Quảng Ngãi hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm công nghiệp trọng điểm

Lan tỏa từ công nghiệp trọng điểm

Ngành công nghiệp không chỉ đưa Quảng Ngãi trở thành đầu tàu trong Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, mà còn là trụ cột quan trọng để Quảng Ngãi hiện thực mục tiêu trở thành trung tâm công nghiệp trọng điểm, năng lượng của khu vực và của Quốc gia.

Tập đoàn Hòa Phát đầu tư vào Khu kinh tế Dung Quất tỉnh Quảng Ngãi từ năm 2017. Đến nay, đã có 7 dự án của tập đoàn được cấp chủ trương đầu tư với tổng vốn khoảng 185.000 tỷ đồng. Trong đó, Khu liên hợp sản xuất gang thép Hòa Phát Dung Quất I có công suất 6 triệu tấn/năm và Khu liên hợp sản xuất gang thép Hòa Phát Dung Quất II với công suất 6,1 triệu tấn/năm với tổng vốn hơn 171.000 tỷ đồng. Các dự án này đã có đóng góp lớn trong giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội. Doanh nghiệp cũng đang tạo việc làm cho hơn 17.000 lao động, trong đó trên 80% là lao động của tỉnh Quảng Ngãi.

Phó Giám đốc đối ngoại Công ty cổ phần Thép Hòa Phát Dung Quất Trương Quang Hiệp cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2025, sản lượng thép của công ty tại Quảng Ngãi đạt 3,2 triệu tấn, tăng 18,5% so với cùng kỳ năm 2024, công ty đóng sách khoảng 4.100 tỷ đồng. Mới đây, Tập đoàn Hòa Phát đã được cấp chủ trương đầu tư Dự án sản xuất ray đường sắt và thép đặc biệt Hòa Phát Dung Quất. Nhà máy đi vào hoạt động sẽ đáp ứng kịp thời nhu cầu thép ray đường sắt cho các dự án trọng điểm quốc gia trong giai đoạn tới như: Dự án đường sắt cao tốc Bắc-Nam, hệ thống đường sắt đô thị và nhiều dự án quan trọng khác. Đồng thời, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ, thúc đẩy phát triển công nghiệp phụ trợ ở miền Trung và cả nước.

Cũng tại Khu kinh tế Dung Quất, năm 2009 nhà máy lọc dầu Dung Quất - Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn (nhà máy lọc dầu đầu tiên của cả nước), đã cho ra mẻ dầu thương mại đầu tiên. Mỗi năm nhà máy đã cung cấp trên 6 triệu tấn xăng, dầu và các sản phẩm khác cho thị trường. Đến nay, lọc dầu Dung Quất đã cán đích đạt sản lượng sản xuất hơn 100 triệu tấn sản phẩm; tổng doanh thu đạt trên 1,75 triệu tỷ đồng, đóng góp hơn 238 nghìn tỷ đồng vào ngân sách Nhà nước. Sản phẩm lọc hóa dầu đã đáp ứng 30% nhu cầu xăng dầu thị trường trong nước, khẳng định vị trí, vai trò quan trọng  của lọc hóa dầu trong đảm an ninh năng lượng Quốc gia.

Công ty cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn đề ra mục tiêu sản xuất tối thiểu 33,5 triệu tấn sản phẩm trong giai đoạn 2025-2030 đồng thời đang công ty cũng triển khai nâng cấp và mở rộng Nhà máy lọc dầu Dung Quất hướng đến hình thành Trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng Quốc gia.

Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế Dung Quất và các Khu Công nghiệp tỉnh Quảng Ngãi Lương Kim Sơn cho biết, Khu kinh tế Dung Quất có vị trí thuận lợi, giáp sân bay Chu Lai, có hệ thống bến cảng chuyên dụng, cảng tổng hợp được đầu tư đồng bộ, hiện đại, có thể tiếp nhận tàu có trọng tải lên đến 200.000 DWT. Được Trung ương đánh giá là một trong những khu kinh tế tiên phong và thành công, Khu kinh tế Dung Quất đã và đang là “cực hút” hấp dẫn đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Từ các dự án lớn có sức lan tỏa, đến nay Khu kinh tế đã thu hút 488 dự án, với tổng vốn đăng ký trên 19 tỷ USD, trong đó có 302 dự án còn hiệu lực, 64 dự án đầu tư nước ngoài, vốn đăng ký đầu tư khoảng 2,46tỷ USD đến từ 13 quốc gia. Hiện có 212 dự án trong Khu kinh tế đang hoạt động sản xuất, kinh doanh ổn định; trong đó, có 126 dự án sản xuất công nghiệp đã góp phần thúc đẩy giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh. Trong giai đoạn 2010-2024, Khu kinh tế Dung Quất đã đóng góp 80% thu ngân sách tỉnh (khoảng 272.000 tỷ đồng), giải quyết việc làm cho hơn 72.000 lao động.

Trưởng Ban Quản lý Khu kinh tế Dung Quất Lương Kim Sơn cho biết thêm, ngoài các ngành công nghiệp trọng điểm có tính lan tỏa như lọc hóa dầu và sản xuất thép, Quảng Ngãi cũng đã thu hút các ngành công nghiệp kỹ thuật cao tại VSIP, công nghiệp nặng Dossanvina, đóng tàu, công nghiệp chế biến các sản phẩm của Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi... Việc hợp nhất Quảng Ngãi và Kon Tum tạo ra một không gian phát triển mới, trải dài từ Tây Nguyên đến biển Đông, mở rộng không gian kinh tế - xã hội và tăng cường khả năng kết nối vùng.

Thời gian tới, sự phát triển đồng bộ giữa sân bay quốc tế Chu Lai - cảng biển Dung Quất - cửa khẩu quốc tế Bờ Y sẽ tạo thành mạng lưới logistics liên hoàn, giảm chi phí vận tải, tăng năng lực cạnh tranh và thúc đẩy liên kết vùng giữa duyên hải miền Trung - Tây Nguyên; tăng cường đối ngoại với Lào và Campuchia. Quảng Ngãi nói chung, Khu kinh tế Dung Quất nói riêng sẽ đóng vai trò quan trọng hướng đến là Trung tâm công nghiệp trọng điểm của miền Trung.

Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Nguyễn Hoàng Giang cho biết, nhiệm kỳ 2020-2025, (GRDP) của tỉnh ước đạt 92.813 tỷ đồng, tăng bình quân 7,30%/năm, xếp hạng 10/34 tỉnh, thành phố trong cả nước. Quy mô nền kinh tế của Quảng Ngãi đến năm 2025 đạt 188.701 tỷ đồng, xếp hạng 23/34 tỉnh, thành. Trong đó, tỷ trọng ngành công nghiệp - xây dựng và dịch vụ của tỉnh chiếm 70,3% trong GRDP. Riêng năm 2025, giá trị sản xuất công nghiệp ước đạt 185.401 tỷ đồng, tăng bình quân 10,72%/năm. Trong cơ cấu công nghiệp, ngành chế biến, chế tạo đang giữ vai trò chủ lực và là điểm sáng trong phát triển công nghiệp của tỉnh.

Với không gian phát triển mới, trong thời gian đến ngoài các ngành công nghiệp chủ lực, Quảng Ngãi cũng chú trọng phát triển một số ngành công nghiệp có lợi thế, tạo giá trị cao như công nghiệp chế biến nông, lâm, thủy sản, các sản phẩm được đón nhận tại một số thị trường quốc tế có tiêu chuẩn cao, nhất là các sản phẩm từ Sâm Ngọc Linh và dược liệu. Với mục tiêu đến năm 2030, tỷ trọng công nghiệp - xây dựng và dịch vụ trong GRDP của tỉnh chiếm khoảng 75% - 76%; trong đó, công nghiệp - xây dựng chiếm khoảng 44% - 45%.

Hướng tới là Trung tâm lọc hóa dầu và năng lượng Quốc gia

Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 3/11/2022 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 xác định mở rộng và xây dựng Trung tâm Lọc hóa dầu và Năng lượng Quốc gia tại Khu kinh tế Dung Quất (Quảng Ngãi).

Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi Bùi Thị Quỳnh Vân cho biết, Quảng Ngãi đang hiện thực Nghị quyết 26 của Bộ chính trị xây dựng Quảng Ngãi, Khu kinh tế Dung Quất trở thành Trung tâm lọc hóa dầu Quốc gia với hạt nhân là Nhà máy lọc dầu Dung Quất. Quảng Ngãi quan tâm, tạo điều kiện hỗ trợ các nhà đầu tư đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án có quy mô lớn, tác động lan tỏa, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh như: Dự án Nâng cấp mở rộng Nhà máy lọc dầu Dung Quất và một số dự án năng lượng khác trong Khu kinh tế.

Từ những động lực mới, trong báo cáo chính trị Đại hội Đảng bộ lần thứ Nhất, nhiệm kỳ 2025-2030, Quảng Ngãi đã đề ra 5 nhiệm vụ trọng tâm và 3 khâu đột phá. Trong đó, Quảng Ngãi tiếp tục tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng bộ, chính quyền. Tiếp tục đẩy mạnh phát triển công nghiệp, trọng tâm là công nghiệp nền tảng, thúc đẩy hình thành Trung tâm lọc, hóa dầu và năng lượng quốc gia tại Khu kinh tế Dung Quất.

Cùng với đó, tỉnh đẩy mạnh phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với chế biến và thị trường tiêu thụ; phát triển Lý Sơn trở thành trung tâm du lịch biển - đảo và Khu du lịch Măng Đen trở thành trung tâm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng. Quan tâm đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; thực hiện hiệu quả công tác giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống Nhân dân.

Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi Bùi Thị Quỳnh Vân nhấn mạnh, nhiệm kỳ 2020-2025, tỉnh Quảng Ngãi đã ban hành Nghị quyết về phát triển công nghiệp cũng như đầu tư, xây dựng kết cấu hạ tầng, huy động mọi nguồn lực cho phát triển công nghiệp. Đến nay, cơ cấu công nghiệp dịch vụ chiếm hơn 70% cơ cấu kinh tế, tỉnh vẫn kiên trì cho mục tiêu phát triển công nghiệp và phấn đấu trở thành tỉnh có nền công nghiệp phát triển dựa trên nền tảng thực tiễn.

Quảng Ngãi đang triển khai quy hoạch chung Khu kinh tế Dung quất mở rộng đã được Thủ tướng phê duyệt với 9 quy hoạch phân khu góp phần thu hút đầu tư. Ngoài ra, tỉnh cũng đang hoàn thiện hạ tầng Khu công nghiệp VSIP II gần 500ha tại Khu kinh tế Dung Quất; các doanh nghiệp trong khu kinh tế đang nâng cấp, mở rộng, nâng cao chất lượng hoạt động.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng xác định cơ cấu kinh tế, hướng phát triển mới từ cửa khẩu Bờ Y đến Khu kinh tế Dung Quất. Với những điều kiện, nền tảng hiện có và động lực mới Quảng Ngãi có đầy đủ cơ sở để tỉnh tiếp tục kiên định tiếp tục phát triển công nghiệp là nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn mới.