Ông Trump bị buộc tội gì?
Đại bồi thẩm đoàn Manhattan buộc tội cựu Tổng thống Donald Trump vì trả tiền bịt miệng một ngôi sao phim người lớn trước cuộc bầu cử 2016. Ảnh: AP
Mặc dù các cáo buộc chính xác hiện vẫn chưa được công khai nhưng các công tố viên đã kết luận rằng họ có thể chứng minh cựu Tổng thống Trump có hành vi khuất tất xung quanh khoản thanh toán 130.000 USD cho nữ diễn viên phim người lớn Stormy Daniels để ngăn bà công khai tiết lộ có mối quan hệ tình cảm với ông. Michael Cohen - cựu luật sư của ông Trump – là người đã chi trả khoản thanh toán đó.
Tháng 4/2018, Tổng thống Trump khẳng định ông không hay biết về khoản tiền bịt miệng nhưng luật sư Cohen đã cung cấp cho Quốc hội một loạt hình ảnh séc có chữ ký của ông Trump. Luật sư Cohen nói rằng ông Trump đã che giấu mục đích của các khoản thanh toán bằng cách gán nhãn cho chúng là chi phí pháp lý của công ty.
Theo luật pháp bang New York, che giấu các khoản thanh toán như vậy dưới danh nghĩa phục vụ cho mục đích của công ty là hành vi phạm tội, nhưng thường đó là tội nhẹ. Hành vi này sẽ bị cho là trọng tội nếu hồ sơ kinh doanh giả này được thực hiện nhằm mục đích che giấu một hành vi phạm pháp khác. Trong trường hợp của ông Trump, các công tố viên rất có thể cáo buộc cựu tổng thống dùng tiền để thúc đẩy chiến dịch tranh cử tổng thống và từ đó vi phạm luật tài chính chiến dịch.
Bằng chứng mạnh mẽ nhất về mối liên hệ như vậy mà các công tố viên có thể đưa ra là sau nhiều tháng bị đe dọa, số tiền đã được chuyển đến luật sư của nữ diễn viên Daniels vào ngày 27/10/2016, chỉ vài ngày trước khi diễn ra ngày bầu cử năm 2016.
Lỗ hổng trong vụ án
Rất khó để đánh giá vụ kiện ông Trump mà không biết chính xác các cáo buộc hoặc tất cả các bằng chứng mà các công tố viên đã điều tra được trong hơn 4 năm qua. Nhưng dựa trên thông tin có sẵn, các chuyên gia pháp lý đã xác định một số đặc điểm của vụ án có thể gây trở ngại khi các công tố viên muốn buộc tội ông Trump.
Đầu tiên, luật sư Cohen không phải là nhân chứng xác đáng nhất mà công tố viên có thể tin cậy. Ông này đã cung cấp rất nhiều bằng chứng và lời khai cần thiết để đưa ra vụ án, song các nhà điều tra cũng phải mất nhiều thời gian để xác thực. Bên cạnh đó, uy tín của cựu luật sư này cũng bị giảm sút khi ông từng bị buộc tội gian lận thuế, khai man trước quốc hội, vi phạm luật tài chính vận động tranh cử. Sau khi không còn ở bên ông Trump, ông Cohen cũng nhiều lần bày tỏ nỗi bức xúc và ám chỉ mình hối tiếc trong thời gian là đồng minh của cựu Tổng thống Trump.
Ngoài ra, cựu Tổng thống Trump có thể dùng đến quy định về thời hiệu - khoảng thời gian quy định được cơ quan lập pháp thông qua để ấn định thời gian tối đa sau một sự kiện mà thủ tục pháp lý có thể được bắt đầu. Trong trường hợp này, thời hiệu là 5 năm nhưng vụ trả tiền của ông Trump được cho là xảy ra từ năm 2016, tức là đã 7 năm trôi qua.
Theo luật ở bang New York, thời hiệu có thể được gia hạn nếu bị cáo không có mặt trong bang. Tuy nhiên, đội ngũ pháp lý của ông Trump có thể lập luận rằng việc ông làm tổng thống Mỹ lúc đó và không có mặt tại New York không được áp dụng cho trường hợp này.
Một khó khăn tiềm ẩn khác trong vụ án này là các công tố viên phải chứng minh cựu Tổng thống Trump biết thỏa thuận này là bất hợp pháp. Ông Trump có thể lập luận rằng ông hoàn toàn nghĩ rằng ông Cohen, với tư cách là luật sư, đang thực hiện các khoản thanh toán và các thủ tục giấy tờ liên quan một cách hợp pháp.
Cựu luật sư riêng của Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Michael Cohen, điều trần trước Quốc hội. Ảnh: Getty Images
Ông Trump có thể vận động tranh cử trong khi bị truy tố?
Điều đó còn tùy thuộc vào thẩm phán tòa án cấp bang được chỉ định phụ trách vụ án của ông Trump, nhưng có vẻ như các công tố viên sẽ không tìm cách bắt giữ cựu tổng thống hoặc hạn chế việc đi lại của ông ở Mỹ trong khi vụ án đang chờ thụ lý.
Thực tế về mặt luật pháp, không có trở ngại pháp lý nào đối với việc ông Trump tiếp tục chiến dịch tranh cử tổng thống trong khi đối mặt với các cáo buộc hình sự hoặc ngay cả khi ông ngồi tù. Nếu ông Trump đắc cử tổng thống trong khi đối mặt với cáo buộc hoặc bản án, tính hợp pháp còn trở nên mơ hồ hơn nữa.
Vụ truy tố lần này ảnh hưởng đến các cuộc điều tra khác nhằm vào ông Trump ra sao?
Rõ ràng sẽ không ảnh hưởng nhiều. Không có lý do để bản cáo trạng ở Manhattan ảnh hưởng đến quá trình thực hiện một số cuộc điều tra khác có nguy cơ dẫn đến nhiều cáo buộc hình sự hơn đối với cựu Tổng thống Trump. Một đại bồi thẩm đoàn ở hạt Fulton (bang Georgia) đang xem xét các cáo buộc ông Trump tìm cách đảo ngược kết quả bầu cử ở bang này và ở cấp liên bang. Cố vấn đặc biệt Jack Smith đang chỉ đạo hai cuộc điều tra về vai trò của ông Trump trong vụ tấn công Điện Capitol ngày 6/1/2021 và việc ông lưu giữ các tài liệu chính phủ sau nhiệm kỳ tổng thống.
Về mặt pháp lý, một vụ án hình sự liên bang nhằm vào cựu Tổng thống Trump nếu được xét xử sẽ cho phép các công tố viên liên bang ưu tiên hơn bất kỳ vụ án địa phương khác.
Sẽ mất bao lâu để xét xử ông Trump?
Phải mất nhiều tháng để bắt đầu phiên tòa xét xử một cựu Tổng thống Mỹ. Ngay cả khi cả hai bên đều mong muốn nhanh chóng tiến hành xét xử thì việc giải quyết các câu hỏi pháp lý và hiến pháp có thể sẽ kéo dài trong năm nay và đến cuộc bầu cử sơ bộ 2024.
Bên cạnh đó, trong hầu hết các vấn đề pháp lý mà ông dính líu, đội ngũ của ông Trump thường tìm cách trì hoãn và kéo dài các thủ tục tố tụng bất cứ khi nào có thể.
Các luật sư của cựu Tổng thống Trump có thể tìm cách chuyển vụ việc lên tòa án liên bang, lập luận rằng ít nhất một số khoản thanh toán của ông Cohen đã diễn ra khi ông Trump còn là tổng thống và do đó, tòa án tiểu bang không có thẩm quyền giải quyết vấn đề. Ông Trump cũng có thể tìm cách chuyển phiên tòa sang một tòa án khác ở những nơi khác ở bang New York – nơi mà ông có thể tìm cách bác bỏ hoặc giảm bớt cáo trạng. Tất cả những kiến nghị trước khi xét xử này sẽ cần thời gian xử lý.