Khói bốc lên sau cuộc pháo kích của Israel vào khu vực Khiam, Liban, ngày 23/8/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Theo trang tin thenationalnews.com (UAE) ngày 27/8, cuộc xung đột giữa Israel và Hezbollah trong những tháng qua đã chứng kiến căng thẳng gia tăng với hàng loạt vụ phóng tên lửa và thiết bị bay không người lái nhằm vào nhau, mà đỉnh điểm là cuộc tấn công "ăn miếng trả miếng hôm 25/8 vừa qua. Tuy nhiên, bất chấp sự leo thang này, một cuộc chiến toàn diện đã không xảy ra. Vậy điều gì đã ngăn chặn xung đột leo thang giữa hai bên? Câu trả lời nằm ở các cuộc đàm phán bí mật với sự tham gia của Iran, một yếu tố quan trọng trong việc giữ cho tình hình không vượt ngoài tầm kiểm soát.
Vai trò của Iran trong các cuộc đàm phán
Iran, mặc dù không phải là bên chính thức tham gia các cuộc đàm phán, đã đóng một vai trò quan trọng sau hậu trường. Theo các nguồn tin chính trị và ngoại giao từ phương Tây và Arab, nhiều tuần đàm phán bí mật với sự tham gia của Tehran đã diễn ra, tập trung vào việc ngăn chặn một cuộc xung đột lớn hơn. Những cuộc trao đổi này đặc biệt trở nên căng thẳng sau vụ ám sát chỉ huy quân sự cấp cao của Hezbollah ở Liban và thủ lĩnh chính trị Hamas ở Tehran.
Các nguồn tin cho biết, ngay sau các vụ ám sát, Tehran đã tăng cường các cuộc trao đổi với các nhà trung gian Arab trong các cuộc đàm phán ngừng bắn ở Gaza. Mục tiêu chính là kiềm chế phản ứng của Hezbollah và ngăn chặn cuộc xung đột lan rộng. Mặc dù không có thỏa thuận chính thức nào được ký kết, nhưng các bên đã đạt được những hiểu biết ngầm về việc kiềm chế hành động quân sự, giúp duy trì hòa bình tạm thời.
Vai trò của các nhà trung gian khu vực
Các cuộc đàm phán ngừng bắn không chỉ giới hạn trong phạm vi Iran và Hezbollah mà còn có sự tham gia tích cực của Ai Cập, Qatar và Mỹ. Các nhà trung gian này đã tạo điều kiện cho nhiều vòng đàm phán gián tiếp giữa Hamas và Israel, với mục tiêu chấm dứt cuộc xung đột đang lan rộng. Ai Cập và Qatar đã đóng vai trò quan trọng trong việc trao đổi với Tehran, tìm cách giảm bớt căng thẳng trong khu vực.
Một yếu tố quan trọng khác là sự can thiệp của Ai Cập và Qatar nhằm làm giảm áp lực đối với các cuộc đàm phán ngừng bắn. Ai Cập, vốn có quan hệ căng thẳng với Iran trong nhiều năm, đã thể hiện sự linh hoạt trong việc liên lạc trực tiếp với Tehran. Điều này đánh dấu một bước chuyển biến trong chính sách ngoại giao của Cairo và đóng góp vào việc ngăn chặn xung đột leo thang.
Trong bối cảnh các cuộc đàm phán ngừng bắn diễn ra, Hezbollah đã tiến hành một số cuộc tấn công lớn nhằm vào Israel trong tháng 8 này, với hàng trăm tên lửa và thiết bị bay không người lái. Tuy nhiên, phản ứng này đã được tính toán kỹ lưỡng và hạn chế trong phạm vi cho phép. Thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah, sau đó đã tuyên bố rằng phản ứng của họ đã hoàn tất và xung đột sẽ không leo thang thêm nữa. Điều này cho thấy rằng Hezbollah đã hiểu rõ tình hình chính trị khu vực và không muốn đẩy cuộc xung đột đến mức không thể kiểm soát.
Israel, mặt khác, đã thực hiện các cuộc tấn công phủ đầu nhưng cũng không muốn dẫn đến một cuộc chiến toàn diện. Sự phối hợp giữa các nhà trung gian khu vực và Tehran đã góp phần kiềm chế cả hai bên, ngăn chặn tình hình trở nên tồi tệ hơn.
Một yếu tố không thể bỏ qua là áp lực nội bộ và quốc tế đối với cả Hezbollah và Israel. Tại Liban, tình hình chính trị căng thẳng cùng với khủng hoảng kinh tế đã tạo ra áp lực lớn lên Hezbollah. Việc kéo dài cuộc xung đột sẽ không chỉ gây thiệt hại nặng nề cho Liban mà còn làm suy yếu vị thế của Hezbollah ở trong nước. Mặt khác, Israel cũng đối mặt với áp lực quốc tế nhằm kiềm chế xung đột và tránh leo thang.