Sau những lời lẽ xúc động về việc chuẩn bị kết thúc thập kỷ chiến tranh của Mỹ với việc rút quân khỏi Iraq cũng như Afghanistan trong năm tới, giờ đây Tổng thống Obama lại có ý định mở rộng cuộc chiến thêm nhiều năm nữa. Tuy nhiên, cái giá phải trả cho một quyết định như vậy là quá lớn.Máy bay và tàu chiến Mỹ tại Địa Trung Hải. |
Theo Dov Zakheim, từng là Thứ trưởng phụ trách tài chính Bộ Quốc phòng Mỹ (2001-2004), một cuộc tấn công bằng tên lửa vào các mục tiêu của Syria sẽ không khiến cho ông Bashar al-Assad từ bỏ quyền lực giống như người tiền nhiệm Clinton đã làm tại Afghanistan và Sudan và dù khiến chế độ tại các quốc gia này thay đổi nhưng đến giờ Mỹ vẫn chưa có một kết cục thắng lợi.
Mặt khác, sự can thiệp của Mỹ vào cuộc nội chiến Syria, kiểu như hành động quân sự năm 2011 lật đổ Tổng thống Muammar Gaddafi của Libya, sẽ tạo điều kiện cho cả Nga, Iran và Hezbollah có lý do hỗ trợ thậm chí còn sâu sắc và cởi mở hơn nhiều so với trước đây đối với chế độ Assad. Trên thực tế, Hezbollah cùng với Iran cảnh báo sẵn sàng trả đũa nhằm vào các căn cứ quân sự của Mỹ như Hạm đội 5 ở Bahrain, và cả các mục tiêu dân sự của Mỹ trên khắp thế giới.
Thêm nữa, nếu bị dồn vào chân tường, Syria sẽ tiến hành trả đũa bằng việc tấn công các nước láng giềng đồng minh của Mỹ như Israel, Jordan, Saudi Arabia, Thổ Nhĩ Kỳ và Các tiểu Vương quốc Arập Thống nhất. Cho dù ông Assad ra đi và quân nổi dậy giành chính quyền thì sau đó sẽ là sự tranh giành quyền lực giữa các nhóm phiến quân như Al Nusra, Salafi – nhóm có liên hệ với Al Qaeda.
Ngoài ra, tấn công Syria chỉ càng làm cho Iran kiên định với chương trình hạt nhân của mình vì một tấm gương nữa là Mỹ vẫn tiếp tục muốn lật đổ một chế độ theo ý mình. Iran sẽ tiếp tục đe dọa sử dụng các tàu hải quân của mình để cắt đứt eo biển Hormuz, nơi mà 20% lượng dầu của thế giới đi qua. Hơn nữa, Iran - một nhà nước chính trị thần quyền Hồi giáo người Shiite - có thể thúc đẩy người Shiite vốn chiếm phần lớn dân số trong các quốc gia Arập, nổi dậy chống lại các lãnh đạo của họ.
Tấn công bằng tên lửa chống lại lực lượng của ông Assad sẽ không biến Syria thành một nền dân chủ ổn định. Mỹ sẽ không thể kết thúc cuộc nội chiến tại đất nước Trung Đông này. Như lời Tướng Martin Dempsey, Tổng tham mưu trưởng Liên quân viết trong bức thư gửi Quốc hội Mỹ ngày 19/8: “Sử dụng lực lượng quân sự có thể thay đổi cán cân quân sự, nhưng nó không thể giải quyết những vấn đề dân tộc, tôn giáo cơ bản và lịch sử - nguồn gốc của cuộc xung đột này. Cuộc chiến tranh giành quyền lực sẽ tiếp tục nếu ông Assad bị đánh bại".
Một hành động quân sự của Mỹ nhằm vào Syria sẽ được cho là tấn công vào người Hồi giáo, thống trị Trung Đông và củng cố hình ảnh của mình. Điều này sẽ khiến cho tầm ảnh hưởng của Mỹ trong khu vực chắc chắn sẽ giảm đi nhiều và dẫn đến bất ổn hơn nữa tại một khu vực có giá trị chiến lược và kinh tế quan trọng đối với các quốc gia phương Tây.
Trong trường hợp ông Assad sử dụng vũ khí hóa học là thật đi chăng nữa, vậy tại sao Mỹ đã không can thiệp khi Saddam Hussein sử dụng vũ khí hóa học chống lại người dân của mình?. Ngược lại, Mỹ thậm chí còn ủng hộ ông Saddam sử dụng loại vũ khí này chống Iran. Điều gì đã khiến Mỹ thay đổi?
Tốn kémCuối cùng, bất kỳ cuộc tấn công nào nhằm vào Syria dù có giới hạn và trong phạm vi hẹp cũng sẽ tốn hơn 600 triệu USD (theo Defense news) trong bối cảnh Lầu Năm Góc đang bị cắt giảm ngân sách trầm trọng. Các nhà phân tích quốc phòng đã dự tính trên cơ sở cuộc tấn công Lybia năm 2011 và các chi phí này chủ yếu là do các loại vũ khí chính tham gia tác chiến.
Bên cạnh đó là các chi phí hỗ trợ tham gia điều phối các hoạt động tấn công, chẳng hạn như hệ thống chỉ huy và kiểm soát, tình báo cũng như máy bay tiếp dầu trên không.
Một quả tên lửa Tomahawk trị giá 1,4 triệu USD, quân đội Mỹ đã bắn khoảng 99 quả tên lửa này vào các mục tiêu trên đất liền trong chiến dịch tại Lybia.
Nhưng không có ai bảo đảm rằng Mỹ sẽ không bị lôi kéo vào một cuộc chiến dài hơi và tốn kém hơn so với dự kiến của Nhà Trắng. Mỹ đã tốn hơn một tỷ đô la trong chiến dịch năm 2011, Pháp và Anh cũng cạn kiệt ngân sách. Con số đó chắc chắn chưa là gì nếu can thiệp quân sự tại Syria. Do vậy, ông Obama sẽ đề xuất như thế nào để tài trợ cho một cuộc chiến đơn phương tốn kém trong khi có rất nhiều vấn đề chưa được giải quyết.
Tổng thống Obama không nên làm tồi tệ hơn những sai lầm bằng cách can thiệp quân sự vào Syria khi mà diễn biến và hậu quả chưa thể dự đoán trước được. Lúc này cần phải kiềm chế, không thể hành động quân sự.
Vũ Thanh