Thông tin này được chuyên gia kinh tế Bùi Kim Thùy, Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN, đưa ra tại Hội thảo "CPTPP với doanh nghiệp Việt: Lợi ích hay thách thức" do Bộ Công Thương, báo VnExpress và Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân tổ chức chiều 18/1.
Doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu quy tắc xuất xứ theo CPTPP. Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN
Theo bà Bùi Kim Thùy, khác với các hiệp định FTA khác khi yêu cầu nguyên liệu đầu vào phải đáp ứng 100% sản xuất từ nước xuất khẩu thì mới được hưởng thuế quan ưu đãi, quy tắc trong CPTPP linh hoạt hơn.
Theo đó, CPTPP cho phép nguyên liệu đầu vào được quyền nhập khẩu từ các thành viên của khối. Ví dụ như sản phẩm bánh xuất khẩu, doanh nghiệp có thể được nhập các nguyên liệu từ những nước trong khối CPTPP nếu nguồn cung giá rẻ, chất lượng tốt.
Ngoài ra, quy tắc cộng gộp trong CPTPP cũng mang lại lợi ích cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Theo quy định này, nguyên liệu nhập khẩu không đạt xuất xứ CPTPP nhưng có giá trị gia tăng trong khối, dù chỉ 1% sẽ được cộng gộp để tính hàm lượng CPTPP trong sản phẩm để được cấp ưu đãi C/O.
Đặc biệt, CPTPP cũng đưa ra quy định "De Minimis" - đây là điều khoản cho phép linh hoạt 10% nguyên liệu không đáp ứng quy tắc xuất xứ CTC nhưng thành phẩm vẫn được coi là có xuất xứ, các ngành khác có thể linh hoạt 10% theo trị giá; riêng ngành dệt may có thể lựa chọn 10% trị giá hoặc trọng lượng.
Tuy nhiên, một số nguyên liệu không được áp dụng như bơ sữa và các sản phẩm bơ sữa, một số loại nước ép hoa quả hay dầu ăn.
Bên cạnh đó, cơ chế C/O hiện tại yêu cầu nhà xuất khẩu nộp hồ sơ xin cấp C/O từ cơ quan, tổ chức được Chính phủ ủy quyền cấp, sau đó chờ từ 4 tiếng đến 3 ngày làm việc để có được C/O, cộng thêm các loại phí, lệ phí.
Còn theo CPTPP, doanh nghiệp có thể tự chứng nhận xuất xứ, nhà nhập khẩu được ủy quyền tự chứng nhận xuất xứ cho sản phẩm được sản xuất hoặc do mình sở hữu, nhờ đó có thể chủ động trong các thủ tục liên quan đến C/O, không mất thời gian chờ đợi cũng như lệ phí. Đây cũng là điểm rất linh hoạt của CPTPP so với các hiệp định trước đây.
"Không phải CPTPP là sẽ khó khăn hơn mà các doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu thông tin với từng ngành hàng", bà Bùi Kim Thùy khuyến cáo.
Giấy chứng nhận C/O đáp ứng quy tắc xuất xứ ưu đãi là giấy thông hành để hàng xuất khẩu được hưởng ưu đãi thuế quan trong các FTA. Trong quá trình đàm phán các FTA, trong đó có CPTPP, Bộ Công Thương đã phải rà soát từng mã hồ sơ của các ngành hàng để đánh giá về khả năng đáp ứng quy tắc xuất xứ này.