Gạo Nhật Bản được bày bán tại siêu thị. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Theo báo cáo, giá các mặt hàng thực phẩm tươi sống và chế biến đều tăng, cùng với giá dịch vụ lưu trú khách sạn. Trong đó, giá ngũ cốc ghi nhận mức tăng mạnh nhất là 25,4%. Riêng giá gạo tăng đột biến 92,5% do tình trạng thiếu hụt mặt hàng chủ lực này.
Giá mặt hàng lương thực này đã tăng vọt trong những tháng gần đây, khiến Chính phủ Nhật Bản phải xuất bán một phần kho dự trữ khẩn cấp ra thị trường.
Các yếu tố khiến nguồn cung gạo thiếu hụt bao gồm mùa màng thất bát do thời tiết nắng nóng và tình trạng mua tích trữ do hoảng loạn sau cảnh báo "siêu động đất" vào năm ngoái.
Lượng khách du lịch kỷ lục cũng được cho là góp phần làm tăng tiêu thụ gạo tại Nhật Bản, trong khi một số thương nhân bị nghi ngờ đang tích trữ mặt hàng này.
Nhưng không chỉ có gạo, giá bắp cải trong tháng Ba cũng tăng vọt tới 111,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Nắng nóng kỷ lục và mưa lớn mùa hè năm ngoái đã tàn phá mùa màng, đẩy giá loại rau này lên cao và gây ra hiện tượng mà truyền thông gọi là "cú sốc bắp cải".
Không bao gồm giá thực phẩm tươi sống, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cốt lõi tháng 3/2025 tăng 3,2% so với cùng kỳ năm ngoái, cao hơn mức 3,0% của tháng Hai và phù hợp với dự báo thị trường.
Nếu loại trừ thêm giá năng lượng, CPI tăng 2,9% trong tháng trước, vẫn cao hơn so với mức 2,6% của tháng Hai. Tuy nhiên, lạm phát tổng thể đã giảm nhẹ từ mức 3,7% xuống 3,6%.
Các số liệu này có khả năng củng cố kỳ vọng rằng Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) sẽ tăng lãi suất, khi lạm phát đã duy trì trên mức mục tiêu 2% trong gần ba năm. Tuy nhiên, những bất ổn từ các chính sách thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể khiến BoJ tạm thời giữ nguyên lập trường hiện tại.
Giá cả leo thang cũng tăng áp lực lên chính phủ của Thủ tướng Shigeru Ishiba phải có thêm hành động hỗ trợ người tiêu dùng.
Trước đó, các nhà bán buôn và bán lẻ gạo Nhật Bản ngày 14/4 đã kêu gọi cải thiện những gì họ cho là sự phân phối không cân bằng gạo dự trữ của chính phủ được giải phóng vào tháng trước để kiềm chế giá tăng cao.
Trong cuộc họp với Bộ trưởng Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản Nhật Bản Taku Eto, các công ty này cho rằng việc phân phối 210.000 tấn gạo dự trữ đã bị lệch về một số khu vực nhất định. Takaharu Iwasaki, Chủ tịch Hiệp hội Siêu thị Nhật Bản và Chủ tịch chuỗi siêu thị Life, cho biết "gạo dự trữ vẫn chưa được phân phối khắp Nhật Bản".
Tại cuộc họp trên, Bộ trưởng Eto nhấn mạnh nhu cầu "khôi phục nguồn cung ổn định cho người tiêu dùng càng sớm càng tốt" và giải thích về kế hoạch của chính phủ là giải phóng thêm gạo dự trữ hàng tháng cho đến tháng 7, ngay trước khi vụ mùa năm 2025 bắt đầu được bán. Theo Bộ này, nhiều người tham gia cuộc họp đã lên tiếng ủng hộ việc giải phóng thêm gạo dự trữ, cho rằng động thái này sẽ dẫn đến giá thấp hơn.
Tháng trước, Bộ này cho biết, tình trạng thiếu gạo và giá gạo tăng cao kể từ mùa hè năm ngoái là kết quả của tình trạng tắc nghẽn nguồn cung do các nhà phân phối tích trữ hàng tồn kho. Một nhóm bán buôn cho hay tại cuộc họp ngày 14/4 rằng các công ty thành viên không tạo thêm hàng tồn kho vì gạo của họ đã có lượng khách hàng ổn định.