổng số 1.765 trường hợp mắc COVID-19 vào tháng 8. Các ca nhiễm vượt rào này chỉ chiếm 31% tổng số ca COVID-19, tỷ lệ cao nhất ở Mỹ và chiếm khoảng 40% số người nhập viện tại hòn đảo này.
Sự gia tăng các ca mắc COVID-19 tại hòn đảo có tỷ lệ tiêm chủng tới 90% đang khiến các chuyên gia bối rối. Cho đến nay, có tới 118.756 người từ 12 tuổi trở lên, chiếm 87,13% dân số của Guam, đã được tiêm chủng đầy đủ. Trong số này có 10.318 cư dân từ 12 đến 17 tuổi.
Tỷ lệ các ca nhiễm vượt rào cũng khiến người dân hoang mang. Dori Leomo, một cư dân ở làng Tamuning, cho biết: “Một trong những đồng nghiệp của tôi đã nhận được kết quả xét nghiệm dương tính với COVID-19. Tôi đã khóc sau khi biết tin. Đây là lần đầu tiên tôi cảm thấy lo lắng. Ngày hôm sau, tất cả mọi người tại nơi làm việc của tôi đều phải đi xét nghiệm. Cảm ơn Chúa, kết quả đã âm tính”.
Khi vẫn còn một số người do dự tiêm chủng, các chuyên gia cảnh báo rằng vaccine đang hoạt động rất tốt trong ngăn chặn các ca nhập viện và tử vong. Nếu những người đã tiêm chủng phải nhập viện, thời gian điều trị của họ ngắn hơn nhiều và bệnh cũng ít nghiêm trọng hơn những người chưa tiêm vaccine.
“Hầu hết những bệnh nhân COVID-19 phải điều trị lâu hơn đều chưa tiêm chủng. Thời gian nằm viện của những người được chủng ngừa trung bình khoảng 2 ngày. Họ chủ yếu là trẻ vị thành niên và sử dụng ít nguồn lực của bệnh viện hơn những người chưa được tiêm chủng”, Tiến sĩ Nathan Berg, người đứng đầu nhóm cố vấn y khoa của thống đốc đảo Guam, cho biết.
Các chuyên gia cũng đã đưa ra một số nguyên nhân khiến làn sóng dịch COVID-19 thứ 3 xuất hiện trên đảo.
“Lý do kiến tỷ lệ mắc bệnh tăng cao có thể liên quan đến văn hóa gia đình gần gũi nhau. Bên cạnh đó, tỷ lệ người có bệnh nền cao cũng có thể làm suy yếu hệ miễn dịch,” một bác sĩ trên đảo cho biết. Ngoài ra, các chuyên gia cũng nhận định rằng việc sớm dỡ bỏ các hạn chế là nguyên nhân một phần dẫn đến sự gia tăng các trường hợp mắc COVID-19. Khi dỡ bỏ biện pháp giãn cách xã hội, nhiều người dân trên đảo đã tụ tập tại các đám cưới, đám tang và họ có niềm tin rằng Guam có thể sớm trở lại cuộc sống bình thường dù biến thể Delta tấn công hòn đảo.
Bác sĩ Peter Lombard, một thành viên của nhóm cố vấn y khoa, cho rằng tỷ lệ các ca nhiễm vượt rào cao là do hiệu quả của vaccine giảm dần sau 6 tháng kể từ khi được tiêm chủng.
“Nhìn vào việc phân phối vaccine và số lượng lớn vaccine được cung cấp cho Guam, tôi nghĩ rằng nguyên nhân dịch bệnh tái bùng phát là do có nhiều người dân được tiêm chủng sớm. Hiệu quả của vaccine do vậy đã suy giảm sớm hơn những khu vực khác”, ông nói.
Cả hai bác sĩ Lombard và Berg cũng đồng ý rằng Guam đã được hưởng lợi lớn nhờ tỷ lệ tiêm chủng cao. Nếu không có chiến dịch tiêm chủng, số trường hợp nhiễm virus trên đảo sẽ tồi tệ hơn gấp 3 lần.
“Bất chấp sự gia tăng các ca mắc COVID-19 gần đây, nếu nhìn vào tỷ lệ tử vong trong dân số, chúng tôi nhận thấy mình vẫn đang làm tốt và đó là một thành tựu”, ông Berg nói.