Binh sĩ Ukraine bắn lựu pháo bọc thép 2000 trong cuộc xung đột với Nga gần Bahmut, vùng Donetsk. Ảnh: REUTERS/TTXVN
Trong bối cảnh xung đột tại Ukraine kéo dài, một diễn biến mới đang gây lo ngại khi nước này đối mặt với nguy cơ mất đi một phần đáng kể nguồn viện trợ từ phương Tây, chủ yếu do quyết định tạm dừng tài trợ từ phía Mỹ.
Theo số liệu từ Lầu Năm Góc, kể từ tháng 2/2022, Mỹ đã cung cấp cho Ukraine gói viện trợ quân sự trị giá 65,9 tỷ USD. Bên cạnh đó, Liên minh châu Âu (EU) đã hỗ trợ vũ khí trị giá 52 tỷ USD, trong khi Vương quốc Anh đóng góp 10,5 tỷ USD. Với những con số này, việc Mỹ ngừng viện trợ có thể khiến viện trợ quân sự của Ukraine suy giảm tới 50%. Quyết định của Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio về việc tạm dừng viện trợ được phân phối thông qua Bộ Ngoại giao và Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) cũng đã tạo ra tranh cãi.
Theo thông tin từ tờ Washington Post (Mỹ), mặc dù nguồn tài trợ ngân sách trực tiếp để trả lương cho nhân viên khu vực công Ukraine không bị ảnh hưởng, nhưng 112 dự án do các cơ quan Mỹ quản lý tại Ukraine với tổng trị giá khoảng 7 tỷ USD đã bị đóng băng.
Tigran Meloyan, nhà phân tích tại Trung tâm Nghiên cứu Địa Trung Hải của Trường Kinh tế Cao cấp Moskva (HSE), cho biết phần lớn các dự án bị ảnh hưởng tập trung vào viện trợ nhân đạo và tài chính. Trong khi đó, chuyên gia quân sự Nga Viktor Litovkin nhận định Mỹ có thể sử dụng việc đình chỉ viện trợ như một đòn bẩy để buộc Ukraine phải cân nhắc một số nhượng bộ nhất định.
Đáng chú ý, chuyên gia quân sự Dmitry Kornev đã đưa ra dự báo đáng lo ngại về tình hình trong những tháng tới. Theo ông, Ukraine có thể bắt đầu cảm nhận được áp lực trong vòng hai đến ba tháng tới. Các lực lượng vũ trang Ukraine có thể duy trì hoạt động không bị gián đoạn trong khoảng sáu tháng, sau đó sẽ phải đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng và có xu hướng leo thang.
Tình hình càng trở nên phức tạp hơn khi việc Mỹ đình chỉ viện trợ đồng nghĩa với việc EU sẽ phải gánh vác nhiều hơn trong việc hỗ trợ Ukraine. Tuy nhiên, không phải tất cả các thành viên trong khối đều sẵn sàng đảm nhận vai trò này. Điển hình là trường hợp của Slovakia, khi Thủ tướng Robert Fico cảnh báo sẽ chặn mọi hỗ trợ tài chính cho Kiev trong Hội đồng châu Âu nếu Tổng thống Zelensky không cho phép quá cảnh khí đốt của Nga.
Sự nhầm lẫn trong việc thực thi chính sách cũng góp phần làm tình hình thêm phần phức tạp. Vào ngày 29/1, mặc dù có thông tin về việc lệnh đóng băng đã được dỡ bỏ, Nhà Trắng đã nhanh chóng làm rõ rằng việc đình chỉ viện trợ nước ngoài vẫn đang có hiệu lực.
Những diễn biến này đặt ra nhiều thách thức đối với Ukraine trong việc duy trì năng lực quân sự và ổn định tình hình trong nước. Việc mất đi một nửa nguồn viện trợ quân sự từ phương Tây không chỉ ảnh hưởng đến khả năng phòng thủ mà còn có thể tác động sâu sắc đến cục diện chiến sự trong thời gian tới.