Đại diện người dân Hàn Quốc và Triều Tiên tại lễ khai mạc một sự kiện tổ chức ở Bình Nhưỡng năm 2007. Ảnh: Yonhap
Bộ Thống nhất Hàn Quốc ngày 28/5 cho biết kế hoạch đang được xúc tiến, đồng thời cho biết thêm nhiều khả năng không tổ chức chung với Triều Tiên là do sự bùng phát của dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp (COVID-19) hiện nay và mối quan hệ lạnh nhạt giữa hai bên.
Hãng thông tấn Yonhap đưa tin Hàn Quốc từng chủ trương tổ chức sự kiện chung với Triều Tiên để kỷ niệm Hội nghị Thượng đỉnh liên Triều lần đầu tiên diễn ra năm 2000 giữa Tổng thống Hàn Quốc khi đó Kim Dae-jung và cố lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-il. Ở thời điểm đó, hai nhà lãnh đạo đã ra Tuyên bố chung 15/6 cam kết cùng hợp tác hướng tới hòa bình trên Bán đảo Triều Tiên.
Một quan chức Bộ Thống nhất Hàn Quốc giấu tên chia sẻ với Yonhap: “Chúng tôi đã nghĩ về khả năng và hy vọng tổ chức lễ kỷ niệm chung 20 năm hội nghị thượng đỉnh liên Triều đầu tiên với Triều Tiên. Nhưng chúng tôi phải cân nhắc tới dịch COVID-19 bởi dịch bệnh không chỉ lây lan ở Bán đảo Triều Tiên mà trên toàn thế giới”.
Bộ Thống nhất Hàn Quốc cho biết đã lên kế hoạch tổ chức nhiều chương trình trực tuyến và ngoại tuyến bao gồm hòa nhạc, diễn đàn và tour đi bộ gần biên giới liên Triều.... Bên cạnh đó còn có các sự kiện liên quan đến công chúng, nhưng mọi hoạt động có thể thay đổi do dịch COVID-19.
Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ William Perry và cựu Thủ tướng Nhật Bản Yukio Hatoyama dự kiến tham dự trong diễn đàn được ghi hình trước từ văn phòng của họ. Bộ trưởng Thống nhất Hàn Quốc Kim Yeon-chul dự định tham gia để bàn luận biện pháp hướng tới hòa bình bán đảo Triều Tiên.
Hàn Quốc và Triều Tiên từng phối hợp tổ chức các sự kiện kỷ niệm hội nghị thượng đỉnh liên Triều đầu tiên trong khoảng thời gian từ năm 2001 đến 2008. Tuy nhiên, năm 2003 là ngoại lệ bởi dịch SARS bùng phát. Kể từ năm 2009, hai quốc gia tổ chức kỷ niệm riêng biệt.
Cựu Thứ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Suh Choo-suk trong giai đoạn 2017-2019 đã đề xuất tổ chức giao lưu video đoàn tụ gia đình với Triều Tiên trong tháng 6 để kỷ niệm 20 năm hội nghị thượng đỉnh liên Triều lần đầu tiên.
Trong tháng 4 vừa qua, Bộ Thống nhất Hàn Quốc tuyên bố hợp tác với các tổ chức phi chính phủ để tổ chức sự kiện kỷ niệm chung với Triều Tiên. Các tổ chức phi chính phủ tại Hàn Quốc đã ngỏ lời với Triều Tiên, tuy nhiên phía Bình Nhưỡng chưa hồi đáp.
Hàn Quốc gần đây khuyến khích để các dự án hợp tác liên Triều nằm trong nhóm không bị trừng phạt để cải thiện quan hệ giữa hai miền, vốn lạnh nhạt kể từ khi hội nghị thượng đỉnh Mỹ -Triều Tiên không đạt được tuyên bố chung vào đầu năm 2019.
Hàn Quốc gần đây còn thông báo về dự án đường sắt dọc bờ biển phía Đông để kết nối với đường ray ở biên giới với Triều Tiên, nhằm gửi thông điệp sẵn sàng triển khai thỏa thuận đạt được trong hội nghị thượng đỉnh năm 2018.
Trong một diễn biến khác liên quan, gần 70% thanh niên Hàn Quốc tham gia khảo sát của Viện Chính sách Thanh niên Quốc gia phản hồi rằng "vấn đề tái thống nhất với Triều Tiên là điều cần thiết". Viện Chính sách Thanh niên Quốc gia công bố kết quả cuộc khảo sát trong ngày 28/5. Theo đó, 67,8% trong 3.228 học sinh trung học Hàn Quốc cho rằng nên thống nhất 2 miền.
Trong đó, 28,8% nói rằng thống nhất sẽ giúp Hàn Quốc mạnh hơn. Có 23,2% đánh giá điều này góp phần giảm lo ngại về an ninh tại Bán đảo Triều Tiên. 20% học sinh tham gia khảo sát nhấn mạnh rằng người Hàn Quốc và Triều Tiên có cùng nguồn cội, tổ tiên.
Về thời điểm thống nhất có thể xảy ra, 28% dự đoán rằng điều này sẽ xảy ra sau 20 năm, trong khi đó, 23,4% nhận định điều này có thể xảy ra từ 10-20 năm tới. Có 13% học sinh tham gia khảo sát lại cho rằng việc thống nhất 2 miền là bất khả thi. Có tới 47,1% học sinh tham gia khảo sát coi Triều Tiên là quốc gia có thể cùng hợp tác. 75% đánh giá rằng trao đổi thanh niên giữa Hàn Quốc và Triều Tiên là cần thiết.
Kể từ sau cuộc Chiến tranh Triều Tiên (1950-1953), Bình Nhưỡng và Seoul đã tổ chức tổng cộng 5 Hội nghị Thượng đỉnh liên Triều lần lượt vào các năm 2000, 2007, tháng 4/2018, tháng 5/2018 và tháng 9/2018.