Theo ông Đỗ Minh Tuấn, do trong những ngày qua, lượng mưa trung bình trên địa bàn là 62mm (thấp nhất 36mm, cao nhất 150mm), dẫn tới một số xã có rừng xảy ra hiện tượng xói, lở đất, gây úng ngập cục bộ trên địa bàn. Đặc biệt, tuyến đường làm bằng bê tông, đường cứu hỏa ở phía trên sự cố thuộc đội 5, xóm Ban Tiện có độ dốc lớn, bề mặt nhẵn đã tạo thế năng dòng chảy lớn cuốn theo bùn đất, đá xuống chân dốc, khi gặp vật cản là ô tô đỗ hai bên đường gây úng ngập cục bộ tại vị trí chân dốc. Tuyến đường bê tông không có rãnh thu gom thoát nước làm gia tăng úng ngập và chảy tràn trên mặt đường hướng sang bên trái tuyến rồi đổ về hồ đội 5, xóm Ban Tiện.
Mưa to dẫn đến một số cống ngang và rãnh thoát nước phía taluy dương bị đất đá, cành cây bồi lấp, kết hợp mặt đường bị đất đá bồi lấp ngăn chặn dẫn đến dòng nước chảy tràn qua đường, hướng dòng chảy tập trung vào đúng vị trí xung yếu bên taluy âm, gây sự cố xói, lở đất, ngập úng cục bộ nguy hiểm.
Nhận được tin báo về sự cố xói đất, gây ùn tắc giao thông cục bộ tại đội 5, xóm Ban Tiện, Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai của huyện đã có mặt tại hiện trường và chỉ huy khắc phục sự cố. Đồng thời, Ban chỉ đạo 11 xã, thị trấn có rừng khẩn trương kiểm tra, rà soát địa điểm tiềm ẩn nguy cơ cao có thể xảy ra sự cố xói, sạt lở đất do mưa lớn tại các xã Minh Trí, Nam Sơn, Bắc Sơn có biện pháp chỉ đạo, ứng phó, xử lý kịp thời.
Về biện pháp trước mắt, Phó Chủ tịch UBND huyện Sóc Sơn thông tin, huyện đã huy động khoảng 100 người nạo vét toàn bộ tuyến rãnh đường phòng cháy thuộc phạm vi lưu vực hứng nước vào vị trí xung yếu, trải bạt, phá dỡ đường bê tông, đồng thời tạo các bậc tiêu năng (bậc thang) nhằm giảm tốc độ dòng chảy, phòng ngừa đất đá trôi, trượt đảm bảo an toàn khi có mưa lớn.
Cùng với đó, huyện phủ trên 1.000m2 bạt, 5 rọ đá, ghim thép, dụng cụ khác để xử lý theo phương án chống sạt trượt, lở đất đồi. Đến 18 giờ ngày 6/8, huyện đã khơi thông, nạo vét toàn bộ tuyến rãnh đường phòng cháy số 2, khoảnh 2 xã Minh Phú, thuộc phạm vi lưu vực hứng nước vào vị trí xung yếu; phá dỡ đường bê tông, tạo 6 bậc tiêu năng, phân lưu, giảm tốc độ dòng chảy, phòng ngừa đất đá trôi, trượt đảm bảo an toàn khi có mưa lớn tiếp theo. Mặc dù tuyến đường cơ bản được dọn đất đá, tuy nhiên, xã Minh Phú vẫn cho lắp đặt barie, cử người ứng trực cảnh báo, hướng dẫn phương tiện giao thông hạn chế đi lại qua khu vực vừa bị sự cố.
Thời gian tới, Phó Chủ tịch UBND huyện Sóc Sơn nhấn mạnh, nhằm tránh sự việc tương tự xảy ra trên địa bàn, huyện đã đạo 11 xã, thị trấn có rừng rà soát điểm có nguy cơ sạt lở đất đá trên diện tích rừng do địa phương quản lý để xây dựng phương án phòng chống, di dời người và tài sản, khắc phục khi có sự cố đột xuất bất ngờ; cắm biển cảnh báo, thông báo để nhân dân chủ động phòng ngừa, di dời khi có mưa lớn xảy ra trên địa bàn. Đồng thời tăng cường xử lý vi phạm trật tự xây dựng trong phạm vi quy hoạch rừng phòng hộ.
Dù huyện Sóc Sơn có đưa ra giải thích như trên nhưng có ý kiến cho rằng, sự cố xảy ra còn có nguyên nhân từ một số công trình xây dựng. Theo quan sát, quanh khu vực bị sự cố, có nhiều homestay nằm dọc con đường bê tông ở xóm Ban Tiện. Các khu nhà này thường có diện tích lớn, một phần được xây dựng kiên cố, xen kẽ với các công trình tạm. Năm 2022, huyện Sóc Sơn cưỡng chế công trình vi phạm trật tự xây dựng, vi phạm đất đai tại xóm Ban Tiện.
Trước thông tin trên, UBND huyện Sóc Sơn cho biết, huyện yêu cầu Đội Quản lý trật tự xây dựng đô thị, Công an huyện phối hợp chặt chẽ với UBND xã Minh Phú kiểm tra, rà soát xác định rõ ranh giới, lập hồ sơ xử lý các hạng mục vi phạm. Các ngành liên quan báo cáo, đề xuất UBND huyện biện pháp xử lý lâu dài đảm bảo an toàn, phòng ngừa xói lở, ngập úng trên địa bàn các xã có rừng theo quy định.