Lãnh đạo phe đa số đảng Cộng hoà tại Thượng viện Mitch McConnell đã "rạn nứt" với ông Donald Trump kể từ tháng trước, liên quan đến việc nhà lãnh đạo này muốn lật ngược chiến thắng của ông Joe Biden. Ảnh: AFP
Và giờ đây, Thượng nghị sỹ Cộng hòa kỳ cựu này lại tiếp tục đang nắm trong tay số phận chính trị của vị Tổng thống sắp mãn nhiệm.
Theo hãng thông tấn AFP, việc Hạ viện Mỹ bỏ phiếu thông qua điều khoản luận tội Tổng thống Trump vào ngày 13/1 vừa qua đã khiến ông McConnell rơi vào tình cảnh bắt buộc phải chọn lựa giữa: bảo vệ tổng thống bằng mọi giá và kêu gọi các Thượng nghị sỹ Cộng hòa ngăn cản việc kết tội ông Trump hoặc tìm cách để loại bỏ tỷ phú bất động sản này khỏi đảng Cộng hòa.
Dù cách nào đi nữa thì vị nghị sỹ 78 tuổi, nổi tiếng là người luôn biết tận dụng các cuộc khủng hoảng chính trị, sẽ sẵn sàng chấp nhận tổ chức một phiên tòa kéo dài hàng tuần lễ để làm lu mờ chương trình nghị sự của Tổng thống đắc cử Joe Biden, đồng thời chứng tỏ cho dư luận thấy những gì đảng Dân chủ đang làm chỉ nhằm trả thù cá nhân đối với Tổng thống Trump.
Người từng giữ 7 nhiệm kỳ đại diện cho bang Kentucky này cũng từng nắm số phận chính trị của Tổng thống Trump trong tay cách đây 1 năm. Khi đó, ông chủ Nhà Trắng cũng phải đối diện với một phiên tòa luận tội tại Thượng viện với hai tội danh là lạm dụng quyền lực và cản trở Quốc hội.
Ông Donald Trump đã thắng thế trong phiên tòa đó khi chính ông Mitch McConnell chỉ đạo các thành viên của đảng Cộng hòa bỏ phiếu phản đối việc luận tội. Nhà lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện luôn vui vẻ khi tự nhận mình là “thần chết” với khả năng khả năng ngăn chặn các dự luật của đảng Dân chủ ngay từ khi còn trong trứng nước. Ông một lần nữa lại trở thành mắt xích quan trọng trong tiến trình luận tội tổng thống lần hai.
Nhưng mọi việc trong lần luận tội thứ hai này đã khác xa. Trong lần luận tội thứ nhất diễn ra từ cuối năm 2019, ông McConnell đã ủng hộ quan điểm của Nhà Trắng về việc đảng Dân chủ đang “săn phù thủy”. Tuy nhiên, trong lần luận tội này, ông phát biểu hôm 13/1 rằng bản thân vẫn “chưa đưa ra quyết định cuối cùng” về việc có bỏ phiếu để kết tội Tổng thống Trump về hành vi kích động nổi loạn hay không.
Quan hệ giữa ông McConnell và Tổng thống Trump đã bị đổ vỡ sau khi vị lãnh đạo Thượng viện này từ chối ủng hộ ông Trump tìm cách lật ngược chiến thắng của ông Joe Biden. Ông McConnell gần đây còn thể hiện sự thiếu coi trọng với ông chủ Nhà Trắng.
Cặp đôi này đã không nói chuyện với nhau trong nhiều tuần - một thực tế đáng ngạc nhiên vì họ là những cầu nối chính của đảng Cộng hòa. Vợ của ông McConnell - bà Elaine Chao - từng phục vụ trong Chính quyền Trump với vai trò là Bộ trưởng Giao thông Vận tải. Bà đã tuyên bố từ chức vì bất bình trước vụ bạo loạn diễn ra tại Điện Capitol hôm 6/1.
Rạn nứt với ông Trump?
Sự bất đồng giữa ông McConnell và ông Trump có thể ảnh hưởng đến vận hạn của nhà lãnh đạo Mỹ. Ảnh: AFP
Trong một diễn biến đáng chú ý hôm 12/1, báo New York Times dẫn nguồn tin từ những người thân cận với ông McConnell cho biết chính khách này đã thừa nhận Tổng thống Trump đáng bị luận tội và việc đảng Dân chủ thúc đẩy tiến trình luận tội tạo điều kiện cho đảng Cộng hòa loại bỏ ông Trump.
Những thông tin rò rỉ như trên hiếm khi nào bùng phát một cách vô ý tại Washington. Điều này phát đi tín hiệu cho thấy ông McConnell đang xem ông Trump không còn hữu ích trong việc củng cố xu hướng bảo thủ của nước Mỹ nữa.
Điều này mở ra cánh cửa cho các thành viên khác của đảng Cộng hòa ở Thượng viện, những người đang "nghe ngóng" theo ông McConnell, để rũ bỏ quan hệ với ông Trump. Nếu như có 17 Thượng nghị sỹ Cộng hòa bỏ phiếu luận tội Tổng thống Trump thì ông sẽ trở thành tổng thống đầu tiên bị kết tội. Tiếp theo đó sẽ là cuộc bỏ phiếu để ngăn chặn ông tham gia các chức vụ dân cử.
Tuy nhiên, phiên tòa xét xử Tổng thống tại Thượng 4viện tới đây sẽ không đặt dưới sự điều hành của ông McConnell nữa. Đảng Dân chủ sẽ giành quyền kiểm soát Thượng viện sau khi ông Biden nhậm chức vào ngày 20/1 do vừa giành thêm 2 ghế trong cuộc bầu cử bổ sung ở bang Georgia. Sự thất bại của hai ứng cử viên Cộng hòa tại bang Georgia chủ yếu xuất phát từ tâm lý phản đối ông Trump tại đây gia tăng, dẫn đến việc cử tri chuyển sang ủng hộ ứng cử viên Dân chủ.
Ông McConnell đã từ chối triệu tập phiên họp bất thường của Thượng viện để tổ chức mở phiên tòa luận tội Trump trước ngày nhậm chức của ông Biden. Điều này có nghĩa ông Trump sẽ bị xét xử khi trở thành cựu Tổng thống.
Người ta thường nói rằng ông Trump chính là món quà Chúa ban tặng để giúp ông McConnell sắp xếp lại ngành tư pháp liên bang. Được ông Trump đề cử, Thượng viện dưới sự điều hành của ông Mitch McConnell đã phê chuẩn 3 thẩm phán Tòa án tối cao và 229 thẩm phán cấp liên bang có quan điểm bảo thủ. Đây là số lượng thẩm phán kỷ lục được bổ nhiệm trong một nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ.
Tổng thống Mỹ đương nhiệm cũng làm hài lòng ông McConnell khi thông qua đạo luật cắt thuế khổng lồ lên tới 2.000 tỷ USD giúp đem lại lợi ích cho người giàu và các tập đoàn lớn. Vậy ông McConnell sẽ hành xử ra sao trong những tuần tới? Một lựa chọn có thể là ông sẽ công khai phản đối phiên tòa vì tất cả đều biết rằng ông Trump khó có thể bị buộc tội.
Ông McConnell biết rõ là phiên tòa có thể ngăn chặn nỗ lực của ông Biden trong việc chuyển hướng sự chú ý của Thượng viện sang kế hoạch xử lý dịch bệnh và giải cứu kinh tế.
Việc ông Trump được tuyên bố trắng án lần thứ hai có thể giúp củng cố đảng Cộng hòa để tiến tới cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022, mặc dù nội bộ đảng này đang có cuộc tranh luận nảy lửa về việc tiếp tục theo đuổi đường lối của ông Trump hay là từ bỏ.