Một dự án thi công đường tại Pakistan thuộc khuôn khổ sáng kiến "Vành đai và Con đường". Ảnh: AP |
Dự án cơ sở hạ tầng này có trọng tâm hình thành đường liên kết kinh tế mới giữa châu Âu, châu Á và châu Phi. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Phát triển Toàn cầu vào ngày 4/3 cảnh báo rằng những quốc gia như Djibouti, Kyrgyzstan, Maldives, Mông Cổ, Montenegro, Pakistan và Tajikistan đang có nguy cơ gặp rắc rối về nợ bắt nguồn từ "Vành đai và Con đường".
Ông John Hurley, cựu thành viên của Bộ Tài chính Mỹ, phân tích: “Vành đai và Con đường cung cấp thứ mà nhiều quốc gia mong muốn, đó là tài chính cho cơ sở hạ tầng. Nhưng khi xét đến loại cho vay này, thì nó có thể không còn là thứ có lợi”.
Tài chính có thể có nhiều dạng, từ các thể chế chuyên môn như Quỹ Con đường Tơ lụa, Ngân hàng Đầu tư Cơ sở hạ tầng châu Á (AIIB) và Quỹ Lương hưu Quốc gia. Các nhân hàng nhà nước Trung Quốc đã cho vay hàng tỉ USD cho hàng trăm dự án tại những quốc gia - nơi nhiều nhà đầu tư thường ngại ngùng bước chân vào.
Một bài phân tích trên hãng tin Bloomberg (Mỹ) trong tháng 10/2017 cho thấy trong 68 quốc gia mà Trung Quốc liệt kê là đối tác “Vành đai và Con đường” thì có 27 đất nước bị các công ty xếp hạng quốc tế đánh giá nợ quốc gia ở dưới điểm đầu tư. Trong khi đó, 14 quốc gia khác trong danh sách, trong đó có Afghanistan, Iran và Syria lại không được xếp hạng hoặc yêu cầu không xếp hạng.
Bài phân tích của Bloomberg cho rằng Trung Quốc nên điều chỉnh “Vành đai và Con đường” đa phương hơn trong khi các đơn vị khác như Ngân hàng Thế giới nên có thỏa thuận chi tiết hơn với Bắc Kinh về mức chuẩn cho vay đối với những dự án của sáng kiến này.