Quốc kỳ Mỹ và cờ của Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) tại trụ sở của USAID ở Washington, D.C. Ảnh: REUTERS/TTXVN
Phóng viên TTXVN tại Washington dẫn lời ông Theodore D. Chuang, Thẩm phán liên bang ở Maryland, cho rằng Tòa nhận thấy việc DOGE đơn phương loại bỏ USAID có thể vi phạm Hiến pháp Mỹ. Do vậy, ông Chuang yêu cầu chính quyền Tổng thống Donald Trump cho phép tất cả nhân viên USAID, bao gồm những người đang bị cho nghỉ việc tạm thời, sử dụng trở lại hệ thống thư điện tử và máy tính của cơ quan này. Tuy nhiên, ông dường như không yêu cầu gọi những nhân viên đã bị sa thải đi làm lại hay khôi phục hoàn toàn hoạt động của USAID.
Đáng chú ý, Thẩm phán Chuang đã bác bỏ những lập luận của chính quyền Tổng thống Trump rằng ông Musk chỉ là cố vấn cho Tổng thống chứ không phải lãnh đạo DOGE. Ông chỉ rõ những lời nói công khai và các bài đăng trên tài khoản mạng xã hội cá nhân chứng tỏ ông Musk đang “kiểm soát chặt DOGE”, đồng thời dẫn chứng một bài đăng của ông Musk, trong đó vị tỷ phú công nghệ tuyên bố đã “cho USAID vào máy băm gỗ”.
Bên cạnh đó, ông Chuang cũng thừa nhận có thể USAID hiện không đã còn khả năng thực hiện một số chức năng theo luật định và việc xem xét tất cả các yếu tố này cho phép rút ra kết luận USAID "coi như đã bị dẹp bỏ”.
Đơn kiện do các nhân viên chính thức và nhân viên tạm thời của USAID nộp lên tòa án là một trong những đơn kiện DOGE đầu tiên nhắm trực diện vào ông Musk. Trong đơn, họ cho rằng ông Musk và DOGE đang có thẩm quyền mà Hiến pháp dành riêng cho các quan chức do người dân bầu ra hoặc được Thượng viện phê chuẩn. Luật sư của các nguyên đơn tuyên bố rằng phán quyết của Thẩm phán Chuang “coi như đã ngăn chặn hoặc đảo ngược” nhiều bước mà DOGE thực hiện để loại bỏ USAID.
Chính quyền Tổng thống Trump quả quyết rằng sứ mệnh của DOGE là tìm kiếm và chấm dứt nạn lãng phí, gian lận và lạm dụng trong chính phủ liên bang, đúng như lời hứa lúc vận động tranh cử vào năm ngoái. Tháng Hai vừa qua, chính quyền Tổng thống Trump tạm thời cho nghỉ việc gần như toàn bộ nhân viên USAID trên khắp thế giới, đồng thời thông báo sẽ sa thải ít nhất 1.600 nhân viên USAID ở Mỹ.
USAID là cơ quan liên bang độc lập do Quốc hội Mỹ thành lập năm 1961. Việc cắt giảm nhân viên USAID là một phần trong kế hoạch lớn hơn của chính quyền Tổng thống Trump nhằm loại bỏ cơ quan viện trợ nước ngoài này. Ngay ngày đầu nhậm chức (20/1), ông Trump đã ký sắc lệnh chặn viện trợ nước ngoài và rà soát toàn bộ hoạt động viện trợ và phát triển của Mỹ ở nước ngoài, cho rằng hầu hết những khoản viện trợ này là lãng phí và nhằm thúc đẩy kế hoạch cải cách cấp tiến của ông.