Trung Quốc và Nga đang gia tăng chi tiêu quân sự và điều này không khỏi khiến Mỹ và châu Âu lo ngại họ đang phải đối mặt với các nguy cơ từ phương Đông.
Tàu sân bay Liêu Ninh của Trung Quốc trên biển Hoa Đông. Ảnh: reuter |
Báo Độc lập (Nga) mới đây dẫn lời Tổng Thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen bày tỏ quan ngại rằng trong khi Mỹ và châu Âu cắt giảm chi tiêu quốc phòng, thì Trung Quốc và Nga lại gia tăng các chi phí quân sự. Dường như, Mỹ và phương Tây giảm chi phí quân sự bao nhiêu, thì Nga và Trung Quốc lại lấp đầy "khoảng trống" đó bấy nhiêu. Giới quân sự NATO lo ngại trước một thực tế nhãn tiền là vào khoảng năm 2015, chi tiêu quốc phòng của Trung Quốc sẽ vượt tổng chi tiêu quân sự của cả ba nước Anh, Pháp và Đức cộng lại cho dù ngân sách quốc phòng của Mỹ trong năm 2013 cao gấp 4 lần của Trung Quốc.
Tạp chí IHS Jane’s, một chuyên san chuyên phân tích và tư vấn công nghiệp quốc phòng, cho biết lần đầu tiên trong bốn năm qua, chi tiêu quân sự trên thế giới năm 2014 sẽ không giảm, mà thậm chí còn tăng nhẹ lên 945 tỷ bảng Anh (tương đương 1.677 tỷ USD).
Tuy nhiên, Tổng Thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen không lấy làm vui bởi con số nói trên, khi mà Mỹ và các đồng minh châu Âu của Mỹ trong khối NATO bắt buộc phải cắt giảm chi tiêu quân sự nhằm tiết kiệm ngân sách. Và chắc chắn, dù không muốn, phương Tây sẽ phải chịu mất đi sức ảnh hưởng trên trường quốc tế.
Ông Rasmussen thừa nhận rằng: "Khi phương Tây buộc phải cắt giảm thâm hụt và phải cắt giảm sâu, thì cũng thật khó để có thể thuyết phục chính phủ các quốc gia nên coi quốc phòng là một ngoại lệ. Và kết quả tất yếu, Mỹ và phương Tây sẽ mất dần ảnh hưởng trên trường quốc tế. Khoảng trống sẽ được lấp đầy bởi các cường quốc khác và đương nhiên họ sẽ không chia sẻ lợi ích và các giá trị với Mỹ và NATO". Đây chính là điều mà NATO không muốn.
Những quốc gia đang trở nên "mạnh hơn" khiến Mỹ không khỏi lo ngại đó chính là Trung Quốc và Nga. Nếu như chi phí quốc phòng của Mỹ trong năm 2013 nhiều nhất thế giới, với mức chi 582,4 tỷ USD, vượt xa Trung Quốc với mức chi là 112 tỷ USD, thì bước sang năm 2014, cục diện này đã thay đổi. Được biết, Bắc Kinh đã phân bổ tới 148 tỷ USD trong ngân sách cho chi phí quốc phòng trong năm 2014, tăng hơn 6% so với năm trước, trong khi Mỹ bắt buộc phải thắt hầu bao trên nhiều lĩnh vực, trong đó có chi tiêu quốc phòng. Quốc gia đông dân nhất thế giới này hiện "không ngại" thể hiện tham vọng trở thành cường quốc hải quân. Trung Quốc thành lập Khu vực nhận dạng phòng không (ADIZ) trên biển Hoa Đông, bất chấp sự phản đối của dư luận quốc tế là một minh chứng rõ ràng chủ ý tranh giành ảnh hưởng quân sự với Mỹ.
Tờ IHS Jane’s cho rằng "ngân sách ngày càng tăng của Trung Quốc phù hợp với sự phát triển sức mạnh kinh tế và địa chính trị toàn cầu của họ. Và việc gia tăng chi tiêu quân sự cũng tỷ lệ thuận với gia tăng sự bất ổn định, khiến các quốc gia láng giềng Trung Quốc không khỏi quan ngại và mất lòng tin vào người láng giềng khổng lồ này". Tuy nhiên, tờ tạp chí trên cho rằng còn xa Trung Quốc mới có thể tiến tới con số chi phí quốc phòng "khủng" của Mỹ trong năm 2013.
Bài báo kết luận việc tăng chi tiêu quân sự của Nga dường như chỉ nhằm bồi đắp các "lỗ hổng" trong khả năng phòng thủ từ những năm 90 của thế kỷ trước. Đây chỉ là một hiện tượng tạm thời, dựa vào sự gia tăng giá dầu, cho dù Nga đứng thứ 3 thế giới về ngân sách quốc phòng trong năm 2013, với khoảng 68,2 tỷ USD. Mức chi tiêu này tăng hơn gấp đôi kể từ năm 2007 và sẽ tăng gấp 3 vào năm 2016. Điều Mỹ và NATO cần lưu ý, chính là xu thế gia tăng chi phí quốc phòng của Trung Quốc hoàn toàn không mang tính chất tạm thời như Nga.
Quế Anh (P/v TTXVN tại LB Nga)