Megathrust là loại động đất mạnh nhất trên Trái Đất, thường kèm nguy cơ sóng thần. Tại hội thảo “Đánh giá rủi ro thảm họa megathrust” tổ chức tại Padang (Tây Sumatra) ngày 27/9, Giáo sư Fauzan - Chủ tịch Hội nghị quốc tế lần thứ 3 về Giảm thiểu và Quản lý thảm họa (ICDMM) 2025 – nhận định trong số 12 đới đứt gãy có khả năng gây siêu động đất được xác định tại Indonesia, có hai khu vực tiềm ẩn rủi ro cao nhất.
Giáo sư Fauzan nêu rõ hai vùng này gồm đới đứt gãy Eo biển Sunda và đới đứt gãy Mentawai -Siberut. Ông nhấn mạnh đây là những khu vực có thể phát sinh động đất megathrust, đồng thời có thể kích hoạt sóng thần quy mô lớn.
Indonesia nằm trên Vành đai lửa Thái Bình Dương, nơi ba mảng kiến tạo lớn Ấn Độ – Australia, Á - Âu và Thái Bình Dương giao nhau. Sự va chạm này khiến khu vực liên tục hứng chịu hoạt động địa chấn và núi lửa dữ dội, biến quốc gia vạn đảo này thành một trong những điểm nóng thảm họa tự nhiên lớn nhất thế giới. Đáng lo ngại, đới Mentawai–Siberut được đánh giá là một trong những “khoảng trống địa chấn” nguy hiểm nhất toàn cầu. Kể từ sau hai trận động đất thảm khốc vào các năm 1797 và 1833, khu vực này chưa từng giải phóng năng lượng tích tụ, làm dấy lên lo ngại về một trận động đất có thể có độ lớn lên tới 9.
Giáo sư Fauzan cảnh báo: “Chúng ta không mong điều này xảy ra, nhưng nguy cơ là có thật và cần phải chuẩn bị trước”. Ông cũng nhắc lại rằng các trận động đất lịch sử năm 1797 và 1833 từng gây thiệt hại nặng nề, cướp đi nhiều sinh mạng tại thành phố Padang.
Theo phân tích của các nhà khoa học thuộc Cơ quan Nghiên cứu và Đổi mới Quốc gia (BRIN) cùng Cơ quan Khí tượng, Khí hậu và Địa vật lý Indonesia (BMKG), đới đứt gãy Mentawai–Siberut hiện vẫn đang tích tụ nguồn năng lượng địa chấn rất lớn, có thể kích hoạt một thảm họa trong tương lai.
Trong bối cảnh hàng triệu người dân sinh sống dọc bờ biển phía Tây Sumatra cũng như tại các khu vực đông dân quanh Jakarta và Java, cảnh báo này đặt ra yêu cầu cấp bách về tăng cường khả năng ứng phó thiên tai, xây dựng công trình chống chịu, và hoàn thiện hệ thống cảnh báo sớm tại quốc gia đông dân thứ tư thế giới.