Mở đầu chương trình là màn thắp đuốc độc đáo với sự tham gia của 3 học sinh đạt thành tích xuất sắc trong học tập. Ngọn đuốc rực cháy thể hiện tinh thần hiếu học được các em dẫn từ Di tích Quốc gia Bảng Môn Đình ra khu vực sân và trao lại cho ông Lê Xuân Thu, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện Hoằng Hóa; sau đó ông Lê Xuân Thu thực hiện nghi thức châm đuốc và đánh trống khai mạc Lễ hội Bút Nghiên lần thứ hai, năm 2022.
Huyện Hoằng Hóa xưa kia được biết đến với tên gọi là Cổ Đằng – nơi phát tích nhiều làng khoa bảng, làng tiến sĩ, làng hiếu học nổi tiếng, như: Làng Nguyệt Viên, Phú Khê, Hoằng Lộc… Ngày nay, mảnh đất này vẫn còn lưu giữ nhiều di tích, đền thờ tôn vinh sự học và truyền thống khoa bảng.
Trong đó, tiêu biểu nhất là Bảng Môn Đình được xếp hạng Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia vào năm 1990. Đây là nơi vinh danh 12 vị đỗ đại khoa trong các thời kỳ phong kiến của làng, trong đó có 7 vị được vinh danh trên văn bia tại Văn miếu Quốc Tử Giám (Hà Nội). Chính vì vậy, Bảng Môn Đình được xem là biểu tượng về sự học của làng khoa bảng nhất nhì xứ Thanh.
Phát huy truyền thống hiếu học, chất lượng giáo dục của huyện Hoằng Hóa những năm gần đây ngày càng được nâng cao. Đáng chú ý, trong giáo dục mũi nhọn cấp trung học cơ sở, huyện có 5 năm liên tục là đơn vị dẫn đầu toàn tỉnh. Ngoài ra, huyện còn có 13 học sinh đoạt giải quốc tế và khu vực.
Tại buổi lễ khai mạc, UBND huyện Hoằng Hóa quyết định tuyên dương, khen thưởng 15 cá nhân đạt thành tích xuất sắc trong lao động và học tập. Trong danh sách khen thưởng có em Nguyễn Trọng Thuận, cựu học sinh Trường Trung học Phổ thông chuyên Lam Sơn. Thuận từng đoạt Huy chương Bạc Olympic Vật lý quốc tế năm 2021. Danh sách khen thưởng còn có nhiều học sinh đoạt giải quốc gia như: Em Nguyễn Thị Thu Huyền, Bùi Đình Sang, Nguyễn Hoàng Anh…
Lễ hội Bút Nghiên lần thứ hai năm 2022 diễn ra trong ba ngày (từ ngày 15-17/4) với nhiều hoạt động văn hóa, giáo dục, thể dục thể thao đặc sắc.
Chiều 16/4 diễn ra các hoạt động giáo dục do Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Hoằng Hoá tổ chức như kéo co, đá cầu… Sáng 17/4 sẽ diễn ra cuộc thi Viết chữ đẹp, đố vui và vẽ tranh với sự tham gia của các trường Tiểu học, Trung học Cơ sở và Trung học Phổ thông trên địa bàn…