Phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc

Phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc các cấp có ý nghĩa quan trọng trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, phát huy quyền làm chủ của nhân dân đang là vấn đề cấp bách được đặt ra hiện nay.

Giám sát những vấn đề nóng, cử tri quan tâm

Theo Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Hải Dương Nguyễn Đức Tuấn, ngay từ đầu năm 2023, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp chủ trì phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội xây dựng chương trình giám sát, phản biện báo cáo với cấp ủy cùng cấp để xin ý kiến, đồng thời thông báo đến chính quyền cùng cấp để phối hợp thực hiện. Ngoài ra, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp, các tổ chức chính trị - xã hội đã thực hiện giám sát, phản biện xã hội theo chỉ đạo của ngành dọc từ Trung ương.

Trong năm, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp đã chủ trì nghiên cứu giám sát 296 văn bản; thành lập đoàn giám sát trực tiếp 264 cuộc theo chương trình, kế hoạch. Trong đó, Mặt trận Tổ quốc cấp tỉnh chủ trì giám sát 36 chuyên đề, tổ chức 24 cuộc giám sát trực tiếp và gián tiếp đối với 18 đơn vị, 6 cá nhân. Đáng chú y trong đó là hoạt động giám sát việc thực hiện chương trình hành động của đại biểu HĐND tỉnh giữa nhiệm kỳ 2021 - 2026; giám sát cán bộ, đảng viên và công tác cán bộ đối với Ban Thường vụ cấp ủy huyện; giám sát việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri, nhân dân và tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo đối với Chủ tịch UBND cấp huyện; giám sát trách nhiệm của người đứng đầu các sở, ban ngành thuộc UBND tỉnh, Chủ tịch UBND cấp huyện trong việc chỉ đạo, điều hành thực hiện cải cách hành chính. Thực hiện chương trình kiểm tra, giám sát, Mặt trận Tổ quốc cấp huyện đã chủ trì giám sát 36 chuyên đề; cấp xã chủ trì giám sát 204 chuyên đề.

Ban Thanh tra nhân dân tích cực thực hiện chức năng giám sát theo quy định. Qua giám sát, các Ban Thanh tra nhân dân đã phát hiện, kiến nghị với chính quyền 1.244 vụ việc, trong đó 1.206 vụ việc đã được giải quyết. Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng đã giám sát 265 công trình, dự án, trong đó có 255 dự án đúng quy định, 7 dự án chưa xác định sai phạm, 3 dự án công trình vi phạm và đã kiến nghị đề nghị xử lý được chủ đầu tư chấp thuận khắc phục. Các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh đã chủ trì các cuộc giám sát theo chương trình kế hoạch năm 2023.

Sau các cuộc giám sát, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp, các tổ chức chính trị - xã hội đã ban hành Thông báo kết quả giám sát đến các đơn vị, tổ chức, cá nhân được giám sát để khắc phục tồn tại, hạn chế; đồng thời báo cáo cơ quan có thẩm quyền chỉ đạo giải quyết các kiến nghị sau giám sát theo quy định.

Một số cuộc giám sát do Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Hải Dương chủ trì đã thực sự phát huy được vai trò giám sát, phản biện xã hội và được người dân cũng như các đơn vị, cá nhân được giám sát ghi nhận. Đơn cử như cuộc giám sát về việc giải quyết ý kiến, kiến nghị cử tri và nhân dân tập trung vào các vấn đề, lĩnh vực: Đất đai, tài nguyên, môi trường; nông nghiệp, nông thôn; giao thông, thủy lợi, xây dựng; chế độ, chính sách, an sinh xã hội; phòng, chống tham nhũng, an ninh trật tự; công nghiệp, đầu tư...

Theo ông Nguyễn Đình Xiển, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Hải Dương, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh đã giám sát tại Sở Tài nguyên và Môi trường và một số địa phương về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp sau dồn điền, đổi thửa và chỉnh trang đồng ruộng, cũng như sau khi hiến đất làm đường giao thông, thu hồi đất để triển khai dự án, công trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh.

Sau giám sát, Ban Thường trực đã thẳng thắn chỉ rõ những bất cập như: Việc giải quyết kiến nghị của cử tri và nhân dân còn hạn chế, chưa thỏa đáng, kịp thời, người dân chưa đồng tình tiếp tục kiến nghị; số lượng ý kiến, kiến nghị cử tri chuyển sang đơn thư khiếu nại, tố cáo có chiều hướng tăng. Chính sách, pháp luật về đất đai còn nhiều bất cập. Một số ý kiến, kiến nghị cử tri kéo dài nhưng chưa giải quyết dứt điểm...

Qua cuộc giám sát về việc thực hiện pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, đoàn giám sát đã chỉ rõ việc giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với một số vụ việc còn chậm tiến độ, chưa đảm bảo thời hạn xác minh, thụ lý, giải quyết theo quy định; còn tồn đọng số vụ việc kéo dài, vượt cấp chưa được giải quyết dứt điểm. Công tác điều động, bố trí cán bộ tiếp công dân ở một số địa phương, nhất là ở cấp xã còn bất cập, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Công tác thanh, kiểm tra trách nhiệm đối với UBND cấp xã chưa nhiều, phạm vi hẹp...

Sau các buổi giám sát, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Hải Dương đã kịp thời kiến nghị với Quốc hội, Chính phủ, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và các sở, ngành chức năng khẩn trương khắc phục những thiếu sót

Kịp thời phản biện các chính sách cho phù hợp với thực tiễn

Trong năm qua, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các cấp chủ trì tổ chức 15 hội nghị phản biện xã hội đối với 17 dự thảo văn bản và tổng hợp ý kiến gửi đến cơ quan soạn thảo để tiếp thu, hoàn thiện trước khi trình, phê duyệt theo quy định. Theo đó, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh đã tổ chức phản biện các dự thảo Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh về quy định hỗ trợ mức đóng bảo hiểm y tế cho người từ đủ 65 tuổi đến dưới 70 tuổi trên địa bàn; dự thảo Nghị quyết quy định chính sách hỗ trợ cán bộ quản lý, giáo viên các cơ sở giáo dục mầm non công lập; dự thảo Nghị quyết quy định nội dung, mức hỗ trợ đầu tư xây dựng hạ tầng chợ hạng 3 nông thôn; dự thảo Quyết định về quy định chính sách ưu đãi về đất đai đối với các dự án đầu tư xã hội hóa trong lĩnh vực giáo dục, dạy nghề, y tế, văn hóa, thể thao và môi trường tại khu vực đô thị trên địa bàn tỉnh Hải Dương. Sau khi nghe ý kiến phản biện của Mặt trận Tổ quốc, các cơ quan chức năng của tỉnh đã kịp thời tiếp thu, chỉnh sửa và trình HĐND tỉnh thông qua nghị quyết phù hợp với thực tiễn của tỉnh .

Ông Nguyễn Đức Tuấn, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Hải Dương cho biết, sau các buổi giám sát, phản biện, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Hải Dương đã đề nghị HĐND tỉnh kiến nghị Quốc hội, Chính phủ ban hành quy định trách nhiệm của từng cơ quan trong việc giải quyết ý kiến, kiến nghị liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành và địa phương; chỉ đạo xây dựng, ban hành luật về giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh đề nghị HĐND tỉnh kiến nghị Quốc hội, Chính phủ chỉ đạo sửa đổi Luật Khiếu nại năm 2011, Luật tố cáo 2018; sửa đổi, bổ sung Luật Tiếp công dân năm; ban hành quy định về mức bồi thường giá trị đất ở cho người bị thu hồi đất, đảm bảo công bằng xã hội, bảo vệ lợi ích hợp pháp, chính đáng cho người dân; chỉ đạo ban hành chính sách tiếp tục hỗ trợ người dân có đất bị thu hồi trong đào tạo nghề, giải quyết việc làm, đảm bảo an sinh xã hội. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh đề nghị HĐND tỉnh tổ chức giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về bồi thường, hỗ trợ tái định cư đối với các dự án lớn, trọng điểm của tỉnh, địa phương ảnh hưởng đến đời sống của nhân dân.

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Hải Dương cũng đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo Chủ tịch UBND các cấp thực hiện nghiêm túc, đầy đủ quy định của pháp luật về tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, tăng cường trách nhiệm thi hành công vụ. Chủ tịch UBND các cấp chỉ đạo tăng cường quản lý nhà nước lý với công ty, doanh nghiệp, đơn vị sản xuất vật tư nông nghiệp đảm bảo tiêu chuẩn theo quy định, áp dụng chế tài xử lý nghiêm minh đối với các trường hợp vi phạm về chất lượng, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng; kiểm soát chặt chẽ giá cả các mặt hàng vật tư nông nghiệp. UBND tỉnh cần tiếp tục hỗ trợ nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị làm việc và nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin để phục vụ tốt hơn việc tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính, dịch vụ công trực tuyến và số hóa hồ sơ… trong giải quyết các thủ tục hành chính của cấp huyện, cấp xã…