Theo Nghị quyết 559/NQ-HĐBCQG của Hội đồng bầu cử Quốc gia công bố danh sách 868 người ứng cử đại biểu Quốc hội (ĐBQH) khóa XV tại 184 đơn vị bầu cử trong cả nước thì số đại biểu là người dân tộc thiểu số (DTTS) có 187 ứng cử viên. Các địa phương có tỉ lệ người DTTS ứng cử cao như các tỉnh Lạng Sơn (100%), Lai Châu (100%), Cao Bằng (87,5%), Điện Biên (87,5%), Hà Giang (87,5%), Kon Tum (87,5%), Yên Bái (87,5%).
Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc Hoàng Thị Hạnh cho biết: Để đảm bảo 18% tỷ lệ đại biểu Quốc hội người DTTS phải có thêm nhiều giải pháp và một trong những giải pháp quan trọng nhất hiện nay là phải có phương thức tuyên truyền hợp lý.
Trước hết là cần phải tuyên truyền để cho đồng bào DTTS để họ nhận diện được quyền lợi, trách nhiệm và nghĩa vụ của mỗi một cử tri, cách tuyên truyền phải có phương thức phù hợp, chuyển tải những chủ trương chính sách của nhà nước chỉ đạo về bầu cử thì rất cần thiết phải nói bằng tiếng nói gần gũi với họ.
Một trong những đặc thù của đồng bào DTTS là việc tự nói về mình có nhiều hạn chế, phải hỗ trợ cho các ứng cử viên có kỹ năng giao tiếp trước cuộc họp, một nơi đông người phải tạo môi trường để họ nói được tiếng nói của chính mình và của cộng đồng mình, điều này cũng rất quan trọng.
Cũng theo Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Dân tộc Hoàng Thị Hạnh, không dễ để vừa phải đảm bảo cơ cấu vừa đảm bảo được chất lượng đại biểu DTTS trong Quốc hội, khi hiệp thương lựa chọn các ứng cử viên tham gia ĐBQH phải nhìn nhận đầy đủ và chính xác những người được tín nhiệm trong cộng đồng, phải có những môi trường để các ứng viên thể hiện được chính mình, từ tiếng nói, từ những khát khao hành động của mình. Bên cạnh đó cần phải có các lớp tập huấn cho những ứng viên đại biểu dân cử, đặc biệt là nữ để họ có đủ kiến thức cơ bản nhất trong giao tiếp và thể hiện được tiếng nói của chính mình trước những môi trường rộng mà họ ít có cơ hội tiếp cận.
Thời gian qua, Ủy ban Dân tộc đã cùng với Hội đồng Dân tộc của Quốc hội thực hiện Kế hoạch số 1449/KH- HĐDT14 ngày 2/3/2021 về việc triển khai công tác thông tin, tuyên truyền cuộc bầu cử ĐBQH và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 đối với vùng đồng bào DTTS.
“Chúng tôi đã phối hợp với Hội đồng Dân tộc của Quốc hội cung cấp thông tin và tạo điều kiện tốt nhất cho các cơ quan báo chí tập trung tuyên truyền đúng trọng tâm, trọng điểm. Mặt khác Uỷ ban Dân tộc và Hội đồng Dân tộc cũng đã tổ chức công tác hậu kiểm nhằm đánh giá hoạt động tuyên truyền của các cơ quan báo chí trong công tác bầu cử, và có những đánh giá mới về công tác tuyên truyền, để tiếp tục có những định hướng tuyên truyền trong giai đoạn tiếp theo, đặc biệt là tuyên truyền về quá trình triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030”, bà Hoàng Thị Hạnh khẳng định.
Ủy ban Dân tộc cũng mong muốn các cơ quan báo chí có kế hoạch dành nhiều thời gian hơn để đến những vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào DTTS và miền núi để có những bài viết, hình ảnh sinh động về đời sống của đồng bào, nhất là trong dịp bầu cử sắp tới.
Trước đó, ngày 19/5, Ủy ban Dân tộc đã có văn bản gửi các báo, tạp chí thực hiện theo Quyết định số 45/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường thông tin tuyên truyền bầu cử ở vùng đồng bào DTTS.
Ủy ban Dân tộc mong muốn các cơ quan thông tấn báo chí thông tin về vai trò, ý nghĩa và tầm quan trọng trong việc tăng cường sự tham gia của ĐBQH và đại biểu HĐND các cấp là người DTTS. Tập trung nêu gương, biểu dương, tôn vinh gương điển hình tiên tiến, phát huy vai trò của tổ chức, cá nhân, đặc biệt là già làng, trưởng bản, người có uy tín trong đồng bào DTTS trong công tác tuyên truyền vận động đồng bào, nhất là vùng biên giới vùng dịch COVID-19 thực hiện nghĩa vụ, trách nhiệm của cử tri trong ngày bầu cử.
Tiếp tục tuyên truyền bằng hình ảnh, cuộc phỏng vấn người DTTS trước trong và sau ngày bầu cử; đặc biệt là hình ảnh cử tri của một số địa phương đã đi bầu cử sớm. Tăng cường các thông tin tích cực, không khí vui tươi, phấn khởi trong vùng đồng bào DTTS và miền núi hướng tới ngày bầu cử; thông tin về diễn biến và kết quả bầu cử ở trung ương và địa phương.