Theo Bloomberg, Public Citizen, một nhóm chuyên gia về quyền lợi người tiêu dùng, ngày 15/2 đã đệ đơn khiếu nại thay mặt cho ba chủ đất ở bang Texas, những người được cho biết chính phủ sẽ tìm cách xây dựng những đoạn bức tường biên giới trên đất đai của họ sau khi có kinh phí.
Đây là trường hợp đầu tiên trong dự báo một loạt thách thức pháp lý mà chính quyền của Tổng thống Trump sẽ đối mặt sau khi ông ký sắc lệnh Tình trạng khẩn cấp quốc gia nhằm huy động thêm kinh phí xây bức tường biên giới phía nam - một cam kết cốt lõi của nhà lãnh đạo Mỹ từ khi vận động tranh cử.
Trong đơn kiện gửi lên tòa án liên bang ở Washington, Public Citizen cáo buộc rằng tuyên bố của Tổng thống Trump không phải là một phản ứng khẩn cấp, mà thay vào đó phản ánh một sự bất đồng kéo dài giữa Tổng thống và Quốc hội về số phận của bức tường. Một sự bất đồng như vậy, theo họ, không phải là một trường hợp khẩn cấp cho phép hành động đơn phương hành pháp.
Trước đó, sáng 15/2 (nửa đêm 15/2 theo giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để huy động nguồn ngân sách xây bức tường biên giới giáp Mexico.
Video Tổng thống Mỹ tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia (Nguồn: Washington Post)
Phát biểu với báo giới từ Vườn Hồng tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump cho biết ông đã quyết định ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia sau khi đặt bút ký thành luật dự luật cấp ngân sách liên bang và an ninh biên giới.
Động thái trên diễn ra chỉ vài tiếng sau khi lưỡng viện Quốc hội Mỹ nửa đêm 14/2 đã thông qua một dự luật cấp ngân sách và an ninh biên giới qui mô lớn nhằm tránh để chính phủ nước này phải đóng cửa thêm một lần nữa. Theo dự luật này, Quốc hội Mỹ đồng ý cấp ngân sách cho chính phủ liên bang tới ngày 30/9. Khoản ngân sách hơn 300 tỉ USD cấp cho các bộ và các cơ quan của chính phủ bao gồm cả khoản tiền 1,375 tỷ USD để xây dựng khoảng 90 km hàng rào dọc biên giới ở Rio Grande Valley. Tuy nhiên, Tổng thống Trump rõ ràng không hài lòng với dự luật vì số tiền này thấp hơn nhiều so với mức 5,7 tỷ USD mà ông đã yêu cầu trong những tuần qua để xây dựng bức tường biên giới ở phía Nam.
Với việc ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia, Tổng thống Trump có thể chuyển khoảng 3,6 tỷ USD ngân sách dành cho các dự án quân sự sang dự án xây tường biên giới phía Nam, đồng thời được phép sử dụng khoảng 2,5 tỷ USD ngân sách từ các chương trình chống ma túy và 600 triệu USD từ một quĩ của Bộ Tài chính. Cộng gộp khoản ngân sách 1,375 tỷ USD cấp phép theo dự luật vừa ký, Tổng thống Trump có thể huy động khoảng 8 tỷ USD để triển khai dự án xây tường biên giới.
Tuy nhiên, quyết định ông chủ Nhà Trắng gần như chắc chắn sẽ vấp phải sự phản đối của phe Dân chủ, cũng như những vụ kiện liên quan khiến dự án bức tường có thể bị trì hoãn trong nhiều năm.