Đầu tháng này, sau khi Mỹ chuyển sang áp đặt lệnh trừng phạt đối với các quan chức hàng đầu của Nga và gây trở ngại đối với Moskva liên quan đến Hội nghị G -8, thị trường chứng khoán Nga giảm mạnh và giá trị của đồng rúp cũng giảm so với đồng USD. Đáp lại, Cố vấn của Tổng thống Nga Putin, ông Serge Glazyev cho biết Moskva sẽ tấn công đáp trả thông qua các công cụ tài chính. Quân bài của Nga"Chúng tôi đang nắm giữ một lượng kha khá trái phiếu chính phủ Mỹ, khoảng hơn 200 tỷ USD. Nếu Mỹ dám đóng băng các tài khoản của doanh nghiệp và công dân Nga, chúng tôi không thể xem Mỹ như là một đối tác đáng tin cậy. Nga sẽ khuyến khích tất cả mọi người bán tháo trái phiếu chính phủ Mỹ, không xem đồng USD là một đồng tiền đáng tin cậy và rút khỏi thị trường Mỹ", ông Glazyev nói.
Và dữ liệu mới công bố tuần này cho thấy có thể đã có một số hành động sau lời nói này.
Đây là những gì đã xảy ra: Ngân hàng trung ương Nga, giống như ngân hàng trung ương của các quốc gia khác, đang nắm giữ rất nhiều USD. Điều này không phải là vì Moskva có mối quan hệ thương mại lớn với Mỹ mà là vì những khách hàng mua dầu và khí đốt của Nga đều thanh toán bằng đồng USD. "Họ (Nga) được trả tiền cho những thương vụ bán dầu bằng đồng USD", David Solin, chuyên gia phân tích ngoại hối tại Essex, Connecticut (Mỹ) nhận định.
Nga dùng những đồng USD này mua trái phiếu của chính phủ Mỹ. Những trái phiếu này lại được gửi ngược trở lại vào các tài khoản ủy thác tại Ngân hàng dự trữ liên bang (Fed) New York ở Manhattan. Fed có trách nhiệm bảo mật tài khoản và đảm bảo các nhà đầu tư được thanh toán lãi suất của họ.
Mỗi buổi chiều thứ Tư hàng tuần, Fed công bố số liệu về tổng số tiền trái phiếu kho bạc nằm trong những tài khoản này. Thông thường, chúng tăng lên theo thời gian. Để kiểm soát thâm hụt, Mỹ phát hành hàng trăm tỷ USD trái phiếu chính phủ hàng năm và các ngân hàng trung ương nước ngoài là những người mua đáng tin cậy của khoản nợ này. Năm 2013, khối lượng trái phiếu chính phủ mà Fed dự trữ cho các tài khoản nước ngoài tăng lên khoảng 130 tỷ USD, từ 2.885 tỷ USD lên khoảng 3.020 tỷ USD.
| Dữ liệu mới nhất của Cục dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cho thấy dự trữ tài khoản nước ngoài giảm 118 tỷ USD trong hai tuần qua và liệu Ngân hàng trung ương của Nga có phải là thủ phạm? |
Nhưng trong vài tuần qua, đã có sự suy giảm đột ngột và bất ngờ khối lượng trái phiếu chính phủ Mỹ mà Fed đang nắm giữ cho các tài khoản nước ngoài: Từ 3.020 tỷ USD tháng 12/2013 xuống còn 2.973 tỷ USD vào ngày 26/2/2014, xuống tiếp còn 2.959 tỷ USD ngày 5/3 và 2.855 tỷ USD ngày 12/3. Như vậy, đã có sự sụt giảm 104 tỷ USD trong một tuần- tương đương với khoảng 3,5% và 118 tỷ USD trong vòng hai tuần. Theo tờ Wall Street Journal, tổng số cổ phiếu tài khoản nước ngoài của Fed đang ở mức thấp trong vòng 15 tháng qua.
Ngân hàng dự trữ liên bang khu vực New York không tiết lộ thông tin về tài khoản của các cá nhân và các quốc gia, đồng thời cũng không đưa ra bình luận nào về sự thâm hụt trên.
Tính đến tháng 1/2014, Nga có khoảng 165 tỷ USD trái phiếu chính phủ Mỹ. Thật không may, báo cáo có một thời gian trễ 6 tuần. Vì vậy sẽ không có bất cứ số liệu nào của Nga sau 2 tháng nữa. Tuy nhiên, số liệu suy giảm trên gần bằng với trị giá trái phiếu chính phủ Mỹ mà Nga nắm giữ, trong khi không có ngân hàng trung ương khác nào công bố một sự thay đổi đáng kể về việc nắm giữ các khoản nợ của chính phủ Mỹ.
Vậy là có thể xuất hiện hai khả năng. Hoặc Nga đã bán trái phiếu, và chuyển đổi tiền mặt trở lại vào rúp, euro, hoặc đồng tiền khác. Hoặc, nó chỉ đơn giản là chuyển trái phiếu từ Fed đến một tổ chức dữ trữ khác ở Nga, hoặc tại quần đảo Cayman, hoặc tới một Ngân hàng trung ương khác mà nơi đó Mỹ không thể đóng băng.
Các nhà phân tích nói rằng trường hợp thứ 2 có nhiều khả năng xảy ra hơn. "Nếu Nga đã bán phá giá các trái phiếu, bạn sẽ thấy một phản ứng mạnh trong thị trường trái phiếu. Nhưng trong vài tuần qua, lãi suất trái phiếu vẫn còn mức rất thấp", Win Thin, chuyên gia phân tích thị trường mới nổi toàn cầu tại Brown Brothers Harriman, New York cho biết.
David Solin, chuyên gia phân tích thị trường ngoại hối thì nhận định: "Chúng tôi cũng đã dự tính đến việc Nga sẽ bán ra ồ ạt trái phiếu với một số lượng lớn để tạo ra một cơn sóng trong thị trường tiền tệ. Bán rất nhiều tài sản bằng đồng USD và chuyển đổi chúng thành rúp hoặc các đồng tiền khác sẽ có tác dụng tăng cường đồng rúp so với đồng USD. Thay vào đó, đồng rúp vẫn đang suy yếu đáng kể so với đồng USD trong những tuần gần đây".
CT(Theo D.B)