Hương xuân nơi xứ dừa

Sắc xuân rực rỡ

Qua cầu Rạch Miễu, về quê hương 3 dãy cù lao, không khí Tết phả vào từng ngôi nhà, từng lối nhỏ từ độ 13 - 14 tháng Chạp, khi nhà nhà tất bật với tục lệ lặt lá mai. Dọc lối nhỏ trên con đường làng thuộc xã Phong Nẫm, huyện Giồng Trôm, nhiều gia đình đều có ít nhất một gốc mai trước nhà. Đang tỉ mẩn nhặt từng chiếc lá, để mai trổ hoa đúng độ rực rỡ nhất vào đêm giao thừa và sáng mùng 1 Tết, bà Võ Thị Bảy cho biết, người Nam Bộ tin rằng, hoa mai nở vàng rực rỡ trong những ngày đầu năm mới sẽ mang lại may mắn, tài lộc.

Theo bà Bảy, nhặt lá mai tuy đơn giản nhưng để hoa nở rộ đúng dịp Tết lại đòi hỏi kinh nghiệm, người nhặt phải quan sát thời tiết, kích cỡ nụ hoa để tính toán thời điểm phù hợp. Sau khi nhặt lá, cây mai cần được chăm sóc tỉ mỉ, điều chỉnh lượng nước tưới mỗi ngày bảo đảm đến 29 - 30 tháng Chạp, hoa sẽ bung nở rực rỡ.

“Năm nay thời tiết lạnh, cây mai ít ra búp nở hoa. Nhiều cây thế rất đẹp nhưng chẳng có nụ. Để hoa mai bung nở kịp Tết phải tưới nước nhiều, nhất là vào lúc trưa, kèm với việc phun nước lên các nụ hoa”, bà Bảy chia sẻ.

Trong thời khắc đón chào năm mới, dù bận rộn với bao công việc ở cơ quan, ông Lê Văn Bình, xã Phú Hưng, thành phố Bến Tre cùng các thành viên trong gia đình vẫn luôn dành thời gian để dọn dẹp, trang trí lại nhà cửa và làm đẹp bằng những chậu hoa, cành quả... đầy sắc xuân. Ông Bình nói, việc mua sắm ngày Tết tùy vào điều kiện sống và quan niệm của mỗi gia đình nhưng thú vui bày hoa, quả vào ngày Tết thì hầu như nhà nào cũng có. Năm nay mặc dù ở nhà vợ chồng ông đã trồng được vài chậu hướng dương, thọ, mào gà nhưng trong không khí Xuân tràn ngập, vợ chồng ông vẫn đi chợ sắm Tết, mang thêm vài chậu hoa giấy, cúc mâm xôi về nhà.

Theo ông Bình, đi chợ mua hoa để mang Tết về nhà, đối với ông, ngoài mâm ngũ quả, bình hoa trên bàn tổ tiên thì những sắc màu rực rỡ của những chậu hoa trước thềm nhà cũng sẽ hòa quyện tạo nên không khí ấm cúng, thiêng liêng đón chào một năm mới rực rỡ, tươi vui.

Hương vị ngày xuân

Tạm gác lại những bộn bề lo toan của cuộc sống, mùng 2 Tết cổ truyền, bên góc bếp gia đình bà Võ Thị Mỹ, thị trấn Giồng Trôm, huyện Giồng Trôm, Bến Tre lại rôm rả tiếng nói cười để gói những đòn bánh tét dẻo thơm, béo bùi để dâng lên tổ tiên.

Bà Mỹ kể, từ lúc nhỏ độ 15 - 16 tuổi, bà đã học được cách gói bánh tét từ mẹ của mình. Kể từ đó, mỗi dịp Tết đến, gia đình duy trì không khí quây quần để làm món ăn truyền thống này. Nguyên liệu chính để gói bánh tét là gạo nếp và thịt mỡ, đậu xanh, đậu đen, chuối chín... để làm nhân. Để cho bánh ngon thì nếp phải dẻo, hạt nếp căng tròn. Nếu làm bánh nhân mỡ thì thêm đậu xanh và thịt mỡ heo. Nhân chuối thì phải chọn chuối xiêm chín mùi thì mới ngon. Riêng trong nhân chuối, phải còn thêm đậu đen đã luộc chín trộn vào nếp.

Để cho bánh có màu sắc đẹp và bắt mắt, nhiều người đã sử dụng màu lá dứa để trộn vào nếp trước khi gói. Ngoài ra, hai nguyên liệu không thể thiếu để gói bánh tét là lá chuối và dây buộc lác. Lá chuối phải được phơi héo tạo độ dai để khi gói không bị rách; dây cột phải chắc, bền để nước không thấm vào khi nấu. Để bánh ngon và đẹp thì khâu buộc bánh cũng khá quan trọng. Buộc bánh phải chặt tay nếu không bánh sẽ dễ bung ra. Đặc biệt, khi luộc bánh phải canh sao cho lửa thật đều liên tục từ 6 - 8 tiếng.

Theo bà Mỹ, mấy đứa con bà đều biết gói bánh tét; cả con dâu, con rể cũng đều thạo việc từ nạo dừa, ngâm nếp, gói bánh, cột dây… Bà nói, mỗi năm dù không nhiều nhưng bà bày biện gói 4 -5 ký nếp để có vài chục đòn bánh tét như một dịp để kết nối các con gần nhau, quây quần trong những ngày Xuân đoàn viên, kể nhau nghe những việc đã qua, những dự định trong năm mới. Rồi sau Tết, các con trở về phố thị với công việc của mình, lúc rời nhà, mỗi đứa mang theo vài đòn bánh như món quà đậm vị tình thân ở quê nhà.

Tại xã Bình Thắng, huyện Bình Đại, ngoài gói bánh tét ăn tết, chị Nguyễn Thị Hồng Gấm (37 tuổi) còn tự tay chế biến những sợi mứt dừa đầy màu sắc, tuy dân dã, nhưng rất thơm ngon, hấp dẫn. Chị Gấm nói, mứt dừa không khó làm, chỉ cần khéo léo, tỉ mỉ ở mỗi khâu. Để có được mẻ mứt dừa ngon, đầu tiên phải chọn cơm dừa thích hợp. Muốn ăn mứt dừa giòn thì chọn cơm dừa hơi già, muốn ăn mứt dừa dẻo mềm thì chọn cơm dừa non. Tuy nhiên, nên chọn cơm dừa không quá cứng, cũng không quá mềm. Bởi, cơm dừa cứng quá, mứt dừa sẽ bị "xảm", còn mềm thì sên đường không thấm, dễ bị gãy.

Chị Gấm chia sẻ, sau khi chọn được loại cơm dừa hợp ý, tách cơm dừa ra, gọt bỏ phần màu nâu bên ngoài, cắt sợi dài hoặc miếng vừa ăn (không quá dày cũng không quá mỏng). Cơm dừa rửa sạch, rồi đem trần sơ qua nước sôi, để ráo nước. Tiếp đến cho nguyên liệu trộn với đường trắng theo tỷ lệ 1 kg dừa tương đương 0,5 kg đường, ngâm từ 6 - 8 giờ. Ngoài màu trắng tự nhiên, có thể thêm màu lá dứa (màu xanh), lá cẩm (màu tím), trái gấc (màu cam)… hoặc thêm sữa đặc để làm mới màu sắc và tăng hương vị, độ béo ngọt của mứt dừa.

"Sên mứt dừa là công đoạn khó nhất khi làm mứt dừa, đòi hỏi người làm phải thật khéo tay. Sơ ý một chút, dừa không thấm đường, bị khét hoặc bám quá nhiều đường. Khi sên, cần chú ý điều chỉnh lượng lửa: ban đầu có thể để lửa to, sau đó hạ lửa nhỏ vừa và đảo đều tay để đường bám đều và tránh bị bén mứt. Đến khi lượng nước đường trong chảo quánh lại, nặng tay thì phải hạ lửa nhỏ nhất và đảo liên tục cho tới khi đường kết tinh thành hạt nhỏ mịn bám đều các mặt dừa là được".

Lời chúc tân xuân

Đã thành thông lệ, những ngày đầu xuân, gia đình 3 thế hệ ông Huỳnh Hữu Phương (78 tuổi) ở thị trấn Giồng Trôm lại rộn rã tiếng cười, quây quần, đoàn tụ, chúc tụng và mừng tuổi nhau.

Ông Huỳnh Hữu Phương chia sẻ, bắt đầu từ thời điểm giao thừa đến mồng một, mồng hai…, cháu con quây quần, tề tựu sum họp về nhà. Đầu tiên là các con, cháu mừng tuổi ông bà, cha mẹ mong được sống lâu trăm tuổi. Sau đến ông bà, cha mẹ mừng tuổi lại con cháu, mong con cháu chăm ngoan, học giỏi… Khi được mừng tuổi sẽ được trao – nhận tiền “lì xì” lấy lộc đầu năm. Tiền “lì xì” được đặt vào chiếc phong bao nhỏ màu đỏ. Số tiền không đặt nặng giá trị mà chủ yếu mang ý nghĩa tượng trưng cho hy vọng, may mắn, cát tường và thịnh vượng suốt cả năm.

Theo ông Phương, cả người nhận và trao lì xì đều trao nhau sự vui vẻ ngày đầu năm mới, để trẻ em hay ăn chóng lớn, học giỏi, người già được mừng thọ, sức khỏe dồi dào. Đây là phong tục đẹp, thể hiện sự yêu trẻ, kính già và ước mong một năm mới. Việc giữ tục mừng tuổi cũng là giữ nét đẹp văn hóa truyền thống dân tộc.

Trong thời khắc giao thừa chia tay năm Giáp Thìn, đón chào Xuân Ất Tỵ, quyền Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre Hồ Thị Hoàng Yến đã gửi lời chúc xuân đến các bậc lão thành cách mạng, quý mẹ Việt Nam Anh hùng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng Lao động, thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, gia đình có công với cách mạng, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang, công chức, viên chức, người lao động, cộng đồng doanh nghiệp, những người con Bến Tre đang sinh sống, làm việc trên mọi miền Tổ quốc và ở nước ngoài, những người bạn đang sinh sống, làm việc tại Bến Tre năm mới Xuân Ất Tỵ mạnh khỏe, hạnh phúc, an khang, thịnh vượng.

Trong không khí ấm áp mừng Đảng quang vinh tròn 95 tuổi, mừng Xuân Ất Tỵ 2025, quyền Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre kêu gọi các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp cùng toàn thể nhân dân trên địa bàn tỉnh… tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết, ý chí tự lực tự cường, khát vọng phát triển, chung sức đồng lòng cùng quyết tâm vượt qua khó khăn, thử thách, đóng góp tài năng, công sức, trí tuệ phấn đấu hoàn thành vượt mức các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết Tỉnh ủy năm 2025, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bến Tre nhiệm kỳ 2020 - 2025, xây dựng quê hương Bến Tre Đồng Khởi ngày càng phát triển.