Khi người dân thực sự làm chủ diện tích rừng được giao

Theo thống kê của Hạt Kiểm lâm huyện Ngọc Hồi, toàn huyện có gần 1.800 ha rừng hưởng chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng. Nhờ gắn lợi ích với rừng, nhận thức về công tác quản lý, bảo vệ rừng của các cộng đồng, hộ gia đình tại huyện biên giới này đã được nâng lên rõ rệt. Không chỉ vậy, việc giao khoán quản lý, bảo vệ rừng còn giúp giảm gánh nặng cho lực lượng kiểm lâm địa bàn; nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý, bảo vệ rừng.

Cộng đồng thôn Đăk Vang, xã Sa Loong, huyện Ngọc Hồi hiện đang quản lý, bảo vệ 185,2 ha rừng, do Ủy ban nhân dân xã giao đất, giao rừng vào năm 2018; trong đó, có 92 ha rừng hưởng chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng. Với 16 thành viên là các hộ gia đình trong thôn, các hộ gia đình đã phân công nhau thực hiện công tác quản lý, bảo vệ theo lịch trình định sẵn.

Ông Vi Văn Tiêm, Trưởng ban Quản lý rừng cộng đồng thôn Đăk Vang cho biết, với 16 người, ông đã chia làm bốn tổ. Vào mùa mưa, mỗi tháng các tổ sẽ đi tuần tra, kiểm soát 4 lần; vào mùa khô, số lần đi tuần tra rừng tăng lên gấp đôi là 8 lần. Ông Tiêm lý giải, mùa khô cần phải tăng cường tuần tra, kiểm soát rừng là do nguy cơ cháy rừng cao, nên cần phát hiện sớm các tác động có thể gây cháy rừng để kịp thời ngăn chặn hoặc làm tường ranh cản lửa. Thậm chí, để 

Diện tích rừng cách thôn khoảng 5km, nên việc tuần tra, kiểm soát cũng không gặp nhiều khó khăn. Thông thường, các nhóm sẽ đi xe máy đến bìa rừng, rồi đi bộ để tuần tra. Đặc biệt, khi nhận khoản, cộng đồng thôn Đăk Vang còn quản lý hơn 30 ha đất không có rừng. Từ đây, được sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, cộng đồng thôn đã tiến hành trồng mới hơn 32 ha rừng,

“Với diện tích hơn 185 ha rừng, chúng tôi đã vẽ bản đồ chia thành bốn tiểu khu là Tiểu khu giáp Giang Lố 1, Tiểu khu Đá Ngựa, Tiểu khu rừng già và Tiểu khu rừng trồng. Làm như thế thì việ phân công các nhóm đi tuần tra sẽ dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng quản lý các nhóm trên mạng xã hội zalo, khi đi tuần tra phát hiện các dấu hiệu bất thường sẽ báo cáo trực tiếp lên nhóm. Tôi với vai trò là Trưởng ban sẽ báo cáo với cơ quan chức năng để xử lý kịp thời”, ông Tiêm nói.

Nhờ vào việc quản lý, bảo vệ rừng tốt, kể từ năm 2018 đến nay, diện tích rừng giao cho cộng đồng thôn Đăng Vang không xảy ra cháy rừng hoặc tình trạng phá rừng. Năm 2023, cộng động đã nhận được 82 triệu đồng từ chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng từ 92 ha được hưởng chính sách này. Số tiền hưởng lợi được cộng đồng sử dụng đúng mục đích, có hiệu quả khi trích 60% để chi trả cho các hộ gia đình tham gia công tác tuần tra, bảo vệ rừng; 10% cho quỹ thôn; còn lại sẽ được sử dụng cho các hoạt động chung của cộng đồng.

Chị Phùng Thị Vân, Kiểm lâm địa bàn xã Sa Loong cho biết, trước đây, khi chưa có chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, công việc của kiểm lâm địa bàn rất vất vả, phải quản lý, bảo vệ diện tích rừng lớn, lên đến hàng ngàn hecta. Với một người phụ nữ, việc quản lý, bảo vệ lại càng khó khăn, vất vả hơn. Tuy nhiên, từ khi có chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, diện tích rừng được giao cho các cộng đồng và hộ gia đình, bà Vân đã đỡ vất vả hơn trước.

“Trước đây, chúng tôi đa số phải kiêm nhiệm, vừa làm một số công việc hành chính tại trụ sở Ủy ban nhân dân xã, vừa làm công tác tuần tra, quản lý, bảo vệ rừng nên thời gian dành cho gia đình gần như không có. Từ năm 2018 đến nay, rừng được giao khoán cho các cộng đồng, tôi giảm được gánh nặng rất nhiều, vì các cộng đồng, hộ gia đình được hưởng lợi từ rừng nên chủ động công tác quản lý, bảo vệ, tôi đỡ được rất nhiều gánh nặng nên đã có thời gian chăm lo cho gia đình hơn”, chị Vân chia sẻ.

Ông Nguyễn Vũ Hùng, Phó Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Ngọc Hồi cho biết, toàn huyện Ngọc Hồi có gần 1.800 ha rừng hưởng chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng. Trong đó, có 9 cộng đồng tại hai xã Sa Loong và Đăk Ang nhận quản lý, bảo vệ 895,8 ha; 118 hộ gia đình tại các xã Đăk Ang, Đăk Dục, Đăk Nông nhận quản lý, bảo vệ 897,5 ha. Năm 2023, tổng số tiền mà các cộng đồng, hộ gia đình nhận được từ chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng là 1,59 tỷ đồng, tương đương bình quân khoảng 887.000 đồng/ha.

Hiệu quả lâu dài là người dân thực sự làm chủ diện tích rừng được giao, từ đó ý thức, trách nhiệm quản lý, bảo vệ rừng được nâng lên. Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng đã tạo được công ăn việc làm, cải thiện sinh kế cho người dân. Đặc biệt, ý thức, trách nhiệm bảo vệ rừng của người dân được nâng lên, các cộng đồng và hộ gia đình đã chủ động nắm rõ ranh giới quản lý của mình và tự chủ động đề ra các phương án, giải pháp để tuần tra, bảo vệ, phát hiện sớm các trường hợp vi phạm để báo cáo cơ quan chức năng kịp thời xử lý.

“Việc nhận được khoản tiền từ 10 – 20 triệu đồng mỗi năm khiến cho các hộ gia đình có ý thức hơn trong việc quản lý, bảo vệ rừng. Khi các cộng đồng dân cư và hộ gia đình tổ chức đi tuần tra, kiểm soát các diện tích rừng được giao khoán đã hỗ trợ tích cực cho lực lượng kiểm lâm chúng tôi trong công tác bảo vệ rừng. Dấu hiệu rõ nét nhất là trong những năm gần đây, trên địa bàn huyện Ngọc Hồi không xảy ra trường hợp nào vi phạm Lâm luật”, ông Nguyễn Vũ Hùng cho biết thêm.